NewsEdit Ο δισεκατομμυριούχος Αντρέι Μπάμπις, ο άνθρωπος που έχει συγκριθεί όσο λίγοι με τον Ντόναλντ Τραμπ, επιστρέφει δυναμικά στην πολιτική σκηνή της Τσεχίας. Το λαϊκιστικό του κόμμα ANO (Δράση των Απογοητευμένων Πολιτών) καταγράφει καθαρή νίκη στις βουλευτικές εκλογές με 35,5% των ψήφων, έναντι 22,4% της συμμαχίας Spolu του απερχόμενου πρωθυπουργού Πέτρ Φιάλα, σύμφωνα με τις προβολές των πρακτορείων Stem και Stem/Mark.
Με καταμετρημένο το 90% των ψήφων, η επικράτηση του Μπάμπις είναι σαφής, χωρίς όμως να του εξασφαλίζει αυτοδυναμία. Έτσι, το ερώτημα που αιωρείται είναι αν ο πρώην πρωθυπουργός θα καταφέρει να επανέλθει στο Μέγαρο Στρίνσκι μέσα από έναν εύθραυστο κυβερνητικό συνασπισμό.
Η συμμετοχή στις εκλογές άγγιξε το 68%, την υψηλότερη από το 1998, δείχνοντας ένα έντονο ενδιαφέρον της κοινωνίας για την πολιτική κατεύθυνση της χώρας. Πίσω από το Spolu ακολουθεί η παράταξη STAN με 10%, ενώ το ακροδεξιό SPD καταγράφει 8% και το νέο κόμμα Motorists for Themselves εισέρχεται στη Βουλή με 7%, αιφνιδιάζοντας αναλυτές και κατεστημένα κόμματα.
Το αίνιγμα του σχηματισμού κυβέρνησης
Παρά την εκλογική του υπεροχή, ο Μπάμπις δεν διαθέτει πλειοψηφία στην 200μελή Κάτω Βουλή. Έχοντας αποκλείσει κάθε συνεργασία με τα κόμματα του απερχόμενου κυβερνητικού συνασπισμού, βρίσκεται τώρα μπροστά σε ένα σύνθετο παζλ. Οι πιθανοί εταίροι του περιλαμβάνουν ευρωσκεπτικιστικές και αντι-ΝΑΤΟ δυνάμεις, όπως μικρότερα κόμματα που τάσσονται υπέρ της αποχώρησης της Τσεχίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ – επιλογές που ο ίδιος, τουλάχιστον ρητορικά, απορρίπτει.
Ένας άλλος πιθανός σύμμαχος είναι οι «Αυτοκινητιστές», το δεξιό λαϊκό κόμμα που υποστηρίζεται από τον πρώην πρόεδρο Βάτσλαβ Κλάους και έχει δεσμευτεί να πολεμήσει τις «πράσινες» πολιτικές της Ε.Ε. Η είσοδός του στη Βουλή, με την υποστήριξη αντισυστημικών ψηφοφόρων, αναμένεται να παίξει ρυθμιστικό ρόλο στη νέα πολιτική ισορροπία.
Η ευρωπαϊκή ανησυχία για την Ουκρανία
Οι Βρυξέλλες και οι δυτικοί σύμμαχοι παρακολουθούν με ανησυχία. Η ενδεχόμενη επιστροφή του Μπάμπις στην εξουσία θα ενισχύσει το λαϊκιστικό, αντι-μεταναστευτικό και ευρωσκεπτικιστικό στρατόπεδο της Κεντρικής Ευρώπης, δίπλα στους Όρμπαν και Φίτσο.
Κατά την προεκλογική του εκστρατεία, ο Μπάμπις είχε υποσχεθεί μείωση της οικονομικής και στρατιωτικής στήριξης προς την Ουκρανία, χαρακτηρίζοντας «υπερβολική» τη βοήθεια που παρέχει η Πράγα στο Κίεβο. Παράλληλα, διαφωνεί με τις πιέσεις του ΝΑΤΟ για αύξηση των αμυντικών δαπανών, ενώ σχεδιάζει να τερματίσει την τσεχική πρωτοβουλία για την προμήθεια βλημάτων πυροβολικού στον ουκρανικό στρατό.
Αν και ο ίδιος απορρίπτει την ταμπέλα του φιλορώσου, οι πολιτικοί του σύμμαχοι στην ευρωπαϊκή σκηνή και η νέα του ομάδα «Πατριώτες για την Ευρώπη» –που ίδρυσε μαζί με τον Βίκτορ Όρμπαν– στέλνουν διαφορετικά μηνύματα. Η ομάδα αυτή, η οποία ασκεί δριμεία κριτική στις πολιτικές της Ε.Ε. για τη μετανάστευση και την κλιματική αλλαγή, αποτελεί το νέο άρμα του ευρωπαϊκού λαϊκισμού στο Ευρωκοινοβούλιο.
Από τον κομμουνισμό στα δισεκατομμύρια
Ο Μπάμπις παραμένει μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Γεννημένος στη Μπρατισλάβα, υπήρξε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος πριν από τη «Βελούδινη Επανάσταση» του 1989. Μετά την πτώση του καθεστώτος, οικοδόμησε μια τεράστια επιχειρηματική αυτοκρατορία στον τομέα των αγροτικών προϊόντων και των μέσων ενημέρωσης, προτού στραφεί στην πολιτική το 2013.
Ως πρωθυπουργός (2017–2021), προώθησε ένα μείγμα οικονομικού πραγματισμού και κοινωνικού λαϊκισμού, υποσχόμενος «αποτελεσματική διακυβέρνηση χωρίς ιδεολογίες». Ωστόσο, η θητεία του στιγματίστηκε από σκάνδαλα διαφθοράς και κατηγορίες για απάτη σχετικά με ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, υποθέσεις που ακόμα τον ακολουθούν, χωρίς να διαβρώνουν αποφασιστικά τη δημοφιλία του.
Ένας καθρέφτης της Ευρώπης του 2025
Η άνοδος του Μπάμπις δεν είναι μόνο τσεχικό φαινόμενο. Αντικατοπτρίζει τη νέα πολιτική γεωγραφία της Ευρώπης, όπου τα παραδοσιακά κόμματα εξαντλούνται και οι ψηφοφόροι αναζητούν «αντισυστημικούς» ηγέτες που υπόσχονται απλές λύσεις σε σύνθετα προβλήματα.
Η Τσεχία βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο αυτού του μετασχηματισμού. Αν ο Μπάμπις καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση, θα γίνει το νέο πρόσωπο της δεξιάς λαϊκιστικής αντεπίθεσης στην Ευρώπη — μιας τάσης που ήδη εκφράζεται στην Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Αυστρία.
Το ερώτημα είναι αν η Πράγα, υπό την ηγεσία του, θα συνεχίσει να αποτελεί έναν αξιόπιστο ευρωπαϊκό εταίρο ή αν θα προστεθεί στο αναθεωρητικό μπλοκ που αμφισβητεί τον πυρήνα του ευρωπαϊκού σχεδίου.
Η απάντηση ίσως δοθεί σύντομα — στις επόμενες εβδομάδες των διαπραγματεύσεων, που θα κρίνουν αν η επιστροφή του Αντρέι Μπάμπις σηματοδοτεί μια νέα εποχή ή την αρχή μιας μακράς πολιτικής αστάθειας στην Τσεχία.
- Μητσοτάκης από την Αμοργό: “Το Αμοργόραμα δείχνει τον δρόμο για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος”
- Αντρέι Μπάμπις: Η επιστροφή του «Τραμπ της Τσεχίας» και οι φόβοι για ρήξη με την Ευρώπη
- Χάρης Δούκας: «Κάθαρση στην πράξη – Αν υπάρχει ευθύνη, ο μόνος δρόμος είναι η διαγραφή»
- Δημήτρης Αβραμόπουλος: «Η εκταφή του παιδιού του Πάνου Ρούτσι δεν είναι πολιτικό, αλλά βαθιά ανθρώπινο ζήτημα»
- Αλέξης Τσίπρας στο Παρίσι: «Η Ευρώπη δεν είναι χωρίς ηγεσία – έχει τη λάθος ηγεσία» – Οι απαντήσεις σε Έλληνα φοιτητή για νέο κόμμα