Σε μια ιστορική στιγμή για την ιαπωνική πολιτική —και πιθανόν για ολόκληρη την Ασία— η Σανοέ Τακάιτσι, υπερορθόδοξη συντηρητική πολιτικός, αναδείχθηκε στις 4 Οκτωβρίου η νέα ηγέτιδα του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (LDP), καθιστώντας πιθανό το ενδεχόμενο να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας.
Η εκλογή της σηματοδοτεί μια αλλαγή πλεύσης για το κόμμα που κυβερνά σχεδόν αδιάλειπτα τη χώρα από το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, αντιμετωπίζοντας κρίση εμπιστοσύνης λόγω της αύξησης των τιμών, της απογοήτευσης του κοινού και της ανόδου εναλλακτικών κομμάτων.
Η εκλογική διαδικασία κρίθηκε σε δεύτερο γύρο ανάμεσα σε πέντε υποψηφίους, όπου η Τακάιτσι —η μόνη γυναίκα υποψήφια— υπερίσχυσε του πιο «μετριοπαθούς» Σίντζιρο Κοϊζούμι, 44 ετών. Η επικράτησή της αντικατοπτρίζει μια στροφή προς πιο εθνικιστικές και δεξιές θέσεις εντός του LDP, καθώς και την προσπάθεια επανακατάκτησης των ψηφοφόρων που απομακρύνθηκαν προς κόμματα όπως το Σανσεϊτο.
Οικονομική πολιτική και αγορές: ένας επικίνδυνος «χορός»
Η Τακάιτσι εντάσσει την πολιτική της στην παράδοση της «Abenomics», της στρατηγικής που εισήγαγε ο πρώην πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε, δηλαδή υψηλή δημοσιονομική στήριξη (δημόσιες δαπάνες, κοψίματα φόρων) και νομισματική χαλάρωση. Έχει στο παρελθόν επικρίνει τις αυξήσεις επιτοκίων από την Τράπεζα της Ιαπωνίας (BOJ) και καλεί σε επέκταση δαπανών ιδιαίτερα σε κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια, η βιοτεχνολογία, η άμυνα και η τεχνητή νοημοσύνη — αυτό που αποκαλεί «επένδυση διαχείρισης κρίσεων».
Η αγορά αντιδρά ήδη: οι αναλυτές εκτιμούν πως η νέα ηγεσία ενδέχεται να καθυστερήσει οποιαδήποτε αύξηση επιτοκίων από τη BOJ, ενώ τα ομόλογα και το γεν (το εθνικό νόμισμα) θεωρούνται πιθανόν να δεχθούν πίεση. Ταυτόχρονα, η μετοχική αγορά ενδέχεται να ωφεληθεί από την προσδοκία μεγαλύτερης ρευστότητας. Ωστόσο, η Ιαπωνία διαθέτει ένα από τα υψηλότερα δημόσια χρέη ως ποσοστό του ΑΕΠ στον κόσμο, και μια απότομη επιδείνωση μπορεί να προκαλέσει αντικρουόμενες πιέσεις. Η λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην τόνωση της ανάπτυξης και στη δημοσιονομική σταθερότητα αποτελεί την πιο κρίσιμη πρόκληση της νέας της διακυβέρνησης.
Θέσεις εξωτερικής πολιτικής και αντιδράσεις γειτόνων
Στον εξωτερικό στίβο, η Τακάιτσι δεν κρύβει τον εθνικισμό της. Έχει τακτικές επισκέψεις στο μνημείο Γιασούκουνι, ένα σύμβολο του παρελθόντος και των πολεμικών θυμάτων, που προκαλεί ενόχληση στην Κίνα και τη Νότια Κορέα. Έχει εκφράσει υποστήριξη για αναθεώρηση του ειρηνιστικού συντάγματος της Ιαπωνίας, καθώς και για διαμόρφωση «σχεδόν-συμμαχίας ασφαλείας» με την Ταϊβάν. Η Ταϊβάν χαιρέτισε ήδη τη νίκη της, ενώ από την πλευρά της Κίνας ζητείται να τηρηθεί η πολιτική «ενός Κίνας». Η Νότια Κορέα, από την πλευρά της, δήλωσε ότι θα επιδιώξει να διατηρήσει το θετικό μομέντουμ στις σχέσεις με την Ιαπωνία.
Η νέα ηγεσία διακηρύσσει ότι θα συνεχίσει τη συμφωνία με τις ΗΠΑ που επέφερε μείωση τελωνείων έναντι επενδύσεων, αφήνοντας όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναδιαπραγμάτευσης. Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ιαπωνία συνεχάρη, εκφράζοντας την προσδοκία ενισχυμένης συνεργασίας.
Φύλο, πολιτική και ρεαλισμός
Η εκλογή της Τακάιτσι ως πρώτης γυναίκας ηγέτιδας του LDP μπορεί να θεωρηθεί ορόσημο στην παραδοσιακά ανδροκρατούμενη ιαπωνική πολιτική σκηνή. Παρά τις διακηρύξεις της για ισορροπία ανδρών και γυναικών στο υπουργικό συμβούλιο, υπάρχουν επιφυλάξεις: η Τακάιτσι αντιτίθεται στην αλλαγή που θα επέτρεπε σε συζύγους να διατηρούν διαφορετικά επώνυμα και έχει περιορισμένες θέσεις υπέρ της προόδου των γυναικών. Η ίδια δήλωσε ότι εγκαταλείπει το ιδεώδες της «ισορροπίας εργασίας-ζωής», προειδοποιώντας ότι θα εργάζεται ακούραστα — «δουλειά, δουλειά, δουλειά».
Οι προκλήσεις για την Τακάιτσι είναι πολλές και σύνθετες: να ενώσει το κομματικό σκηνικό, να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, να ισορροπήσει ανάπτυξη και σταθερότητα, και να χειριστεί ευαίσθητα γεωστρατηγικά ζητήματα. Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, το να γίνει αρχηγός του κόμματος μπορεί να είναι το εύκολο μέρος — το δύσκολο είναι να κυβερνήσει την Ιαπωνία με συνέπεια.
Την 15η Οκτωβρίου αναμένεται η ψηφοφορία στο κοινοβούλιο που θα επικυρώσει ή όχι την πρωθυπουργία της — και τότε θα διαφανεί αν η «σιδηρά κυρία» της Ιαπωνίας θα καταφέρει να οδηγήσει τη χώρα σε νέα κεφάλαια ή αν θα εγκλωβιστεί σε αντιφάσεις του παρελθόντος.
- Ο Τραμπ κηρύσσει το Σικάγο “εμπόλεμη ζώνη” – Οι ΗΠΑ στα πρόθυρα του Εμφύλιου
- Σανοέ Τακάιτσι: Αυτή είναι η «Θάτσερ» της Ιαπωνίας
- Τραμπ: “Σπουδαία συμφωνία” για τη Γάζα – Μάχη με τον χρόνο για κατάπαυση του πυρός και απελευθέρωση ομήρων
- Νέα πολιτική κόντρα για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ: Αντιπαράθεση ΠΑΣΟΚ – Βορίδη για την παραγραφή
- Μπίρα και συμπάθεια: Ο Αλέξης Τσίπρας με Έλληνες φοιτητές της Σορβόνης