Η Επιτροπή του Μουσείου Γεωλογίας-Παλαιοντολογίας-Παλαιοανθρωπολογίας (Γε-Πα-Παλ) του ΑΠΘ δίνει διευκρινίσεις για τη χρονολόγηση και τη μελέτη του κρανίου του «Ανθρώπου των Πετραλώνων», με αφορμή ανακρίβειες που κυκλοφόρησαν σε μέσα ενημέρωσης και κοινωνικά δίκτυα.
Το κρανίο φυλάσσεται από το 1960 στο Μουσείο και αποτελεί κεντρικό αντικείμενο των συλλογών του.
Το κρανίο και η ιστορία του
Από την ανακάλυψή του το 1960 στο Σπήλαιο Κόκκινων Πετρών, το κρανίο LGPUT PEC-1 φυλάσσεται στο Μουσείο Γε-Πα-Παλ του ΑΠΘ και δεν έχει ποτέ μεταφερθεί στο εξωτερικό. Αντίγραφα παρέχονται σε ελληνικούς και διεθνείς φορείς για επιστημονικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς. Η μελέτη του πρωτότυπου ακολουθεί αυστηρά πρωτόκολλα και πραγματοποιείται υπό την επίβλεψη της επιστημονικής επιτροπής του Μουσείου.
Επιστημονική μελέτη και χρονολόγηση
Η πρώτη επιστημονική περιγραφή του κρανίου έγινε το 1960 από τους καθηγητές Κόκκορο και Κανέλη, με μεταγενέστερες εργασίες να ενισχύουν τη γνώση γύρω από το δείγμα. Η πλειονότητα των ειδικών θεωρεί ότι το κρανίο ανήκει στο είδος Homo heidelbergensis sensu lato, με ηλικία 150.000 έως 350.000 ετών, ενώ μεγαλύτερες εκτιμήσεις, όπως τα 700.000 χρόνια, έχουν αμφισβητηθεί διεθνώς.
Η νέα μελέτη των Falguères et al. (2025) που δημοσιεύθηκε στο Journal of Human Evolution χρονολόγησε δείγματα από το σπήλαιο, αλλά η Επιτροπή του Μουσείου επιφυλάσσεται για την αξιοπιστία της προέλευσης ενός δείγματος που φέρεται να συνδέεται με το κρανίο.
Μύθοι και αντιεπιστημονικές ερμηνείες
Η παρουσία λίθινων εργαλείων ή ιχνών καύσης στο σπήλαιο δεν έχει τεκμηριωθεί ότι σχετίζεται άμεσα με τον «Άνθρωπο των Πετραλώνων». Ούτε τα θραύσματα οστών ζώων μπορούν επιστημονικά να συνδεθούν με τη δράση του συγκεκριμένου ανθρώπου. Επιπλέον, το κρανίο δεν συνδέεται με την καταγωγή ή την ιστορία των σύγχρονων ή αρχαίων πληθυσμών της Βαλκανικής ή οποιασδήποτε άλλης περιοχής, και κάθε τέτοια συσχέτιση χαρακτηρίζεται αντιεπιστημονική.
Ο ρόλος του Μουσείου Γε-Πα-Παλ
Το Μουσείο Γε-Πα-Παλ του ΑΠΘ είναι δημόσιος, αναγνωρισμένος επιστημονικός φορέας, με σκοπό τη συλλογή, τη συντήρηση και την ανάδειξη γεωλογικών και παλαιοανθρωπολογικών ευρημάτων. Το Μουσείο υπενθυμίζει ότι το εθνικό νομικό πλαίσιο για τα παλαιοντολογικά ευρήματα είναι ελλιπές και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για ατεκμηρίωτες αξιώσεις ή δηλώσεις.
