Δέκα χρόνια μετά την πρώτη του στρατιωτική παρέλαση, ο Κινέζος πρόεδρος εμφανίζεται ως κυρίαρχος ηγέτης, με συμμαχίες που ανατρέπουν ισορροπίες και ερωτήματα για το μέλλον της παγκόσμιας τάξης.
Δέκα χρόνια μετά την πρώτη του παρέλαση για την επέτειο της λήξης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Σι Τζινπίνγκ παρουσιάστηκε στην Πλατεία Τιεν Αν Μεν όχι πλάι στους προκατόχους του, αλλά με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν. Η εικόνα του Σι ανάμεσα σε δύο από τους πιο αμφιλεγόμενους ηγέτες του πλανήτη υπογράμμισε το νέο αφήγημα του Πεκίνου: η Κίνα είναι πλέον ηγετική δύναμη που χαράζει αυτόνομη πορεία, επενδύοντας στις σχέσεις με χώρες του λεγόμενου «παγκόσμιου Νότου» και αμφισβητώντας ανοιχτά τη δυτική κυριαρχία.
Η παρέλαση, που ακολούθησε τη συνάντηση κορυφής Σι–Μόντι στο περιθώριο της συνόδου του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στην Τιαντζίν, αλλά και τη σπάνια επίσκεψή του στο Θιβέτ, αποτελεί μήνυμα ισχύος και σταθερότητας, τη στιγμή που αναλυτές αναρωτιούνται για την υγεία του 72χρονου προέδρου και τη διαδικασία διαδοχής του.
Εθνικισμός αντί οικονομικής ανάπτυξης
«Αυτή η εβδομάδα θριαμβευτικής διπλωματίας δείχνει ότι ο Σι παραμένει κυρίαρχος στην κορυφή της κινεζικής ηγεσίας», σχολιάζει ο Νιλ Τόμας της Asia Society. Καθώς η κινεζική οικονομία επιβραδύνεται, ο Σι στρέφεται στον εθνικισμό για να ενισχύσει την πολιτική του νομιμοποίηση.
Η ενδυματολογική του επιλογή –γκρι κοστούμι α λα Μάο Τσετούνγκ– επιβεβαίωσε την πρόθεσή του να προβάλει την εικόνα ενός έμπειρου, παραδοσιακού ηγέτη, σε αντίθεση με τα μαύρα κοστούμια των ξένων προσκεκλημένων. Ο πρωθυπουργός Λι Τσιανγκ περιορίστηκε σε λιγότερο σημαντικές επαφές, ενώ οι κρίσιμες συναντήσεις με τους Πούτιν, Κιμ, Μόντι και Ερντογάν ανατέθηκαν στον Τσάι Τσι, επικεφαλής της Κεντρικής Γραμματείας.
Διπλωματικά μηνύματα και γεωπολιτικές ισορροπίες
Πολλές από τις χώρες που έστειλαν ηγέτες στην Κίνα έχουν πληγεί από τους δασμούς των ΗΠΑ, ενώ η Ινδία συνεχίζει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο παρά τις δυτικές κυρώσεις. Η εικόνα Μόντι και Πούτιν να πλησιάζουν μαζί τον Σι, κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου, θεωρήθηκε ένδειξη αποτυχίας της Ουάσιγκτον να προσεταιριστεί το Νέο Δελχί.
Ο Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε την κινεζική παρέλαση «πολύ εντυπωσιακή», αλλά πρόσθεσε δηκτικά ότι το Πεκίνο «συνωμοτεί» με τον Πούτιν και τον Κιμ εναντίον των ΗΠΑ. Το Κρεμλίνο απάντησε ότι δεν υπάρχει συνωμοσία, αφήνοντας να εννοηθεί ότι τα σχόλια του πρώην προέδρου ήταν ειρωνικά.
Κίνα, εναλλακτική στη Δύση;
Η διπλωματική κινητικότητα του Σι εντάσσεται στην προσπάθεια της Κίνας να παρουσιαστεί ως αξιόπιστος εταίρος για αναπτυσσόμενες χώρες, προσφέροντας επενδύσεις και νέες χρηματοδοτικές δομές, όπως η Αναπτυξιακή Τράπεζα.
«Το μήνυμα ότι η Κίνα είναι μια σταθερή εναλλακτική στις ΗΠΑ έχει απήχηση στην Ασία και πέραν αυτής», σημειώνει ο Έρικ Όλαντερ, αρχισυντάκτης του China-Global South Project. «Ακόμη κι αν οι χώρες παραμένουν επιφυλακτικές, το Πεκίνο παρουσιάζει όραμα για το μέλλον, κρίσιμο για οικονομίες με νεανικούς πληθυσμούς που αναζητούν ευκαιρίες».
Προκλήσεις και φιλοδοξίες
Ο Σι εξετάζει το ενδεχόμενο τέταρτης θητείας το 2027, φιλοδοξώντας να γίνει ο ισχυρότερος Κινέζος ηγέτης μετά τον Μάο. Ωστόσο, οι παγιωμένες θέσεις του Πεκίνου σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, οι εδαφικές διενέξεις και οι βιομηχανικές επιδοτήσεις προκαλούν τριβές με τη Δύση. Η βαθιά δυσπιστία της Ινδίας δεν πρόκειται να εξαλειφθεί με μια σύντομη συνάντηση, ενώ η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας παραμένει πρόκληση.
«Δεν πρόκειται απαραίτητα για συνολική μετατόπιση προς μια παγκόσμια τάξη υπό κινεζική ηγεσία», επισημαίνει ο Τόμας. «Όμως ο Σι έχει καταφέρει να παρουσιάσει την Κίνα ως δύναμη με σταθερότητα, όραμα και ανθεκτικότητα».
- Γιωργος Χ. Σωτηρέλης / Η υπερτιμημένη δημοκρατία των ΗΠΑ, η δραματική υποχώρηση της δυτικών αξιών και ο ρόλος της Ευρώπης
- ΔΕΠΑ Εμπορίας: Η νέα εποχή ενός σύγχρονου ενεργειακού ομίλου
- “I’m the Boss”: Επίδειξη ισχύος από τον Σι Τζινπίνγκ
- Καμμένος για νέο ηχητικό: «Γελοιότητες και στοχευμένη διαρροή για δολοφονία χαρακτήρα»
- 89η ΔΕΘ: Το πρόγραμμα του Κυρ. Μητσοτάκη στη Θεσσαλονίκη