NewsEdit Σοκ προκαλούν τα νέα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την επάρκεια τροφής στην Ελλάδα, αποτυπώνοντας με δραματικό τρόπο τις κοινωνικές ανισότητες και τη φτωχοποίηση μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Σύμφωνα με την έρευνα, το 7% των Ελλήνων βίωσε πέρυσι μέτρια ή σοβαρή ανεπάρκεια τροφής, δηλαδή ένα στα δεκαπέντε νοικοκυριά παραδέχεται πως βρέθηκε τουλάχιστον μία φορά σε αδυναμία να καλύψει τις βασικές του διατροφικές ανάγκες.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το 1,6% του πληθυσμού – δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι – αντιμετώπισε σοβαρή πείνα, περνώντας ολόκληρη ημέρα χωρίς τροφή.
Η έρευνα βασίζεται στην παγκόσμια τυπική κλίμακα ανεπάρκειας τροφής (FIES), την οποία χρησιμοποιούν ο ΟΗΕ και ο FAO για τη μέτρηση της επισιτιστικής ανασφάλειας διεθνώς. Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα ποσοστά της Ελλάδας για μέτρια ή σοβαρή ανεπάρκεια κινούνται σταθερά μεταξύ 6% και 8% την τελευταία πενταετία, γεγονός που καταδεικνύει ότι το φαινόμενο δεν είναι συγκυριακό, αλλά διαρθρωτικό. Για τη σοβαρή ανεπάρκεια, το μέσο ποσοστό την περίοδο 2019–2023 ανέρχεται στο 1,5%, με κορυφώσεις τα έτη 2020 (λόγω πανδημίας) και 2023, όπου η οικονομική πίεση στα νοικοκυριά αυξήθηκε δραματικά εξαιτίας του κόστους ζωής και της ακρίβειας στα τρόφιμα.
Η ΕΛΣΤΑΤ επισημαίνει ότι ένα νοικοκυριό θεωρείται πως βρίσκεται σε μέτρια ή σοβαρή ανεπάρκεια τροφής όταν τουλάχιστον ένα μέλος του δηλώνει πως, τους προηγούμενους δώδεκα μήνες, αναγκάστηκε να παραλείψει γεύμα, να φάει λιγότερο από όσο χρειαζόταν, να μείνει χωρίς τροφή ή να πεινάσει χωρίς να μπορεί να φάει, λόγω έλλειψης χρημάτων ή άλλων πόρων. Αντίστοιχα, σοβαρή ανεπάρκεια καταγράφεται όταν κάποιος δηλώνει ότι πέρασε μία ολόκληρη ημέρα χωρίς φαγητό.
Τα δεδομένα αυτά έρχονται να επιβεβαιώσουν όσα εδώ και μήνες καταγράφουν ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως ο ΟΟΣΑ και η Eurostat, σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα εμφανίζει από τα υψηλότερα ποσοστά επισιτιστικής ανασφάλειας στην Ευρώπη, παρά την οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων ετών. Παράγοντες όπως η εκτίναξη των τιμών στα τρόφιμα, η χαμηλή αγοραστική δύναμη των μισθών, η ενεργειακή κρίση και η αύξηση των ενοικίων έχουν επιβαρύνει δραματικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Σύμφωνα με στοιχεία του FAO, στην Ευρώπη το ποσοστό των ανθρώπων που βιώνουν μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια κυμαίνεται γύρω στο 4,5%, ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό είναι σχεδόν διπλάσιο, γεγονός που καταδεικνύει τη δομική ευαλωτότητα μεγάλου τμήματος της κοινωνίας.
Κοινωνικοί φορείς, όπως οι Τράπεζες Τροφίμων και τα Κοινωνικά Παντοπωλεία των Δήμων, κάνουν λόγο για έκρηξη αιτημάτων βοήθειας μέσα στο 2024. «Έχουμε οικογένειες που έρχονται για ένα πακέτο μακαρόνια ή λίγα φρούτα. Μιλάμε για εργαζόμενους, όχι μόνο για ανέργους», δηλώνει στέλεχος δημοτικού κοινωνικού προγράμματος στην Αττική.
Η πραγματικότητα αυτή διαψεύδει την εικόνα μιας χώρας που έχει αφήσει πίσω της την κρίση. Παρά την αύξηση του ΑΕΠ και τη μείωση της ανεργίας, η ανισότητα στα εισοδήματα και η διάβρωση του κοινωνικού ιστού παραμένουν οξείες. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η πείνα δεν είναι μόνο ζήτημα φτώχειας, αλλά και ένδειξη κοινωνικής αποδιοργάνωσης: πλήττει τα παιδιά, επιβαρύνει τη δημόσια υγεία και εντείνει την αίσθηση αδικίας.
Όπως επισημαίνουν οικονομολόγοι, η αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτεί ολοκληρωμένες πολιτικές επισιτιστικής ασφάλειας — από την ενίσχυση του κατώτατου μισθού και των επιδομάτων διατροφής, έως την ενίσχυση των τοπικών δικτύων αλληλεγγύης και την αναβάθμιση των σχολικών γευμάτων.
Η έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ λειτουργεί ως καμπανάκι για την πολιτεία: σε μια περίοδο που η δημόσια συζήτηση περιστρέφεται γύρω από την ανάπτυξη και την ψηφιακή μετάβαση, χιλιάδες Έλληνες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το πιο βασικό πρόβλημα – την πείνα.
- Η πείνα επιστρέφει: Ένα στα 15 νοικοκυριά στην Ελλάδα δηλώνει έλλειψη τροφής
- Ένταση στην Εξεταστική για τον ΟΠΕΚΕΠΕ – Ο Γρηγόρης Βάρρας αρνήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις βουλευτών
- Διακοπή ρεύματος «παραλύει» τη Γραμμή 3 του Μετρό – Εκκενώθηκαν σταθμοί στο κέντρο της Αθήνας
- Το νέο κεφάλαιο του Αλέξη Τσίπρα: Πως το “διαβάζουν” Μαξίμου, Χαριλάου Τρικούπη και Κουμουνδούρου
- Παραγωγική Ελλάδα 2030: Όραμα, δικαιοσύνη και αποτελεσματικότητα για ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα