NewsEdit Με την παρουσία πολιτικών, πανεπιστημιακών αλλά και της τέως Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα στο Μέγαρο Μουσικής η παρουσίαση του νέου βιβλίου του Τάσου Γιαννίτση «Ελλάδα 1953-2024 – Χρόνος και Πολιτική Οικονομία». Ανάμεσα στους παρευρισκόμενους ήταν ο πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Πικραμμένος, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, η Άννα Διαμαντοπούλου, ο Νίκος Χριστοδουλάκης και πλήθος πανεπιστημιακών.
Τη συζήτηση συντόνισε ο καθηγητής Κώστας Κωστής, ενώ παρενέβησαν οι πανεπιστημιακοί Σταύρος Θωμαδάκης και Πάνος Τσακλόγλου.
Η Σακελλαροπούλου για την «ποιητική ματιά» του συγγραφέα
Η κ. Σακελλαροπούλου χαρακτήρισε τον συγγραφέα «ποιητικό» στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει την πορεία της χώρας, βλέποντας στην ανάλυσή του «μια νηφάλια απόγνωση, μια αίσθηση ματαιότητας αλλά και μια άσβεστη ελπίδα που τον κρατά δημιουργικό». Σημείωσε ότι το βιβλίο θυμίζει το έργο του Κώστα Κωστή «Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας» και έθεσε το διαχρονικό ζήτημα των εμποδίων στην ανάπτυξη: παραοικονομία, φοροδιαφυγή, διαφθορά, πολιτική αναποτελεσματικότητα, δυσλειτουργία κράτους δικαίου και δικαιοσύνης και κοινωνική κουλτούρα αντίδρασης στις αλλαγές.
Επιπλέον, στάθηκε στο πνεύμα εξωραϊσμού της πραγματικότητας που –όπως είπε– καλλιεργήθηκε διαχρονικά, με τη Μεταπολίτευση να μην λειτουργεί ως σημείο αυτογνωσίας αλλά ως περίοδος «εύκολης ανάπτυξης χωρίς τις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές». Αναφέρθηκε ακόμη στις επενδύσεις της δικτατορίας για λόγους πολιτικής νομιμοποίησης και στη χρήση της οικοδομής και της αντιπαροχής ως βασικών μοχλών ανάπτυξης, κάτι που «υπήρξε πηγή κακοδαιμονίας» για τη χώρα.
Οι ευχαριστίες και το αφήγημα του Τάσου Γιαννίτση
Ο πρώην υπουργός, παίρνοντας τον λόγο, ευχαρίστησε θερμά όσους συνέβαλαν στην προετοιμασία του βιβλίου, από την Κατερίνα Σακελλαροπούλου και τον Κώστα Κωστή μέχρι τους καθηγητές Σταύρο Θωμαδάκη και Πάνο Τσακλόγλου, καθώς και τον εκδοτικό οίκο Πατάκη. Όπως εξήγησε, η ιδέα για το βιβλίο γεννήθηκε όταν αποφάσισε να καταγράψει μια μακρά πορεία της χώρας που συμπίπτει χρονικά με τη δική του ζωή και τα βιώματά του.
Η έννοια του χρόνου και η πορεία της ελληνικής οικονομίας
Στην ομιλία του ο κ. Γιαννίτσης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην έννοια του χρόνου, που περιλαμβάνεται στον τίτλο του βιβλίου, υποδηλώνοντας τη μακρά διάρκεια και τη σύνδεση εξελίξεων και παραγόντων. Επισήμανε ότι οι επιμέρους φάσεις των τελευταίων 70 ετών είχαν έναν κοινό παρονομαστή: στηρίχθηκαν σε κινητήριες δυνάμεις που, όταν έπαψαν να λειτουργούν, προκάλεσαν καθίζηση της οικονομίας. Από το 1974 έως το 2009 η χώρα ακολούθησε μια «ελλειπτική τροχιά stop and go», όπου κάθε κύκλος κρατικής παρέμβασης οδηγούσε σε προσωρινές λύσεις αλλά όχι σε διατηρήσιμη ανάπτυξη.
Οι εύκολες επιλογές και η κρίση εμπιστοσύνης
Ο συγγραφέας αναφέρθηκε στις πολιτικές των «εύκολων επιλογών» –δανεισμός, οικοδομή, συνεχείς νομιμοποιήσεις παραβάσεων– που κυριάρχησαν επί δεκαετίες, καταλήγοντας στην κατάρρευση του 2009 και στην απώλεια της εμπιστοσύνης προς τις πολιτικές ελίτ. «Η βεβαιότητα ότι είτε η ελεύθερη αγορά είτε το κράτος μπορούν να λύσουν τα προβλήματα έχει υποστεί κρίσιμα ρήγματα», τόνισε, καλώντας σε έναν νέο τρόπο διακυβέρνησης που θα υπερβεί τις παθογένειες του παρελθόντος.
Τέσσερις μεγάλες αλλαγές για το αύριο
Στο καταληκτικό κεφάλαιο του βιβλίου, ο κ. Γιαννίτσης εστιάζει στις «κινητήριες δυνάμεις της εξέλιξης» και καταθέτει τέσσερις βασικές προτάσεις για το μέλλον: ισχυροποίηση του παραγωγικού συστήματος, μεγάλες αλλαγές στο υπόδειγμα διακυβέρνησης, σύγχρονη αναπτυξιακή-βιομηχανική πολιτική και προστασία της δημοκρατίας και των ευάλωτων στρωμάτων. «Το κράτος και το πολιτικό σύστημα πρέπει να κάνουν αυτό που δεν έκαναν για δεκαετίες: να ασκήσουν ολοκληρωμένη πολιτική με κριτήριο τους μεσο-μακροπρόθεσμους κοινωνικούς στόχους και όχι τα βραχυπρόθεσμα κομματικά οφέλη», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η προειδοποίηση για το «τρίγωνο ακινησίας-αδιαφορίας-διαφθοράς»
Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Γιαννίτσης έθεσε το κεντρικό ερώτημα: «Είναι ρεαλιστικό να θεωρεί κανείς ότι μπορούν να γίνουν όλα αυτά ή μήπως είναι μια “άσκηση επί χάρτου”;». Η απάντησή του ήταν σαφής: «Δεν έχουμε πια την πολυτέλεια να έχει το τρίγωνο “ακινησία-αδιαφορία-διαφθορά” τόσο βάρος στη λειτουργία της χώρας. Ή μάλλον την έχουμε, αλλά με τις αναπόφευκτες επιπτώσεις». Τόνισε ότι η οικονομική και δημογραφική κρίση δείχνουν πόσο η χώρα αιφνιδιάζεται κάθε φορά που αποκαλύπτονται μεγάλα προβλήματα, καθιστώντας κάθε πολιτική παρέμβαση πολλαπλάσια δύσκολη.
Με αυτόν τον τρόπο, ο Τάσος Γιαννίτσης κάλεσε σε μια νέα συλλογική εγρήγορση και συνειδητοποίηση, επισημαίνοντας ότι μόνο μέσα από βαθιές αλλαγές και υπεύθυνη διακυβέρνηση μπορεί να αποφευχθεί το αδιέξοδο που περιέγραψε.