Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ κατηγορεί τη Φινλανδία για «παραβίαση των αρχών του Ελσίνκι» και υπερασπίζεται εμμέσως την Άγκυρα και τα Σκόπια
Με μια αιχμηρή ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, επιτέθηκε στη Φινλανδή υπουργό Εξωτερικών, Ελίνα Βάλτονεν, κατηγορώντας την για «απροκάλυπτο ψέμα» και κατηγορώντας τα κράτη-μέλη του ΟΑΣΕ ότι οι ίδιες οι κυβερνήσεις τους έχουν παραβιάσει τις δέκα θεμελιώδεις αρχές της Συμφωνίας του Ελσίνκι. Η ανάρτηση της Ζαχάροβα, πέρα από το αντικείμενο της φινλανδικής κριτικής προς τη Μόσχα, επεκτάθηκε και σε ζητήματα που αφορούν την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Βόρεια Μακεδονία, αφήνοντας αιχμές για τον ρόλο της Αθήνας σε ιστορικά γεγονότα και διπλωματικές εξελίξεις.
Αντεπίθεση με «δέκα παραδείγματα παραβιάσεων»
Αφορμή για τη ρωσική αντίδραση στάθηκαν οι δηλώσεις της Φινλανδής ΥΠΕΞ ότι «οι ενέργειες της Ρωσίας παραβιάζουν καθεμία από τις δέκα αρχές του Ελσίνκι». Η Ζαχάροβα απάντησε ότι «πράγματι οι αρχές παραβιάζονται, αλλά από εκείνους που τις υπέγραψαν», παραθέτοντας δέκα ιστορικά παραδείγματα για να στηρίξει τη θέση της.
Ανάμεσά τους, αναφέρθηκε στην επέμβαση της χούντας των Συνταγματαρχών στην Κύπρο το 1974 —«μια προσπάθεια προσάρτησης του νησιού στην Ελλάδα», όπως έγραψε— αποσιωπώντας πλήρως τη τουρκική εισβολή και κατοχή, την οποία δεν αναφέρει ούτε καν με το όνομα «Τουρκία».
Επιπλέον, αναφερόμενη στην αρχή της συνεργασίας μεταξύ κρατών, επικρίνει την Ελλάδα για το μπλόκο που, όπως λέει, έθετε έως το 2018 στις διεθνείς πρωτοβουλίες που αφορούσαν τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας», χρησιμοποιώντας έτσι την ονομασία που προκαλεί έντονες αντιδράσεις στην Αθήνα.
Ευθυγράμμιση με Άγκυρα και Σκόπια
Η τοποθέτηση της Ζαχάροβα φαίνεται να ευθυγραμμίζεται εμμέσως με τη ρητορική της Άγκυρας και των Σκοπίων, καθώς αναδεικνύει παραδείγματα που επιρρίπτουν ευθύνες στη Δύση και στην Ελλάδα για ιστορικά γεγονότα της περιοχής, αποφεύγοντας ταυτόχρονα να ασκήσει οποιαδήποτε κριτική στην Τουρκία για την εισβολή και κατοχή στην Κύπρο.
Παράλληλα, επιχειρεί να συνδέσει τις παραβιάσεις των δυτικών χωρών με τις ίδιες αρχές που υποτίθεται ότι υπερασπίζονται απέναντι στη Ρωσία. Στην ανάρτησή της κάνει αναφορά σε γεγονότα όπως οι βομβαρδισμοί της Γιουγκοσλαβίας το 1999, η αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου, οι επιχειρήσεις στην Κροατία, αλλά και οι διαμαρτυρίες του «Μαϊντάν» το 2014, τις οποίες χαρακτηρίζει ως «δυτικά καθοδηγούμενο πραξικόπημα».
Επιθέσεις κατά της Βάλτονεν και της Ε.Ε.
Στο υστερόγραφό της, η Ζαχάροβα δεν περιορίστηκε στην πολιτική κριτική. Επέλεξε να εξαπολύσει και προσωπική επίθεση στη Φινλανδή υπουργό Εξωτερικών, υποτιμώντας την επαγγελματική της πορεία και τη μόρφωσή της. «Η Ελίνα δεν είναι διπλωμάτης, ούτε από σπουδές ούτε από εμπειρία. Είναι τεχνολόγος, διευθύντρια εκδηλώσεων και χρηματοδότης», έγραψε με ειρωνεία, καταλήγοντας πως «η Δυτική Ευρώπη δεν χρειάζεται πλέον επαγγελματίες σε ηγετικές θέσεις».
Η ανάρτηση έκλεισε με μια ακόμη αιχμηρή αναφορά στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: «Όλοι κατανοούν τη θέση της ΕΕ στο παγκόσμιο σύστημα, που ελέγχεται από τη γυναικολόγο Ούρσουλα», προσθέτοντας έναν ακόμη προσβλητικό υπαινιγμό στη λίστα των σχολίων της.
Διπλωματική διάσταση και πολιτικά μηνύματα
Η νέα αυτή επίθεση της Ζαχάροβα εντάσσεται στη γενικότερη στρατηγική της Μόσχας να αμφισβητεί τη νομιμότητα και την ηθική υπεροχή της Δύσης σε ζητήματα διεθνούς δικαίου, αντιστρέφοντας τις κατηγορίες που δέχεται για την Ουκρανία. Η αναφορά στην Ελλάδα και το Κυπριακό, χωρίς καμία μνεία της τουρκικής κατοχής, αποκαλύπτει τη ρωσική πρόθεση να επιδείξει ιδεολογική και πολιτική σύγκλιση με την Άγκυρα, σε μια περίοδο που Μόσχα και Άγκυρα διατηρούν στενή συνεργασία παρά τις αντικρουόμενες γεωπολιτικές τους επιδιώξεις.
Από ελληνικής πλευράς, η ρητορική αυτή προκαλεί έντονη δυσφορία, καθώς επαναφέρει αφηγήσεις που επιχειρούν να εξισώσουν τις ευθύνες για το Κυπριακό και να υπονομεύσουν τη διεθνή αναγνώριση των τουρκικών ευθυνών. Παράλληλα, η αναφορά στο μακεδονικό ζήτημα δείχνει πως η Μόσχα επιλέγει να επαναφέρει ιστορικά διπλωματικά τραύματα με σαφή πολιτικό στόχο: τη διάσπαση της δυτικής ενότητας και τη διεύρυνση των ρωγμών στο εσωτερικό της Ευρώπης.