NewsEdit Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, προκάλεσε αντιδράσεις δηλώνοντας ότι πιστεύει πως η παρακεταμόλη, ένα από τα πιο κοινά φάρμακα για τον πυρετό και τον πόνο, συνδέεται με τον αυτισμό.
Το παυσίπονο χρησιμοποιείται από περίπου το ήμισυ των εγκύων παγκοσμίως, ωστόσο οι ειδικοί επισημαίνουν ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να επιβεβαιώνουν οποιαδήποτε αιτιώδη σχέση. Κατά τη διάρκεια ενημέρωσης δημοσιογράφων, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, απέφυγε να δώσει λεπτομέρειες, προειδοποιώντας για πρόωρα συμπεράσματα και τονίζοντας την προσοχή που πρέπει να επιδεικνύουν οι έγκυες γυναίκες.
Διαβεβαιώσεις επιστημονικών αρχών στο Ηνωμένο Βασίλειο
Υγειονομικοί αξιωματούχοι στο Ηνωμένο Βασίλειο διαβεβαίωσαν τις έγκυες γυναίκες ότι η παρακεταμόλη παραμένει ασφαλής για χρήση κατά την εγκυμοσύνη. Η Ρυθμιστική Αρχή Φαρμάκων και Προϊόντων Υγειονομικής Περίθαλψης (MHRA) δήλωσε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η λήψη παρακεταμόλης προκαλεί αυτισμό στα παιδιά και ότι παραμένει η συνιστώμενη επιλογή ανακούφισης από τον πόνο, εφόσον χρησιμοποιείται σύμφωνα με τις οδηγίες. Η MHRA υπογραμμίζει ότι οι οδηγίες βασίζονται σε αυστηρή αξιολόγηση των βέλτιστων διαθέσιμων επιστημονικών στοιχείων και παρακολουθεί συνεχώς την ασφάλεια όλων των φαρμάκων μέσω του συστήματος Κίτρινης Κάρτας.
Τι δείχνουν οι επιστημονικές μελέτες
Το περιοδικό Nature εξέτασε τα υπάρχοντα στοιχεία για τη σχέση παρακεταμόλης και αυτισμού. Οι πιο αξιόπιστες έρευνες, όπως η μεγάλη σουηδική μελέτη που περιλάμβανε 2,5 εκατομμύρια παιδιά, δεν εντόπισαν ουσιαστική σύνδεση: περίπου 1,42% των παιδιών που εκτέθηκαν στο φάρμακο εμφάνισαν αυτισμό, σε σύγκριση με 1,33% όσων δεν είχαν εκτεθεί. Επιπλέον, συγκρίσεις μεταξύ αδελφών έδειξαν ότι η παρακεταμόλη δεν αύξανε τον κίνδυνο. Ανάλογα αποτελέσματα προέκυψαν και από μια μεγάλη μελέτη στην Ιαπωνία, με περισσότερα από 200.000 παιδιά.
Η ανακοίνωση της εταιρείας που παράγει το Tylenol
Σε δήλωση εκπροσώπων της εταιρείας που παράγει το Tylenol προς το BBC, αναφέρεται: «Πιστεύουμε ότι η ανεξάρτητη και έγκυρη επιστήμη δείχνει ξεκάθαρα ότι η λήψη παρακεταμόλης δεν προκαλεί το φάσμα του αυτισμού. Διαφωνούμε έντονα με οποιαδήποτε αντίθετη πρόταση και ανησυχούμε βαθιά για τον κίνδυνο για την υγεία που αυτό ενέχει για τις μέλλουσες μητέρες».
Η παρακεταμόλη -το ενεργό συστατικό του φαρμάκου Tylenol- είναι η ασφαλέστερη επιλογή παυσίπονου για τις έγκυες γυναίκες, πρόσθεσαν, και χωρίς αυτήν, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν έναν επικίνδυνο συμβιβασμό μεταξύ της αντιμετώπισης καταστάσεων όπως ο πυρετός ή της χρήσης πιο επικίνδυνων εναλλακτικών.
Η εταιρεία δήλωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι είχε συμμετάσχει σε μια «επιστημονική συνομιλία» σχετικά με το θέμα με αξιωματούχους του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ και προέτρεψε τις έγκυες γυναίκες να συμβουλεύονται τον γιατρό τους πριν λάβουν οποιοδήποτε φάρμακο χωρίς ιατρική συνταγή.
Αντικρουόμενα ευρήματα
Η αξιολόγηση της σύνδεσης παρακεταμόλης και αυτισμού είναι δύσκολη, καθώς πολλές περιπτώσεις χρήσης δεν καταγράφονται σε βάσεις δεδομένων και η κατάσταση υγείας των μητέρων μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι οι λεγόμενοι συγχυτικοί παράγοντες πιθανώς εξηγούν τις μικρές συσχετίσεις που έχουν βρεθεί σε ορισμένες μελέτες, χωρίς να υπάρχει πραγματική αιτιώδης σχέση.
Οι ισχυρισμοί του Ντόναλντ Τραμπ ότι η παρακεταμόλη προκαλεί αυτισμό δεν έχουν επιστημονική βάση. Μέχρι στιγμής, η έρευνα δεν έχει εντοπίσει αιτιώδη σύνδεση μεταξύ του αυτισμού και της έκθεσης σε παρακεταμόλη. Σήμερα, και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκου ανακοίνωσε ότι τα διαθέσιμα στοιχεία δεν εντοπίζουν καμία σύνδεση μεταξύ της χρήσης παρακεταμόλης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του αυτισμού.
Παρόλα αυτά, η μετοχή της Kenvue, που παράγει το Tylenol, κατρακύλησε σε ιστορικό χαμηλό τη Δευτέρα, με απώλειες 7,5%, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη ημερήσια ποσοστιαία πτώση της από τις 5 Σεπτεμβρίου, όταν είχε υποχωρήσει κατά 9,4%. Στις μετασυνεδριακές συναλλαγές, η μετοχή ανέκαμψε με άνοδο άνω του 4% καθώς συνεχιζόταν η συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο.
Το Tylenol και η ιστορία του
Η Kenvue, από την πλευρά της, επιχείρησε να καθησυχάσει τους πελάτες, δηλώνοντας ότι διαφωνεί έντονα με τους ισχυρισμούς που συνδέουν το Tylenol με τον αυτισμό και τονίζοντας ότι η επιστήμη δεν έχει δείξει αιτιώδη σχέση με τη χρήση παρακεταμόλης.
Το Tylenol είναι το πιο γνωστό παυσίπονο ανάμεσα σε περίπου 600 προϊόντα που περιέχουν τη δραστική ουσία παρακεταμόλη. Στις ΗΠΑ, σχεδόν το ένα τέταρτο των ενηλίκων χρησιμοποιούν εβδομαδιαία κάποιο σκεύασμα με παρακεταμόλη. Το Tylenol έχει δεκάδες εκατομμύρια χρήστες και 70 χρόνια παρουσίας στην αγορά.
Η παρακεταμόλη ανακαλύφθηκε τον 19ο αιώνα, αλλά μόλις στα τέλη της δεκαετίας του 1940 αποδείχθηκε ότι μπορούσε να μειώσει τον πόνο και τον πυρετό. Την εποχή εκείνη, η έρευνα άρχισε να δείχνει κινδύνους από υπερβολική δόση ασπιρίνης, του κορυφαίου αναλγητικού στην αγορά. Η οικογενειακή επιχείρηση McNeil Laboratories από τη Φιλαδέλφεια εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία και παρουσίασε την παρακεταμόλη ως ασφαλέστερη εναλλακτική λύση.
Το 1955, η McNeil κυκλοφόρησε το πρώτο προϊόν Tylenol, το Elixir Tylenol, ένα σιρόπι για παιδιά. Το 1959, η Johnson & Johnson εξαγόρασε την McNeil και ένα χρόνο αργότερα το Tylenol έγινε διαθέσιμο χωρίς ιατρική συνταγή.
Η μεγάλη κρίση του 1982
Παρά τα χρόνια κυκλοφορίας, το Tylenol είχε περιστασιακές ανακλήσεις λόγω ζητημάτων ποιότητας και συζητήσεις στην ιατρική κοινότητα για παρενέργειες όπως η ηπατική βλάβη σε υψηλές δόσεις. Η μεγαλύτερη κρίση ήρθε το 1982, όταν επτά άνθρωποι πέθαναν μετά τη λήψη Tylenol στη Σικάγο. Οι έρευνες έδειξαν ότι τα μπουκάλια είχαν μολυνθεί με δηλητήριο μετά την έξοδό τους από το εργοστάσιο.
Η Johnson & Johnson διαχειρίστηκε την κρίση με πρότυπο τρόπο, ανακαλώντας πάνω από 31 εκατομμύρια μπουκάλια και εισάγοντας ασφαλέστερες συσκευασίες, σώζοντας την εμπιστοσύνη στο προϊόν.
Το 2023, μετά από 135 χρόνια λειτουργίας υπό την επωνυμία Johnson & Johnson Consumer Health, η εταιρεία μετονομάστηκε σε Kenvue. Με έδρα το Νιου Τζέρσεϊ, παράγει και άλλες γνωστές μάρκες όπως Band-Aid, Listerine, Neutrogena και Johnson’s Baby Shampoo.
Ο αντίκτυπος των δηλώσεων Τραμπ
Ακόμη και με τον ανταγωνισμό από τα γενόσημα, το Tylenol αποφέρει περίπου 1 δισ. δολάρια σε ετήσιες πωλήσεις για την Kenvue, σύμφωνα με εκτίμηση της Morningstar. «Οποιαδήποτε πιθανή απειλή για το προϊόν θα μπορούσε να έχει αισθητό αντίκτυπο στην κερδοφορία της εταιρείας», σημειώνει η αναλύτρια Keonhee Kim.
Προηγουμένως, οικογένειες είχαν ήδη καταθέσει αγωγές ισχυριζόμενες ότι τα παιδιά τους διαγνώστηκαν με αυτισμό ή διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας μετά από χρήση Tylenol κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Οι δυσκολίες της Kenvue
Η Kenvue αντιμετωπίζει συνολικά προκλήσεις, καθώς οι πωλήσεις έχουν μειωθεί. Τον Ιούλιο, απέλυσε τον διευθύνοντα σύμβουλό της Thibaut Mongon και τον αντικατέστησε με τον Kirk Perry, βετεράνο στον κλάδο των καταναλωτικών αγαθών. Τους τελευταίους μήνες, η εταιρεία έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον ακτιβιστών επενδυτών που πιέζουν για εξαγορά ή πώληση ορισμένων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Ο αυτισμός δεν εξηγείται από ένα φάρμακο
Η αύξηση των διαγνώσεων αυτισμού τις τελευταίες δεκαετίες οφείλεται κυρίως σε αλλαγές στα κριτήρια διάγνωσης και στην μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για την κατάσταση. Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η ενοχοποίηση της παρακεταμόλης μπορεί να προκαλέσει άγχος και ενοχές στις μητέρες, χωρίς επιστημονική βάση. Η παρακεταμόλη παραμένει μια από τις πιο ασφαλείς επιλογές για την ανακούφιση πόνου κατά την εγκυμοσύνη και η αντικατάστασή της με άλλες ουσίες θα μπορούσε να είναι πιο επικίνδυνη.
Συμπέρασμα των ειδικών
Δεν υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις που να συνδέουν την παρακεταμόλη με τον αυτισμό. Οι επιστήμονες και οι ρυθμιστικές αρχές καλούν τις έγκυες γυναίκες να βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και να μην επηρεάζονται από πρόωρους ισχυρισμούς. Η MHRA και άλλοι οργανισμοί παρακολουθούν στενά την ασφάλεια των φαρμάκων και ενθαρρύνουν τη συζήτηση με επαγγελματίες υγείας πριν από οποιαδήποτε χρήση κατά την εγκυμοσύνη.