Ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, καταδικάστηκε από το Ποινικό Δικαστήριο του Παρισιού σε ποινή κάθειρξης πέντε ετών, εκ των οποίων τα δύο χωρίς αναστολή, κρίθηκε ένοχος για συμμετοχή σε συνωμοσία με τη Λιβύη του Μουαμάρ Καντάφι και γίνεται ο πρώτος Γάλλος αρχηγός κράτους που οδηγείται στη φυλακή για τόσο σοβαρή υπόθεση. Η απόφαση, που ανακοινώθηκε την Πέμπτη, αναμένεται να προκαλέσει πολιτικό σεισμό στη Γαλλία και έντονες συζητήσεις για το κράτος δικαίου.
Το κατηγορητήριο και η ετυμηγορία
Σύμφωνα με την απόφαση, ο Σαρκοζί κατηγορείται ότι μεταξύ 2005 και 2007, όταν ήταν υπουργός Εσωτερικών και στη συνέχεια υποψήφιος για την προεδρία, επέτρεψε σε στενούς του συνεργάτες να συνάψουν συμφωνίες με το καθεστώς Καντάφι για την παράνομη χρηματοδότηση της εκστρατείας του. Αν και το δικαστήριο τον απάλλαξε από τις βαρύτερες κατηγορίες περί διαφθοράς και άμεσης χρηματοδότησης, έκρινε πως οι επαφές με Λίβυους αξιωματούχους συνιστούσαν σαφή συμμετοχή σε ποινική συνωμοσία.
Οι δικαστές σημείωσαν ότι η προεδρική ασυλία τον κάλυπτε από το 2007 και μετά, ωστόσο οι πράξεις πριν από την εκλογή του δεν ήταν δυνατόν να μείνουν ατιμώρητες. Η ποινή περιλαμβάνει και πρόστιμο 100.000 ευρώ, ενώ η εκτέλεσή της είναι άμεση, ανεξάρτητα από την άσκηση έφεσης — μια σπάνια και αυστηρή απόφαση για πρώην ηγέτη κράτους.
Η υπερασπιστική γραμμή και οι πολιτικές αντιδράσεις
Ο 70χρονος Σαρκοζί, που απολογήθηκε σε μια δίκη τριών μηνών νωρίτερα μέσα στη χρονιά, επιμένει στην αθωότητά του. Σε δήλωσή του μετά την ανακοίνωση της ετυμηγορίας ανέφερε: «Θα αγωνιστώ μέχρι τέλους για να αποδείξω την αθωότητά μου. Αν θέλουν να κοιμηθώ στη φυλακή, θα κοιμηθώ με το κεφάλι ψηλά». Κατηγόρησε δε τους δικαστές ότι προσβάλλουν τη Γαλλία και τις θεσμικές της αξίες.
Η υπόθεση έχει συγκλονίσει το γαλλικό πολιτικό σύστημα, καθώς στο κατηγορητήριο εμπλέκονται και 11 ακόμη πρόσωπα, μεταξύ αυτών τρεις πρώην υπουργοί. Από την πλευρά της, η Μαρίν Λεπέν σχολίασε ότι η μη αναστολή της ποινής «αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τις θεμελιώδεις αρχές του Δικαίου και το τεκμήριο αθωότητας», αφήνοντας αιχμές για υπέρμετρη αυστηρότητα.
Η πρώτη δήλωση Σαρκοζί
«Θα αγωνιστώ μέχρι τέλους για να αποδείξω την αθωότητά μου», ανέφερε λίγο μετά την ετυμηγορία του δικαστηρίου ο Νικολά Σαρκοζί, σημειώνοντας ότι «εάν θέλουν οπωσδήποτε να κοιμηθώ στη φυλακή, θα κοιμηθώ στη φυλακή, αλλά με το κεφάλι ψηλά». «Αυτοί που με μισούν τόσο πολύ, νομίζουν ότι μπορούν να με ταπεινώσουν. Αυτό που ταπείνωσαν σήμερα είναι η Γαλλία, η εικόνα της Γαλλίας» πρόσθεσε.
«Αυτό που συνέβη σήμερα, στην αίθουσα του ποινικού δικαστηρίου, είναι εξαιρετικά σοβαρό για το κράτος δικαίου και την εμπιστοσύνη που μπορεί να έχει κανείς στη δικαιοσύνη», επισήμανε.
«Πάνω από 10 χρόνια έρευνας, εκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν για να βρεθεί η λιβυκή χρηματοδότηση, την οποία το ποινικό δικαστήριο έκρινε ότι δεν ήταν δυνατόν να βρεθεί στην εκστρατεία μου», πρόσθεσε.
Νικολά Σαρκοζί: Από το ανώτατο αξίωμα στη φυλακή
Ο Νικολά Σαρκοζί, γεννημένος στις 28 Ιανουαρίου 1955, υπήρξε πάντα μια ιδιόρρυθμη φιγούρα στην πολιτική σκηνή της Γαλλίας. Γιος Ούγγρου μετανάστη και λάτρης του ποδοσφαίρου και της ποδηλασίας, ακολούθησε νομικές σπουδές, αλλά σε αντίθεση με τους περισσότερους ομοίους του, δεν πέρασε από την École Nationale d’Administration, το «εκκολαπτήριο» των Γάλλων ηγετών.
Η άνοδός του στην προεδρία το 2007, σε ηλικία 52 ετών, έδωσε την αίσθηση μιας νέας πνοής. Στη διεθνή σκηνή εμφανίστηκε δυναμικός, γοήτευσε τον επιχειρηματικό κόσμο και στο εσωτερικό έφερε μια ατζέντα σκληρής γραμμής απέναντι στη μετανάστευση, την ασφάλεια και την εθνική ταυτότητα. Όμως, η οικονομική κρίση του 2008 επισκίασε την προεδρία του, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψει το Μέγαρο των Ηλυσίων έχοντας καταγράψει τα χαμηλότερα ποσοστά αποδοχής που γνώρισε ποτέ Γάλλος ηγέτης στη μεταπολεμική περίοδο.
Η δημόσια εικόνα του στιγματίστηκε και από επεισόδια που έμειναν στη συλλογική μνήμη, όπως η σκηνή στη Γεωργική Έκθεση του Παρισιού το 2008, όταν απευθύνθηκε με τη φράση «Άντε χάσου, βλάκα» σε έναν πολίτη που αρνήθηκε να του σφίξει το χέρι.
Το 2012 υπέστη βαριά πολιτική ήττα από τον σοσιαλιστή Φρανσουά Ολάντ στον δεύτερο γύρο των εκλογών, μια ήττα που δεν ξεπέρασε ποτέ πλήρως. Έγινε ο πρώτος πρόεδρος μετά τον Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν που δεν εξασφάλισε δεύτερη θητεία και τότε υποσχέθηκε πως «δεν θα ξανακούσουν για εκείνον». Μια υπόσχεση που σύντομα διαψεύστηκε.
Η προσωπική του ζωή, με τον γάμο του με τη διάσημη Κάρλα Μπρούνι, κράτησε το ενδιαφέρον των μέσων ζωντανό, ενώ ο ίδιος επιχείρησε να επιστρέψει στην πολιτική, φτάνοντας μέχρι την εσωκομματική διεκδίκηση της υποψηφιότητας το 2017, χωρίς επιτυχία. Έκτοτε, παρέμεινε ενεργός στο παρασκήνιο, ασκώντας επιρροή στη γαλλική Δεξιά και διατηρώντας επαφές με τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
Ωστόσο, ο Σαρκοζί θα μείνει στην Ιστορία και για τις δικαστικές του περιπέτειες. Μετά τον μέντορά του Ζακ Σιράκ, που είχε καταδικαστεί για διαφθορά, εκείνος έγινε ο πρώτος μεταπολεμικός Γάλλος αρχηγός κράτους που καταδικάστηκε δύο φορές, και ο πρώτος που του επιβλήθηκαν ποινές φυλάκισης χωρίς αναστολή.
Η αφαίρεση της Λεγεώνας της Τιμής, της ανώτατης γαλλικής διάκρισης, σηματοδότησε την πτώση ενός πολιτικού που κάποτε έμοιαζε αήττητος. Σήμερα, ο Σαρκοζί φέρει μια βαριά «πρωτιά»: θα είναι ο πρώτος πρόεδρος της Γαλλίας που θα οδηγηθεί στη φυλακή μετά τον Φιλίπ Πεταίν, τον ηγέτη-σύμβολο της εθνικής ήττας κατά τη ναζιστική κατοχή.
Οι προεκτάσεις της υπόθεσης
Η καταδίκη Σαρκοζί δεν αφορά μόνο το παρελθόν αλλά και το μέλλον της γαλλικής πολιτικής ζωής. Ο άλλοτε ισχυρός άνδρας της γαλλικής Δεξιάς είχε επιχειρήσει να παραμείνει ενεργός στα πολιτικά πράγματα, ενώ διατηρούσε ακόμη επιρροή σε κομματικούς μηχανισμούς και κύκλους της επιχειρηματικής ελίτ. Η απόφαση αυτή, όμως, περιορίζει δραματικά τις φιλοδοξίες του και εγείρει νέα ερωτήματα για τις σχέσεις της Γαλλίας με αυταρχικά καθεστώτα στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Παράλληλα, η υπόθεση δημιουργεί προηγούμενο: για πρώτη φορά, ένας πρώην Γάλλος πρόεδρος καταδικάζεται για συμμετοχή σε συνωμοσία που συνδέεται με ξένη κυβέρνηση. Το γεγονός ότι η καταδίκη παραμένει άμεσα εκτελεστή, ακόμη και σε περίπτωση έφεσης, υπογραμμίζει την πρόθεση της Δικαιοσύνης να στείλει ισχυρό μήνυμα ότι καμία πολιτική προσωπικότητα δεν βρίσκεται υπεράνω του νόμου.
Με την ετυμηγορία αυτή, η Γαλλία εισέρχεται σε μια περίοδο έντονης συζήτησης για το αν η αυστηρότητα της δικαστικής κρίσης σηματοδοτεί την ενίσχυση του κράτους δικαίου ή την εργαλειοποίηση της Δικαιοσύνης σε ένα βαθιά πολωμένο πολιτικό τοπίο.
Το πρώτο σχόλιο από Μαρίν Λεπέν
«Πέρα από το πρόσωπο του πρώην προέδρου, η άρνηση στην έφεση μέσω της γενίκευσης της προσωρινής εκτέλεσης της ποινής, αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τις θεμελιώδεις αρχές του Δικαίου μας και κυρίως για το τεκμήριο της αθωότητας», ανέφερε σε ανάρτησή της η Μαρίν Λεπέν.
- Δημοσκόπηση GPO: Η πλειοψηφία ζητά άμεσες εκλογές και κυβέρνηση συνεργασίας – Πτώση κατά 1% της ΝΔ
- Σαρκοζί: Καταδίκη σε φυλάκιση 5 ετών για παράνομη χρηματοδότηση από το καθεστώς Καντάφι
- Τραμπ για Ερντογάν: «Είναι ένας σκληρός τύπος και τον συμπαθώ»
- Τραμπ προς Ευρωπαίους για την Ουκρανία: «Βγάλτε τα πέρα μόνοι σας – Αρκετά ασχολήθηκα!»
- Σύσταση της ΕΚΤ: «Να έχετε μαζί σας μετρητά» – Για τι μας προετοιμάζει;