«Κατέβασε διακόπτες» η αμερικανική κυβέρνηση: Τι σημαίνει το shutdown και ποιοι επηρεάζονται

Η Ουάσιγκτον μπήκε και επισήμως σε καθεστώς shutdown, για πρώτη φορά μετά από έξι χρόνια, καθώς Ρεπουμπλικανοί και Δημοκρατικοί δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συμφωνία για τη χρηματοδότηση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Η εξέλιξη αυτή παραλύει μεγάλο μέρος του αμερικανικού δημοσίου και αναμένεται να έχει ευρείες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες.

Τι είναι το shutdown

Το shutdown προκύπτει όταν το Κογκρέσο δεν εγκρίνει εγκαίρως τον προϋπολογισμό για τη χρηματοδότηση των ομοσπονδιακών υπηρεσιών. Σύμφωνα με τον νόμο Antideficiency Act, χωρίς σχετική έγκριση, οι περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες υποχρεούνται να διακόψουν τις λειτουργίες τους, εκτός από εκείνες που θεωρούνται απολύτως απαραίτητες για την ασφάλεια και τη δημόσια υγεία.

Από το 1980 έχουν καταγραφεί 14 περιπτώσεις shutdown, με πιο πρόσφατη το 2018-2019, που διήρκεσε 34 ημέρες και είχε κοστίσει στην οικονομία περίπου 11 δισ. δολάρια.

Το πολιτικό αδιέξοδο

Η διακοπή λειτουργίας της κυβέρνησης είναι το αποτέλεσμα της σκληρής αντιπαράθεσης ανάμεσα στον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τους Δημοκρατικούς στο Κογκρέσο. Οι Ρεπουμπλικανοί, που ελέγχουν Βουλή και Γερουσία, έχουν προωθήσει ένα πακέτο με αυξημένες δαπάνες για άμυνα και μετανάστευση, αλλά μεγάλες περικοπές σε κοινωνικά προγράμματα. Αντίθετα, οι Δημοκρατικοί πιέζουν για μόνιμη στήριξη του Obamacare και φοροελαφρύνσεις στα μεσαία νοικοκυριά.

Καθώς οι δύο πλευρές δεν βρήκαν κοινό τόπο, η προθεσμία έληξε και η κυβέρνηση οδηγήθηκε σε μερικό κλείσιμο.

Τα πρώτα θύματα

Περίπου 800.000 ομοσπονδιακοί υπάλληλοι τίθενται σε αναγκαστική άδεια ή εργάζονται χωρίς να πληρώνονται, μέχρι να βρεθεί λύση. Αυτό αφορά ακόμη και στρατιωτικούς και προσωπικό σε κρίσιμες υποδομές, που παραμένουν στις θέσεις τους αλλά χωρίς κανονική μισθοδοσία.

Η διοίκηση Τραμπ έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο μαζικών απολύσεων, κάτι που προκαλεί σφοδρές αντιδράσεις της αντιπολίτευσης.

Οι τομείς που πλήττονται

Εκτός από το πάγωμα μισθών, σοβαρές καθυστερήσεις αναμένονται σε αδειοδοτήσεις, εγκρίσεις έργων και κρατικές συμβάσεις. Η αμυντική βιομηχανία, οι ενεργειακές εταιρείες και οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών που χρειάζονται κρατικά πιστοποιητικά για τις εξαγωγές τους είναι μεταξύ των πρώτων που επηρεάζονται.

Στο παρελθόν, shutdowns έχουν κοστίσει έως και 0,6% του ΑΕΠ σε ένα τρίμηνο, προκαλώντας μείωση της κατανάλωσης και της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης.

Οι εξαιρέσεις

Παρά το «λουκέτο», προγράμματα όπως η Κοινωνική Ασφάλιση, το Medicare και το Medicaid συνεχίζουν να λειτουργούν, καθώς χρηματοδοτούνται από μόνιμες πιστώσεις. Απαραίτητες υπηρεσίες, όπως οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, η Υπηρεσία Ασφάλειας Μεταφορών και οι δυνάμεις ασφαλείας, παραμένουν ενεργές.

Το ερώτημα της επόμενης ημέρας

Η Γερουσία αναμένεται να επαναφέρει προς ψήφιση την πρόταση των Ρεπουμπλικανών για προσωρινή χρηματοδότηση, αλλά η πόλωση παραμένει βαθιά. Μέχρι να υπάρξει συμβιβασμός, εκατομμύρια Αμερικανοί θα βιώνουν τις συνέπειες του πρώτου shutdown μετά το 2019, με αβέβαιο το πότε θα ανοίξουν ξανά οι διακόπτες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.