Πριν από περίπου δώδεκα μήνες, η κυβέρνηση ξεκίνησε ένα φιλόδοξο εγχείρημα: να στρέψει το βλέμμα στην ελληνική περιφέρεια, να αναδιαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεται διαχρονικά η ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων σε όλη την επικράτεια. Η νέα προσέγγιση βασίζεται σε μία απλή αλλά καθοριστική παραδοχή: κανένα πρόγραμμα δεν μπορεί να πετύχει χωρίς τη συμμετοχή και τη στήριξη των ίδιων των πολιτών τους οποίους αφορά.
Toυ Θανάση Κοντογεώργη*
Αντί για τον παραδοσιακό κεντρικό σχεδιασμό, επιλέξαμε να μικρύνουμε την «απόσταση» της Περιφέρειας από το Κέντρο, ακολουθώντας τον δρόμο του διαλόγου. Συστηματικές συναντήσεις κυβερνητικών κλιμακίων υπό τον συντονισμό της Προεδρίας της Κυβέρνησης με δημάρχους, περιφερειάρχες, επαγγελματικούς φορείς και πολίτες διαμορφώνουν την εικόνα των αναγκών και των δυνατοτήτων κάθε περιοχής προκειμένου να σχεδιαστούν δυναμικές, βιώσιμες και δίκαιες πολιτικές.
Από την πρώτη παρουσίαση στην Ορεστιάδα του Έβρου μέχρι σήμερα, έχουν προετοιμαστεί 46 τοπικά σχέδια ανάπτυξης και έχουν ήδη παρουσιαστεί είκοσι σχέδια σε όλη τη χώρα. Πάνω από τριακόσιες στοχευμένες δράσεις βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, ενώ χίλιοι διαφορετικοί φορείς συμμετέχουν ενεργά στις ομάδες εργασίας που έχουν δημιουργηθεί σε κάθε περιφερειακή ενότητα. Το επόμενο διάστημα συνεχίζουμε σε Δυτική Ελλάδα, Ήπειρο, Πελοπόννησο, Θεσσαλία και Νότιο Αιγαίο. Στόχος είναι μέχρι το τέλος του έτους να έχει παρουσιάσει τον βασικό κορμό της στρατηγικής μας για ολόκληρη την περιφέρεια.
Βεβαίως, μέσα από αυτή τη διαδικασία, αναδεικνύονται ζητήματα που ξεπερνούν τα τοπικά όρια και αφορούν ολόκληρη την επικράτεια. Έχει, μάλιστα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον, και αφορά τη δουλειά μας, το πώς βιώνονται τα κοινά προβλήματα σε διαφορετικές περιοχές. Η δημογραφική κρίση, οι προκλήσεις των ορεινών και νησιωτικών περιοχών, η διαχείριση των υδάτινων πόρων, η δημιουργία επενδύσεων και θέσεων εργασίας, οι δυσκολίες του αγροτικού τομέα, τα κενά στον χωροταξικό σχεδιασμό, παλιές και νέες υποδομές, η λειτουργία των περιφερειακών πανεπιστημίων, των δομών υγείας και φροντίδας ηλικιωμένων – όλα αυτά απαιτούν συντονισμένες παρεμβάσεις.
Αυτός ο εθνικός σχεδιασμός συνδέεται άμεσα και με τις συζητήσεις που διεξάγονται στις Βρυξέλλες για τον νέο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, ο οποίος επίσης απαιτεί συντονισμό μεταξύ κεντρικής κυβέρνησης και τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε οι προτεραιότητες να είναι κοινές, γιατί κοινό είναι και το ταμείο. Οι διαθέσιμοι πόροι είναι περιορισμένοι και πρέπει να αξιοποιηθούν με τον πιο αποδοτικό τρόπο, πολλαπλασιάζοντας την επίδρασή τους στην οικονομία. Βασικός πυλώνας της Εθνικής Στρατηγικής για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη είναι ο συντονισμός των χρηματοδοτικών μέσων, για να βελτιώσουμε τον προγραμματισμό και καθορίσουμε σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες τις άμεσες και μακροπρόθεσμες προτεραιότητες.
Η δίκαιη και βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη είναι εθνική προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Είναι βασικός άξονας των πολιτικών μας που θα ενισχυθεί και με το πλαίσιο των πολιτικών που θα ανακοινωθούν στη ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό. Ένας εθνικός στόχος, που απαιτεί ευρείες συμφωνίες, κοινωνικές και πολιτικές. Το τελευταίο χρόνο διαβουλεύσεων, διαπιστώνουμε όλο και πιο έντονα ότι οι τοπικές κοινότητες θέλουν και μπορούν να συμμετέχουν στα κοινά, σε έναν ζωντανό διάλογο ώστε να βρούμε κοινά αποδεκτές λύσεις που θα τους εξασφαλίσουν επιβίωση και πρόοδο. Συζητάμε για όσα μας ενώνουν και υποστηρίζουμε το θεμελιώδες δικαίωμα κάθε πολίτη να μπορεί να ζήσει και να δημιουργήσει στον τόπο που γεννήθηκε, εφόσον το επιθυμεί. Λειτουργούμε συνειδητά ενάντια στην πολιτική πόλωση και τον φανατισμό, με την πεποίθηση ότι η Χώρα χρειάζεται συνεργασίες στα μεγάλα και σημαντικά ζητήματα και όχι μικροπολιτικά κέρδη που τροφοδοτούν διαιρέσεις, όπως επιδιώκει η αντιπολίτευση. Γιατί, η ευημερία των περιφερειών, η συγκράτηση του πληθυσμού τους και η δίκαιη κατανομή των διαθέσιμων πόρων αποτελούν προϋποθέσεις για την ευημερία όλης της κοινωνίας.
*Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό