NewsEdit Στις 29 Ιουνίου 2014, η Εθνική Ελλάδας αγωνίστηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της στη φάση των «16» του Παγκοσμίου Κυπέλλου, εναντίον της Κόστα Ρίκα. Ήταν μια ομάδα που ενσάρκωνε τη συνέχεια μιας «χρυσής δεκαετίας» για το ελληνικό ποδόσφαιρο, από το έπος του EURO 2004 έως τη σταθερή παρουσία της σε όλες σχεδόν τις μεγάλες διοργανώσεις.
Με προπονητή τον Φερνάντο Σάντος, ψυχή και πειθαρχία, η Ελλάδα άγγιξε τους προημιτελικούς, αποκλειόμενη δραματικά στα πέναλτι (5-3) μετά το 1-1 της κανονικής διάρκειας.
Η εικόνα του Γιώργου Καραγκούνη να αποχωρεί δακρυσμένος από το γήπεδο της Ρεσίφε συνόψιζε το τέλος μιας εποχής. Από το 5/6 στις μεγάλες διοργανώσεις του 2004-2014, η Εθνική μπήκε σ’ έναν φαύλο κύκλο αποτυχιών που την οδήγησε σε ένα πρωτοφανές 0/6 την επόμενη δεκαετία.
Από την κορυφή του κόσμου στην απόλυτη πτώση
Η Ελλάδα της δεκαετίας 2004-2014 υπήρξε μια ποδοσφαιρική σταθερά. Με παρουσία σε τέσσερα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα και δύο Μουντιάλ, η ομάδα απέδειξε ότι το θαύμα της Πορτογαλίας δεν ήταν πυροτέχνημα. Είχε χτίσει χαρακτήρα, αγωνιστική ταυτότητα και παρουσία στην ευρωπαϊκή ελίτ.
Από το 2016 όμως, άρχισε η απότομη κατηφόρα. Οι λόγοι πολλοί: η απουσία σαφούς πλάνου διαδοχής, η ασταθής τεχνική ηγεσία, η σταδιακή φθορά μιας γενιάς ηρώων χωρίς τους φυσικούς διαδόχους τους, αλλά και η διοικητική αδυναμία να υποστηριχθεί ένα μακροπρόθεσμο όραμα.
EURO 2016: Η αρχή της κατάρρευσης
Η Εθνική ξεκίνησε τα προκριματικά του EURO 2016 ως ομάδα του πρώτου γκρουπ δυναμικότητας. Αντί όμως να διεκδικήσει την πρόκριση, τερμάτισε τελευταία σ’ έναν όμιλο με αντιπάλους όπως η Βόρεια Ιρλανδία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Φινλανδία και –ναι– τα Νησιά Φερόε, από τα οποία μάλιστα γνώρισε δύο ήττες που έμειναν ιστορικές για όλους τους λάθος λόγους. Ήταν η χρονιά που το εθνικό σύνολο έπαψε να φοβίζει, η στιγμή που η «βαριά φανέλα» έχασε το κύρος της.
Μουντιάλ 2018: Η αξιοπρέπεια πριν το τέλος
Με τον Μίχαελ Σκίμπε στον πάγκο, η Εθνική προσπάθησε να ξαναβρεί τη χαμένη της ισορροπία. Σε έναν δύσκολο όμιλο με Βέλγιο, Βοσνία, Κύπρο και Εσθονία, τερμάτισε δεύτερη, πίσω από τους πανίσχυρους Βέλγους. Η πρόκριση κρίθηκε στα μπαράζ απέναντι στην Κροατία, αλλά εκεί ήρθε νέα ψυχρολουσία: ήττα 4-1 στο Ζάγκρεμπ και 0-0 στο «Καραϊσκάκη». Οι Κροάτες θα έφταναν έως τον τελικό στη Ρωσία, η Ελλάδα όμως θα έμενε ξανά θεατής. Ήταν μια αποτυχία με αξιοπρέπεια, αλλά και το τελευταίο δείγμα μιας ομάδας που ήξερε να παλεύει.
EURO 2020: Το φως που δεν ήρθε ποτέ
Η επόμενη προσπάθεια, για το EURO 2020, ήταν αποκαρδιωτική. Αν και ο όμιλος (Ιταλία, Φινλανδία, Αρμενία, Βοσνία, Λιχτενστάιν) έμοιαζε βατός, η Ελλάδα δεν κατάφερε να βρει ρυθμό, συνοχή ή έμπνευση. Τερμάτισε τρίτη, πίσω από την Ιταλία και τη Φινλανδία, και είδε την πόρτα της διοργάνωσης να κλείνει. Το Nations League, που θα μπορούσε να προσφέρει δεύτερη ευκαιρία, δεν λειτούργησε: η ομάδα ήταν άχρωμη, άγευστη, χωρίς πνοή.
Μουντιάλ 2022: Η απόλυτη μετριότητα
Η πτώση στη βαθμολογία της FIFA οδήγησε σε πιο δύσκολες κληρώσεις. Η Εθνική βρέθηκε σε όμιλο με την Ισπανία και τη Σουηδία, δύο ποδοσφαιρικά μεγαθήρια, και περιορίστηκε στην τρίτη θέση, πάνω μόνο από τη Γεωργία και το Κόσοβο. Ο αποκλεισμός ήταν αναμενόμενος, αλλά πιο ανησυχητικό ήταν ότι δεν υπήρχε καμία εξέλιξη στο παιχνίδι της. Έλειπε το πάθος, η οργάνωση, το πλάνο. Το ελληνικό ποδόσφαιρο φαινόταν εγκλωβισμένο σε μια μόνιμη κρίση ταυτότητας.
EURO 2024: Η χαμένη ευκαιρία της Γεωργίας
Η προκριματική φάση για το EURO 2024 είχε όλα τα στοιχεία ενός comeback. Με αντιπάλους την Ολλανδία και τη Γαλλία, η Εθνική κατέκτησε την τρίτη θέση – ρεαλιστικά το καλύτερο που μπορούσε να πετύχει – και κέρδισε μέσω Nations League το δικαίωμα να παλέψει στα play-off. Το βράδυ της 21ης Μαρτίου 2024, η Ελλάδα διέλυσε το Καζακστάν με 5-0 στην OPAP Arena, θυμίζοντας για λίγο τον εαυτό της. Όμως στον τελικό με τη Γεωργία, η συνέχεια ήταν οδυνηρή: αποκλεισμός στα πέναλτι, με τη Γεωργία να ζει το δικό της έπος και την Ελλάδα να μένει ξανά με το βλέμμα χαμένο. Εκείνο το βράδυ στην Τιφλίδα, περισσότερο κι από την ήττα, πλήγωσε η αίσθηση ότι χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία επανεκκίνησης.
Μουντιάλ 2026: Το τέλος ενός ονείρου
Για τα προκριματικά του Μουντιάλ 2026, όλα έδειχναν πως κάτι καινούργιο χτιζόταν. Ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς, με εμπιστοσύνη, πειθαρχία και αγωνιστικό πλάνο, έφερε φρεσκάδα και πίστη. Οι νέοι παίκτες έδειχναν έτοιμοι, η ομάδα έπαιζε πιο επιθετικά, και η κλήρωση (Δανία, Σκωτία, Λευκορωσία) έμοιαζε προσιτή. Όμως το σενάριο γράφτηκε ξανά με τον ίδιο τρόπο: διαδοχικές ήττες από Δανία και Σκωτία, απώλεια κινήτρου και μαθηματικός αποκλεισμός ήδη από την τέταρτη αγωνιστική. Το αμερικανικό όνειρο έμεινε όνειρο, και η Εθνική ετοιμάζεται τώρα για το EURO 2028, όταν θα έχουν συμπληρωθεί 14 ολόκληρα χρόνια μακριά από μεγάλη διοργάνωση – το μεγαλύτερο διάστημα απουσίας στην ιστορία της.
Γιατί δεν γυρίζει ο διακόπτης;
Η κρίση της Εθνικής δεν είναι μόνο αγωνιστική. Είναι δομική. Η απουσία σταθερής ποδοσφαιρικής φιλοσοφίας, η έλλειψη στρατηγικής ανάπτυξης ταλέντου, η ασυνέχεια στους πάγκους και η χαμηλή ποιότητα της εγχώριας Super League δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα. Οι παίκτες που αναδεικνύονται είναι λίγοι, πολλοί από αυτούς δεν έχουν τον απαιτούμενο χρόνο συμμετοχής, ενώ η ΕΠΟ μοιάζει εγκλωβισμένη σε διαχειριστική λογική, χωρίς όραμα.
Σε χώρες παρόμοιου μεγέθους, όπως η Κροατία ή η Σερβία, οι εθνικές ομάδες λειτουργούν ως αιχμή ενός συνεκτικού συστήματος παραγωγής ποδοσφαίρου. Στην Ελλάδα, αντίθετα, η Εθνική είναι καθρέφτης των παθογενειών του ίδιου του αθλήματος: εσωστρέφεια, κοντόφθαλμοι σχεδιασμοί, έλλειψη επαγγελματικής διοίκησης.
Το στοίχημα της επανεκκίνησης
Το EURO 2028, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, θα είναι για την Εθνική Ελλάδας ένα σημείο καμπής. Η νέα γενιά παικτών –με ηγέτες όπως ο Μπακασέτας, ο Μαυροπάνος, ο Τσιμίκας και ο Γιακουμάκης– χρειάζεται να μετατραπεί από «ελπίδα» σε σταθερό κορμό. Ο Γιοβάνοβιτς, αν παραμείνει, πρέπει να στηριχθεί ως προπονητής που θα οικοδομήσει μακροπρόθεσμη ταυτότητα. Το στοίχημα δεν είναι απλώς η πρόκριση· είναι η επιστροφή της εθνικής υπερηφάνειας, η αποκατάσταση μιας σχέσης με τον κόσμο που έχει διαρραγεί.
Η Εθνική Ελλάδας δεν είναι μια τυχαία ομάδα. Είναι σύμβολο ενός μικρού έθνους που απέδειξε πως μπορεί να νικήσει τους γίγαντες. Το ζητούμενο είναι να ξαναβρεί αυτή τη φλόγα – όχι μέσα από νοσταλγία, αλλά μέσα από σχέδιο, υπομονή και πίστη.
Από τη λήθη στο μέλλον
Δέκα χρόνια μετά τη Βραζιλία, η Εθνική ζει στο περιθώριο του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Όμως η ιστορία της δεν τελείωσε. Οι στιγμές του 2004 και του 2014 δείχνουν ότι όταν η Ελλάδα πιστεύει, μπορεί να γράψει ξανά ιστορία. Η διαδρομή ως το EURO 2028 θα είναι δύσκολη, αλλά ίσως εκεί να κρύβεται και η επόμενη μεγάλη υπενθύμιση ότι οι μύθοι δεν πεθαίνουν – απλώς περιμένουν τη στιγμή να ξαναγεννηθούν.
- Παγκόσμιο κολοσσό 16 δισ. ευρώ δημιουργούν στην Ελλάδα Αllwyn και ΟΠΑΠ
- Γιώργος Βερνίκος / Το μέλλον της ναυτιλίας
- Ελεύθεροι οι 20 τελευταίοι Ισραηλινοί όμηροι της Χαμάς
- Η δεκαετής καθίζηση της Εθνικής Ελλάδας και το μακρινό όνειρο του EURO 2028
- Η δυστοπία μέσα μας! Όταν ένας στους πέντε θέλει Χούντα, ή ηγέτη τύπου Πούτιν και Ερντογάν- Μία έρευνα που σοκάρει