NewsEdit Η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε μια ιστορική καμπή: είτε θα αποκτήσει στρατηγική ενότητα και ισχύ, είτε θα διολισθήσει σε ρόλο αδύναμου παρατηρητή σε έναν κόσμο που διαμορφώνεται πλέον με όρους βίας και επιρροής.
Αυτό είναι το σκληρό μήνυμα που στέλνει ο στρατηγός Τιερί Μπουρχάρ, απερχόμενος αρχηγός Γενικού Επιτελείου Άμυνας της Γαλλίας, σε μια εκτενή συνέντευξη στο Politico και τη γαλλική Libération.
«Η Ευρώπη αρνείται να δει την πραγματικότητα της βίας»
«Μια αποδυναμωμένη Ευρώπη κινδυνεύει να βρεθεί αύριο στη θέση του κυνηγημένου ζώου, ύστερα από δύο αιώνες όπου η Δύση έδινε τον τόνο στις διεθνείς εξελίξεις», τόνισε ο Μπουρχάρ, καλώντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να εγκαταλείψουν την άρνηση και να αντιληφθούν ότι η σκληρή ισχύς —όχι μόνο η οικονομική— καθορίζει πλέον τις διεθνείς σχέσεις.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η αποσπασματική και κατακερματισμένη στάση των ευρωπαϊκών χωρών τις καθιστά ευάλωτες απέναντι στις σφαίρες επιρροής που οικοδομούν ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία. «Από τη μια, τα ευρωπαϊκά κράτη είναι ισχυρότερα από ποτέ· από την άλλη, υπάρχει μια επικίνδυνη αυταπάτη απέναντι στο επίπεδο βίας που επικρατεί παγκοσμίως», επισήμανε.
Οι προειδοποιήσεις δεν είναι μεμονωμένες
Η παρέμβαση του Γάλλου στρατηγού έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά προειδοποιήσεων για την αδυναμία της Ευρώπης. Ο Μάριο Ντράγκι, πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ, τόνισε πρόσφατα ότι η ΕΕ πρέπει να σταματήσει να θεωρεί πως η παγκόσμια επιρροή μπορεί να ασκείται μόνο μέσω οικονομικής δύναμης και κατανάλωσης. Αντίστοιχα, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι κατηγόρησε την Ένωση ότι διολισθαίνει σε «παγκόσμια ασημαντότητα», καλώντας τους Ευρωπαίους «να πληρώσουν το τίμημα της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας τους».
Από τα «επιλεγμένα» στους «επιβεβλημένους» πολέμους
Ο Μπουρχάρ, ο οποίος αποχωρεί από τη θέση του στο τέλος του μήνα, περιγράφει έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από τέσσερις παράγοντες: την προσφυγή στη βία για επίλυση διαφορών, την πρόκληση χωρών όπως η Ρωσία, η Κίνα, η Βόρεια Κορέα και το Ιράν στη Δύση, τη δύναμη του πολέμου της πληροφορίας και την κλιματική αλλαγή.
Σε αυτό το πλαίσιο, εξήγησε, η Δύση περνά από τους «επιλεγμένους πολέμους» —όπως στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν ή στο Μάλι— στους «επιβεβλημένους πολέμους» υπαρξιακού χαρακτήρα, όπως αυτόν της Ουκρανίας. «Αν οι Ουκρανοί δεν πολεμήσουν στο 100% απέναντι στη Ρωσία, θα πάψουν να υπάρχουν. Αυτό σημαίνει πόλεμος επιβεβλημένος», είπε χαρακτηριστικά.
Η αδυναμία κοινής ευρωπαϊκής φωνής
Η δυσκολία για την Ευρώπη, όπως παραδέχθηκε, είναι να βρει κοινή στρατηγική βάση. «Οι Εσθονοί δεν έχουν την ίδια οπτική με τους Πορτογάλους· αυτό είναι αναμφισβήτητο. Ωστόσο πρέπει να βρεθεί ένας μέσος δρόμος», σημείωσε, αναφερόμενος και στη συζήτηση για τον νέο στόχο αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ που η Μαδρίτη ζητεί να εξαιρεθεί.
Για τον Γάλλο στρατηγό, μόνο μια «πολύ ισχυρή στρατηγική αλληλεγγύη» μπορεί να επιτρέψει στους Ευρωπαίους να αποφύγουν τον κίνδυνο να «ξεπουληθούν κομμάτι-κομμάτι». Δεν πρόκειται, όπως διευκρίνισε, για μέτωπο «εναντίον των ΗΠΑ ή της Ρωσίας», αλλά για την ανάγκη απόκτησης κρίσιμης μάζας που θα επιτρέψει στην Ευρώπη να έχει πραγματική επιρροή.
Οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Μπουρχάρ στις συζητήσεις για παροχή εγγυήσεων ασφαλείας στο Κίεβο, ειδικά μετά τη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα. «Η έντονη βούληση του Αμερικανού προέδρου να επιτύχει ειρήνη φέρνει νέα δυναμική», είπε, τονίζοντας πως οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να δείξουν έμπρακτα την πρόθεσή τους να αναλάβουν ευθύνη.
Κατά τον ίδιο, τα καλύτερα εχέγγυα ασφαλείας θα ήταν η σαφής αμερικανική αποφασιστικότητα να απαντήσει σε περίπτωση παραβίασης μιας συμφωνίας. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι πρέπει να είναι έτοιμοι να εμπλακούν με μέσα επιτήρησης, αεροπορική υποστήριξη, ακόμη και στρατιωτική παρουσία, κάτι που ενέχει κινδύνους. «Η παροχή εγγυήσεων σημαίνει ανάληψη ρίσκου», τόνισε.
Το ζήτημα των εξοπλισμών και των αποθεμάτων
Ο Γάλλος αρχηγός απέρριψε την κριτική ότι η Γαλλία θα άντεχε μόνο λίγες μέρες σε πόλεμο υψηλής έντασης λόγω χαμηλών αποθεμάτων. «Δεν θα πολεμήσουμε ποτέ μόνοι μας· θα πολεμήσουμε με τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ. Τα αποθέματα πυρομαχικών μας είναι χαμηλότερα απ’ όσο θα έπρεπε γιατί εστιάσαμε σε “επιλεγμένους” πολέμους. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είμαστε έτοιμοι για επιχειρήσεις. Μπορούμε να επιχειρήσουμε ακόμη και σήμερα το βράδυ, αν χρειαστεί», υπογράμμισε.
Η τελική προειδοποίηση
Η Ευρώπη, καταλήγει ο Μπουρχάρ, κινδυνεύει όχι τόσο από τα ρωσικά άρματα όσο από την οικοδόμηση ενός «απο-δυτικοποιημένου» παγκόσμιου συστήματος που θα την αφήσει στο περιθώριο. Μπροστά σε αυτόν τον κίνδυνο, η στρατηγική ενότητα και η αποφασιστικότητα είναι για την Ένωση ζήτημα ύπαρξης.