Η αγορά βράζει από ενθουσιασμό για την τεχνητή νοημοσύνη (AI). Οι εταιρείες σπεύδουν να ανακοινώσουν στρατηγικές, τα κεφάλαια ρέουν προς μετοχές που σχετίζονται με την τεχνολογία, και οι κυβερνήσεις επιδιώκουν τη δημιουργία «εγχώριων αλυσίδων AI».
Οι επενδυτές συρρέουν σε εταιρείες που είτε αξιοποιούν είτε ενισχύουν την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, εκτοξεύοντας τις μετοχές τους σε νέα ύψη. Ο δείκτης Nasdaq Composite έχει ενισχυθεί πάνω από 27% τον τελευταίο χρόνο, οδηγώντας τις αμερικανικές αγορές σε επανειλημμένα ρεκόρ.
Μέσα σε αυτό το κλίμα ευφορίας, επανέρχεται ο φόβος της «φούσκας» – με αναλογίες προς τη «dot-com» έκρηξη των αρχών του 2000. Όμως οι απόψεις διίστανται. Ενώ αρκετοί επενδυτές και τραπεζίτες προειδοποιούν για υπερθέρμανση, η Goldman Sachs εμφανίζεται ψύχραιμη: «Όχι ακόμη», είναι το μήνυμά της.
«Υπάρχουν ομοιότητες, αλλά και ουσιαστικές διαφορές»
Σε σημείωμα της 8ης Οκτωβρίου, οι στρατηγικοί αναλυτές της Goldman Sachs αναγνωρίζουν ότι ορισμένα στοιχεία της σημερινής αγοράς «μοιάζουν» με προηγούμενες φούσκες: υψηλές αποτιμήσεις, αυξημένη συγκέντρωση σε λίγες εταιρείες, μεγάλη ένταση κεφαλαίου και «vendor financing». Ωστόσο, τονίζουν ότι «υπάρχουν βασικές διαφορές».
Η τράπεζα σημειώνει πως η άνοδος των τιμών στον τεχνολογικό κλάδο δεν οφείλεται σε «παράλογες προσδοκίες», αλλά σε θεμελιώδη ανάπτυξη και ισχυρή κερδοφορία. Οι πρωταγωνιστές – Meta, Microsoft, Google, Nvidia – είναι εταιρείες με σταθερές ισολογιστικές βάσεις και αποδεδειγμένη ικανότητα παραγωγής εσόδων. Αυτό, σύμφωνα με την Goldman, διαφοροποιεί τη σημερινή κατάσταση από τη φούσκα του 2000, όταν νεοφυείς εταιρείες χωρίς κέρδη αποτιμώνταν σε δισεκατομμύρια.
Όχι ακόμη σε «επικίνδυνη ζώνη»
Η Goldman εκτιμά ότι, παρότι οι αποτιμήσεις στον τεχνολογικό κλάδο «τεντώνονται», δεν έχουν ακόμη φτάσει σε επίπεδα που χαρακτηρίζουν ιστορικές φούσκες. Συγκεκριμένα, το συνολικό forward P/E ratio των «Magnificent 7» – Meta, Apple, Amazon, Alphabet, Microsoft, Nvidia και Tesla – αντιστοιχεί σήμερα σε λίγο περισσότερο από το μισό της αποτίμησης των τεχνολογικών γιγάντων του 2000.
«Οι αποτιμήσεις είναι υψηλές, αλλά όχι παράλογες», σημειώνουν οι αναλυτές. «Η αξία του κλάδου αντικατοπτρίζει πραγματικές ροές κεφαλαίου και μελλοντικά κέρδη, όχι υπερβολική αισιοδοξία».
Προειδοποίηση για συγκέντρωση και διαφοροποίηση χαρτοφυλακίων
Παρά τον συγκρατημένο της τόνο, η Goldman Sachs προειδοποιεί τους επενδυτές για υπερσυγκέντρωση κεφαλαίων σε λίγες εταιρείες. Συνιστά διαφοροποίηση, καθώς ο ανταγωνισμός στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης αυξάνεται με ταχύ ρυθμό. «Η διαφοροποίηση δεν υποδηλώνει απαραίτητα ότι υπάρχει φούσκα, αλλά μειώνει τους κινδύνους από τη συγκέντρωση», επισημαίνεται.
«Οι αγορές κινούνται κυκλικά»
Ο διευθύνων σύμβουλος της Goldman Sachs, Ντέιβιντ Σόλομον, εμφανίστηκε πιο επιφυλακτικός, προειδοποιώντας ότι οι χρηματιστηριακές αγορές ενδέχεται να υποστούν διόρθωση («drawdown») μέσα στα επόμενα ένα-δύο χρόνια. «Κάθε φορά που έχουμε μια σημαντική τεχνολογική επιτάχυνση που οδηγεί σε αυξημένο σχηματισμό κεφαλαίου και δημιουργεί νέες εταιρείες, η αγορά τείνει να προπορεύεται των πραγματικών δυνατοτήτων. Θα υπάρξουν νικητές και χαμένοι», δήλωσε στο Italian Tech Week στο Τορίνο.
Ο Πολ Τιούδορ Τζόουνς βλέπει “έκρηξη” πριν την πτώση
Από την άλλη, ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Paul Tudor Jones προβλέπει μια «εκρηκτική άνοδο» πριν η αγορά κορυφωθεί. «Όλα τα συστατικά υπάρχουν για ένα “blow-off top”», δήλωσε στο CNBC. «Η ιστορία επαναλαμβάνεται με διαφορετικούς τρόπους – και τώρα το σκηνικό είναι ακόμα πιο εκρηκτικό απ’ ό,τι το 1999».
Ο χρυσός στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, πολλοί επενδυτές στρέφονται σε ασφαλή καταφύγια. Η τιμή του χρυσού εκτινάχθηκε στα 4.000 δολάρια η ουγγιά – ιστορικό ρεκόρ – καθώς η ανησυχία για πιθανή διόρθωση αυξάνεται.
Η επενδυτική κοινότητα μοιάζει διχασμένη: ανάμεσα σε όσους βλέπουν επανάληψη του 2000 και σε εκείνους που πιστεύουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη αντιπροσωπεύει μια νέα, βιώσιμη φάση τεχνολογικής επανάστασης. Προς το παρόν, η Goldman Sachs κρατά την ψυχραιμία της. Αλλά όπως σημειώνουν οι ίδιοι της οι αναλυτές, «οι φούσκες γίνονται ορατές μόνο εκ των υστέρων».