Σε νέα δημοσκόπηση του ινστιτούτου INSA για λογαριασμό της Bild am Sonntag, η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) καταγράφει 26%, το υψηλότερο ποσοστό της έως σήμερα, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση. Ανάλογες έρευνες του ZDF και του YouGov δείχνουν παρόμοια εικόνα, με το ακροδεξιό κόμμα να φτάνει μέχρι και 27%.
Η εντυπωσιακή αυτή άνοδος επιβεβαιώνεται και στην πράξη: στις πρόσφατες τοπικές εκλογές της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας η AfD τριπλασίασε τη δύναμή της, αποδεικνύοντας ότι πλέον δεν περιορίζεται στα πρώην κομμουνιστικά κρατίδια.
Η άνοδος της AfD συμπίπτει με την αύξηση της κοινωνικής δυσαρέσκειας για την οικονομία. Ο κόσμος ανησυχεί για την ύφεση, την ανεργία και την ακρίβεια, ενώ τα παραδοσιακά κόμματα του κέντρου, CDU και SPD, φαίνεται να υποτιμούν την ένταση του φαινομένου.
Η οικονομία σε κρίση και οι προειδοποιήσεις του καγκελάριου
Ο καγκελάριος από το βήμα της Bundestag προειδοποίησε για ένα «φθινόπωρο αναπόφευκτων εκτεταμένων μεταρρυθμίσεων», τονίζοντας ότι το μέλλον της χώρας επηρεάζεται από τον τρόπο που ζουν οι πολίτες, εργάζονται και λειτουργεί η οικονομία. Ανέφερε την ανάγκη αναδιάρθρωσης του συνταξιοδοτικού συστήματος και «αναθεώρησης του συμβολαίου μεταξύ των γενεών», χωρίς να δώσει συγκεκριμένα μέτρα, αλλά διαβεβαίωσε ότι οι ηλικιωμένοι θα προστατευτούν και οι νέοι δεν θα επωμιστούν υπερβολικά βάρη.
Προηγούμενες προειδοποιήσεις ήρθαν από το Ομοσπονδιακό Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο τόνισε ότι οι κρατικές δαπάνες υπερβαίνουν τις δυνατότητες της κυβέρνησης, με ένα τρίτο του προϋπολογισμού του 2026 να χρηματοδοτείται μέσω δανεισμού, δημιουργώντας κίνδυνο «σπιράλ χρέους». Παράλληλα, η ανεργία έφτασε τα τρία εκατομμύρια και η οικονομία συρρικνώνεται για δεύτερη συνεχή χρονιά, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις, ακόμη και από παραδοσιακά φιλοκυβερνητικά μέσα όπως η Frankfurter Allgemeine Zeitung και η Handelsblatt.
Το γερμανικό μοντέλο υπό πίεση
Η Γερμανία, που κάποτε θεωρούνταν υπόδειγμα κοινωνικής οικονομίας και καινοτομίας, σήμερα αντιμετωπίζει στασιμότητα, κλείσιμο επιχειρήσεων, πίεση στις εξαγωγές και ανεπαρκή ψηφιακή μετάβαση. Οι επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και η στροφή στην καινοτομία καθυστερούν, ενώ οι κυβερνοεπιθέσεις κοστίζουν πάνω από 300 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, σύμφωνα με την Bitkom. Το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το 2025, με την ανάπτυξη το 2026 να προβλέπεται μόλις 0,7%.
Το παραδοσιακό γερμανικό μοντέλο καπιταλισμού, που βασιζόταν σε σταθερές επιχειρήσεις, εκπαιδευμένο προσωπικό και μακροχρόνιες συμφωνίες, δείχνει πλέον αδυναμία απέναντι σε νέες προκλήσεις, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η ηλεκτροκίνηση, στις οποίες επενδύουν ΗΠΑ και Κίνα.
Η AfD και η εκμετάλλευση της κοινωνικής δυσαρέσκειας
Η AfD δεν εμφανίστηκε ξαφνικά: το κόμμα αξιοποίησε την προσφυγική κρίση, την πανδημία και την ενεργειακή κρίση για να εδραιωθεί πολιτικά, κυρίως στη μέση ανατολικογερμανική οικογένεια που νιώθει αποκλεισμένη από τις ευκαιρίες. Μετατοπίζοντας τη ρητορική της από το μεταναστευτικό σε θέματα καθημερινότητας – οικονομία, ανεργία, ακρίβεια – το κόμμα κατορθώνει να «διαβάζει» τους οιωνούς και να κερδίζει την υποστήριξη όσων αισθάνονται ότι οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις τους αγνοούν.
Η γερμανική πολιτική ελίτ αντιμετωπίζει πλέον ένα δίλημμα: πώς θα ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, ενώ η άκρα δεξιά ενισχύεται και η οικονομία παραμένει υπό πίεση; Το πολιτικό κέντρο φαίνεται να αδυνατεί να ερμηνεύσει τα σημάδια των καιρών, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο για περαιτέρω ανατροπές στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση.
Η Ευρώπη παρακολουθεί αμήχανα
Η αδυναμία της Γερμανίας να επαναφέρει την οικονομία σε βιώσιμη πορεία και η ενίσχυση της AfD δεν απασχολούν μόνο εσωτερικά: η Ευρώπη παρακολουθεί αμήχανα, με τον ευρωπαϊκό Νότο να παρατηρεί με μια δόση χαιρεκακίας ότι η χώρα που θεωρούνταν πυλώνας σταθερότητας κλονίζεται. Το στοίχημα για τη γερμανική δημοκρατία και την οικονομία είναι πλέον διπλό: διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και κοινωνική συνοχή, απέναντι στην άνοδο των άκρων και στην αβεβαιότητα της παγκόσμιας αγοράς.
- Μητσοτάκης: Κυριαρχικά δικαιώματα και αμυντική θωράκιση στο επίκεντρο
- Επτά χρόνια από τη δολοφονία του Ζακ
- Ανάλυση / Η άνοδος της άκρας δεξιάς και η αδυναμία της γερμανικής οικονομίας
- Λουίς Γκαρθία Μοντέρο: Να επιστρέψουμε σε μια ποίηση που καταλαβαίνει ότι είμαστε όλοι ιστορικά όντα
- Κυβερνοεπίθεση «παραλύει» τα αεροδρόμια της Ευρώπης – Συνεχίζεται η ταλαιπωρία χιλιάδων επιβατών