Αυτό που μέχρι πρόσφατα παρουσιαζόταν ως «ανεπίσημες ενδείξεις» μετατρέπεται πλέον σε μετρήσιμο γεγονός: η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) αφαιρεί ήδη θέσεις εργασίας σε ορισμένα επαγγέλματα, με τον αντίκτυπο να είναι πιο έντονος στους νεότερους που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην αγορά.
Σύμφωνα με ανάλυση ερευνητών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, βασισμένη σε δεδομένα μισθοδοσίας και προσλήψεων από την ADP –τη μεγαλύτερη αμερικανική εταιρεία που παρακολουθεί την απασχόληση– η απασχόληση νέων εργαζομένων ηλικίας 22–25 ετών σε επαγγέλματα που επηρεάζονται από την ΤΝ (όπως ανάπτυξη λογισμικού και υποστήριξη πελατών) έχει μειωθεί κατά 16% από τα τέλη του 2022.
«Υπάρχουν σίγουρα στοιχεία ότι η ΤΝ αρχίζει να έχει μεγάλη επίδραση», δηλώνει ο καθηγητής του Στάνφορντ, Έρικ Μπρίνγιολφσον. «Είναι η ταχύτερη και πιο εκτεταμένη αλλαγή που έχω δει».
Αντέχουν οι έμπειροι – αλλά για πόσο;
Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι, όπως και όσοι δραστηριοποιούνται σε κλάδους λιγότερο εκτεθειμένους στην αυτοματοποίηση, δεν καταγράφουν μέχρι στιγμής αντίστοιχες απώλειες. Η εξήγηση, σύμφωνα με τους ερευνητές, βρίσκεται στο είδος της γνώσης που διαθέτει η ΤΝ: άφθονη «βιβλιογραφική» πληροφορία αλλά περιορισμένη πρακτική εμπειρία.
«Οι πιο έμπειροι εργαζόμενοι έχουν ‘υπόρρητη’ γνώση, κόλπα της δουλειάς που δεν βρίσκονται σε βιβλία», σημειώνει ο Μπρίνγιολφσον. «Είναι πράγματα που η ΤΝ δεν έχει καταφέρει να μάθει. Τουλάχιστον όχι ακόμη».
Ωστόσο, αν οι νέοι εργαζόμενοι συνεχίσουν να δυσκολεύονται να βρουν την πρώτη τους δουλειά, δημιουργείται κίνδυνος για το μέλλον: θα λείψει η «δεξαμενή» που θα τροφοδοτήσει τις επόμενες γενιές έμπειρων επαγγελματιών.
Περιορισμένα οφέλη, συγκεκριμένοι κλάδοι
Οι επιχειρήσεις μέχρι στιγμής δεν καταφέρνουν να αποκομίσουν ευρεία οφέλη από την ΤΝ. Οι πιο εμφανείς βελτιώσεις περιορίζονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως η συγγραφή κώδικα και η εξυπηρέτηση πελατών.
Όταν οι ερευνητές του Στάνφορντ εξέτασαν συνολικά τα δεδομένα, δεν φάνηκε άμεση συρρίκνωση της απασχόλησης. Όμως η εικόνα αλλάζει δραματικά όταν η ανάλυση επικεντρώνεται σε επαγγέλματα και σε επίπεδα εμπειρίας. Τότε η επίδραση της ΤΝ γίνεται σαφής.
Η ομάδα προσπάθησε να αποκλείσει άλλους παράγοντες –όπως η τηλεργασία ή οι κυκλικές διακυμάνσεις της τεχνολογικής βιομηχανίας– καταλήγοντας ότι οι αλλαγές που παρατηρούνται δύσκολα εξηγούνται χωρίς τον παράγοντα ΤΝ.
Το «ερώτημα του τρισ. δολαρίων»
Ο αντίκτυπος, πάντως, δεν είναι ενιαίος. Εταιρείες που αξιοποιούν την ΤΝ για να ενισχύσουν τους ανθρώπινους εργαζόμενους τείνουν να προσλαμβάνουν περισσότερους, ενώ όσες τη χρησιμοποιούν ως υποκατάστατο, όπως είναι φυσικό, προσλαμβάνουν λιγότερους.
Το μεγάλο ερώτημα, σύμφωνα με τον Μπρίνγιολφσον, παραμένει: θα περιοριστεί η επίδραση της ΤΝ στις θέσεις εισαγωγικού επιπέδου ή σταδιακά θα απειληθούν και εργαζόμενοι υψηλής εξειδίκευσης όσο η τεχνολογία εξελίσσεται;
«Αυτό είναι το ερώτημα αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων», τονίζει. Οι νεότεροι ίσως είναι μόνο το πρώτο κύμα που πλήττεται, με περισσότερους εργαζόμενους να κινδυνεύουν να ακολουθήσουν όσο η ΤΝ προοδεύει. «Είναι πιθανό αυτό που βλέπουμε να είναι απλώς το καναρίνι στο ανθρακωρυχείο».
Με πληροφορίες από Axios