NewsEdit Η αναταραχή στο Παρίσι εντείνει τα σενάρια αποχώρησης του προέδρου, χωρίς όμως και πάλι να διαφαίνεται λύση στο θεσμικό αδιέξοδο.
Η πολιτική σκηνή στη Γαλλία βρίσκεται σε τέτοιο αδιέξοδο, που πλέον η πιθανότητα παραίτησης του Εμανουέλ Μακρόν—ένα σενάριο που άλλοτε ψιθυριζόταν μόνο στους διαδρόμους της εξουσίας—συζητείται πλέον ανοιχτά.
Αν και μια ενδεχόμενη αποχώρηση του Μακρόν θα προκαλούσε σεισμό στη διπλωματική σκακιέρα της Ευρώπης, πληθαίνουν οι αμφιβολίες για το κατά πόσο θα έλυνε το πολιτικό αδιέξοδο που παραλύει τη Γαλλική Πέμπτη Δημοκρατία.
Ο πρόεδρος ήδη αναζητά τον πέμπτο πρωθυπουργό του μέσα σε λιγότερα από δύο χρόνια, καθώς αναμένεται ο Φρανσουά Μπαϊρού να απομακρυνθεί τη Δευτέρα εξαιτίας των αντιδημοφιλών μέτρων για τη μείωση του ελλείμματος-ρεκόρ της χώρας.
Ωστόσο, παραμένει το ερώτημα αν ένας νέος υποψήφιος πρωθυπουργός από τον Μακρόν θα καταφέρει να επιβάλει περικοπές δισεκατομμυρίων ευρώ στον προϋπολογισμό ώστε να αποφευχθεί κρίση χρέους. Ούτε νέα πρόωρη εκλογική αναμέτρηση φαίνεται να εγγυάται σταθερή πλειοψηφία. Ακόμη κι αν παραιτηθεί ο Μακρόν, ο διάδοχός του πιθανότατα θα αντιμετωπίσει τα ίδια εμπόδια.
Κλιμακούμενη πολιτική και κοινωνική αστάθεια
Εδώ και σχεδόν 70 χρόνια, οι θεσμοί της Πέμπτης Δημοκρατίας άντεξαν, παρά τις συχνές διαδηλώσεις και απεργίες. Οι κυβερνήσεις άλλαζαν, αλλά οι πρόεδροι συνήθως ολοκλήρωναν τη θητεία τους—αν και με χαμηλότερη δημοφιλία.
Σήμερα, όμως, η Εθνοσυνέλευση είναι μπλοκαρισμένη, οι διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό βαλτώνουν και οι φωνές κοινωνικής δυσαρέσκειας πληθαίνουν. Οι αγορές δείχνουν νευρικότητα, ενώ ο ίδιος ο Μπαϊρού προειδοποιεί πως το Παρίσι κινδυνεύει με «ελληνικό» σενάριο αν δεν περιορίσει τις δαπάνες.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης Ζορντάν Μπαρντελά και ο ηγέτης της Αριστεράς Ζαν-Λυκ Μελανσόν, των οποίων τα κόμματα κατέχουν συνολικά το ένα τρίτο των εδρών στην Εθνοσυνέλευση, ζητούν ανοιχτά την παραίτηση του προέδρου.
Η συζήτηση για αποχώρηση του Μακρόν, πλέον δεν θεωρείται φαντασιοπληξία και περιλαμβάνει έγκριτους σχολιαστές αλλά και στελέχη από τον κεντροδεξιό χώρο.
«Αυτό το ακούμε ακόμη κι από κύκλους κοντά στον Μακρόν», σημειώνει ο δημοσκόπος της Ipsos France Ματιέ Γκαγιάρ. «Η δυσφορία είναι πραγματική».
Το αδιέξοδο των εκλογών και η οικονομική απειλή
Ο ίδιος ο Μακρόν, ωστόσο, θεωρείται εξαιρετικά απίθανο να παραιτηθεί πρόωρα—ιδιαίτερα αφού μια τέτοια εξέλιξη, με τις επόμενες προεδρικές εκλογές να είναι προγραμματισμένες για το 2027, δεν θα έλυνε τα προβλήματα.
Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ακόμη κι αν προκηρυχθούν νέες βουλευτικές εκλογές τις επόμενες εβδομάδες, πιθανότερο είναι να οδηγήσουν σε ακόμη μία «κομματική Βουλή», με λίγες επιπλέον έδρες στην ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση.
«Οι πολιτικοί πιστεύουν λανθασμένα στον μύθο ότι οι Γάλλοι εκλέγουν έναν ηγέτη και μετά του δίνουν λειτουργική κοινοβουλευτική πλειοψηφία», σχολιάζει ο συνταγματολόγος Μπενζαμέν Μορέλ.
Αυτή η πεποίθηση ήταν ένα ακόμη θύμα της νίκης Μακρόν το 2017 ως φιλελεύθερου μεταρρυθμιστή που διέλυσε τον διπολισμό στη Γαλλία. Τα νέα πολιτικά ρήγματα που αναδύθηκαν τότε επιστρέφουν σήμερα για να τον στοιχειώσουν.
Σκηνικό αβεβαιότητας και δυσαρέσκειας στην κοινωνία
«Τόση αβεβαιότητα έχω να δω από το 1968», δηλώνει ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της AXA, Ερίκ Σανέι, παραπέμποντας στις διαδηλώσεις του Μαΐου ’68 που παρέλυσαν τη Γαλλία και άλλαξαν βαθιά την κοινωνία και την πολιτική.
«Ξαφνικά, δεν ξέρεις τι συμβαίνει ούτε στην οικονομία ούτε στην κυβέρνησή σου», προσθέτει ο Σανέι.
Ο Μακρόν, γνωστός για την αποφασιστικότητά του, έχει συχνά απορρίψει την ιδέα πρόωρης αποχώρησης. Τα τελευταία οκτώ χρόνια κυριαρχεί στη γαλλική πολιτική σκηνή ως κεντρώος πόλος—αν και οι υποσχέσεις για μια «start-up nation» δεν έχουν εκπληρωθεί πλήρως.
Ο ίδιος γνωρίζει καλά ότι δεν διαφαίνεται διάθεση από τους Γάλλους πολιτικούς να ξεπεράσουν τις διαφορές τους ώστε να δοθεί λύση στο δημοσιονομικό αδιέξοδο προς όφελος της χώρας.
Δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον της χώρας
Το κλίμα στη Γαλλία χαρακτηρίζεται ως βαθιά μη συνεργάσιμο, όπως επισημαίνει ο πρώην σύμβουλος του σοσιαλιστή προέδρου Φρανσουά Ολάντ, Γκασπάρ Γκαντζέρ: «Θα συνεχίσουμε να βυθιζόμαστε στο έλλειμμα· τίποτα δεν θα αλλάξει και η κατάσταση θα χειροτερεύσει».
Όμως τα κόμματα της αντιπολίτευσης κάνουν λάθος αν θεωρούν πως μπορούν να αλλάζουν πρωθυπουργούς, να προκηρύσσουν εκλογές ή ακόμη και πρόωρες προεδρικές εκλογές χωρίς να λάβουν τα σκληρά μέτρα που προσπάθησαν επανειλημμένα οι κυβερνήσεις Μακρόν, σύμφωνα με τον Σανέι.
“Αν αρχίσουμε να πιστεύουμε πως μπορούμε να ζούμε με τα ελλείμματα χωρίς συνέπειες, οδηγούμαστε σε πλήρη κρίση”, προειδοποιεί. “Η Γερμανία θα αρχίσει να βλέπει τη Γαλλία ως σοβαρό πρόβλημα κι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα μπορέσει να βοηθήσει τη γαλλική κυβέρνηση στη διαχείριση του χρέους.”
Η Γερμανία, όπως σημειώνει ο Σανέι, ενδέχεται να θέσει όρους για οποιαδήποτε βοήθεια από την ΕΚΤ προς τη Γαλλία.
Kοινωνικές αντιδράσεις και ιστορικές μνήμες
Kι αν ακόμη το Βερολίνο καταφέρει να πιέσει το γαλλικό πολιτικό σύστημα, είναι άγνωστο αν η κοινωνία θα ακολουθήσει. Οι κινητοποιήσεις των Κίτρινων Γιλέκων το 2018–2019, οι περσινές διαδηλώσεις για τις συντάξεις και τα σημερινά καλέσματα για εθνική απεργία δείχνουν ότι η γαλλική κοινή γνώμη δύσκολα αποδέχεται θυσίες ή λιτότητα.
Η Γαλλία, χώρα με μακραίωνη παράδοση «βασιλικών» ανατροπών γνωρίζει τόσο τη γοητεία όσο και τους κινδύνους μιας ριζικής αλλαγής εξουσίας.
Eίναι εύκολο να ζητά κανείς την αποχώρηση του αρχηγού—όμως πρέπει να είναι έτοιμος για το χάος που μπορεί να ακολουθήσει.
Διαβάστε το αρχικό άρθρο στο Politico.