NewsEdit Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα οι πολίτες της Νορβηγίας, με την εκλογική αναμέτρηση να επικεντρώνεται στον πλούτο της χώρας από το πετρέλαιο και στο πώς διαχειρίζεται τα έσοδα του κρατικού επενδυτικού ταμείου των 2 τρισ. δολαρίων. Οι δημόσιες σπατάλες, η αποδοτικότητα των υπηρεσιών και η φορολογία κυριαρχούν στον δημόσιο διάλογο.
Σπατάλες και δημόσιες επενδύσεις υπό έλεγχο
Η προεκλογική αντιπαράθεση επικεντρώθηκε σε παραδείγματα υπερβολικών δαπανών: μια σήραγγα 1.700 μέτρων με κόστος 700 εκατ. δολάρια, ανακαίνιση του κοινοβουλίου στο Όσλο έξι φορές πάνω από τον προϋπολογισμό, και ελαττωματική πλατφόρμα πληροφορικής σε περιφερειακή υγειονομική υπηρεσία με κόστος πάνω από 400 εκατ. δολάρια. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η χώρα μετατράπηκε «από έθνος του πετρελαίου σε έθνος του πετρελαϊκού ταμείου».
Η Σίλβι Λίστχαουγκ, επικεφαλής του λαϊκιστικού Κόμματος Προόδου, υποστήριξε ότι η κυβέρνηση «ρίχνει περισσότερα χρήματα σε κάθε πρόβλημα», ενώ η υπερβολική γραφειοκρατία και η αναποτελεσματικότητα πολλών δημόσιων έργων αναδεικνύονται ως κεντρικά ζητήματα.
Φορολογία, υπηρεσίες και ποιότητα ζωής
Παρά τα υψηλά επίπεδα φορολογίας, οι Νορβηγοί δεν απολαμβάνουν υπηρεσίες καλύτερης ποιότητας σε σχέση με Δανία, Σουηδία ή Φινλανδία. Τα σχολεία υστερούν σε σχέση με φτωχότερες χώρες, όπως η Εσθονία, ενώ το σύστημα υγείας αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα. Η χρήση του ταμείου πετρελαίου για την κάλυψη κάθε «τρύπας» στον προϋπολογισμό δημιουργεί αίσθηση εφησυχασμού.
Το ταμείο πετρελαίου: πλεονέκτημα αλλά και κίνδυνος
Το νορβηγικό κρατικό ταμείο επενδύσεων αποτελεί διεθνές υπόδειγμα, με κεφάλαια άνω των 2 τρισ. δολαρίων, αλλά οι αυξανόμενες ετήσιες αναλήψεις, φέτος 54 δισ. δολάρια, προκαλούν ανησυχίες για την οικονομική «νορβηγική ασθένεια». Η αύξηση της παραγωγικότητας έχει επιβραδυνθεί, οι δαπάνες για αναπηρίες και ασθένειες παραμένουν υψηλές, ενώ τα ποσοστά σχολικής διαρροής ξεπερνούν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ο Γενς Στόλτενμπεργκ, νέος υπουργός Οικονομικών, προειδοποίησε ότι η χώρα δεν πρέπει να βασίζεται μόνο στο ταμείο για να αντιμετωπίσει μελλοντικές προκλήσεις.
Ανταγωνιστικότητα και εκλογικά διλήμματα
Η συντηρητική αντιπολίτευση αναγνωρίζει την πρόσβαση σε πόρους, αλλά επισημαίνει ότι η Νορβηγία αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα ανταγωνιστικότητας με την Ευρώπη. Κεντρικό εκλογικό ζήτημα είναι ο φόρος περιουσίας, με εκατοντάδες εκατομμυριούχους να έχουν μετακομίσει στο εξωτερικό. Επιπλέον, το ταμείο βρίσκεται υπό πίεση για τις επενδύσεις του στο Ισραήλ, με πιθανά αιτήματα αποεπένδυσης αν το Εργατικό Κόμμα σχηματίσει κυβέρνηση.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι, ενώ άλλες χώρες σπατάλησαν τα έσοδα από φυσικούς πόρους, η Νορβηγία δεν διαθέτει σαφή «χάρτη πορείας» για την αποφυγή μελλοντικών κινδύνων, και οι μακροπρόθεσμες συνέπειες παραμένουν αβέβαιες.