NewsEdit γράφει ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου
Εδώ και δεκαετίες, συγκεκριμένα από το 1987 όταν δημοσίευσε το βιβλίο Τhe Art of the Deal, ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσιάζεται ως άνθρωπος ιδιαίτερα ικανός να κάνει συμφωνίες. Επίσης από τότε που εξελέγη για δεύτερη φορά πρόεδρος των ΗΠΑ, δεν κρύβει την επιθυμία του να του απονεμηθεί Νομπέλ ειρήνης. Ως εκ τούτου, έχει επιδιώξει να επιφέρει συμφωνία τερματισμού του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, του μεγαλύτερου πολέμου στην Ευρώπη μετά τον τερματισμό του Δεύτερου Παγκοσμίου.
Όταν συνάντησε τον Πούτιν στην Αλάσκα στις 15 Αυγούστου, με την λαμπρή υποδοχή του τον έβγαλε από τη διεθνή απομόνωσή του όσον αφορά τουλάχιστον τον δυτικό κόσμο. Δέχθηκε επίσης να μην προηγηθεί ανακωχή πριν τις διαπραγματεύσεις για την τελική λήξη του πολέμου. Ο Πούτιν είχε κάθε λόγο να επιστρέψει στη Μόσχα θριαμβευτικά.
Λίγες ημέρες αργότερα όμως ο Τραμπ συνάντησε στην Ουάσιγκτον τον Ζελένσκι και τους σημαντικότερους ηγέτες της Ευρώπης, που πλέον έχουν μάθει πως να τον χειρίζονται με απροκάλυπτη κολακεία. Οι Ευρωπαίοι κατάφεραν να αποσπάσουν από τον Τραμπ τη δέσμευση, μια συμφωνία λήξης του πολέμου να συνοδεύεται από εγγύηση ασφάλειας της Ουκρανίας τύπου Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. Αυτό είναι ανάθεμα για τη Ρωσία.
Καθώς η Ουκρανία αρνείται να επικυρώσει de jure μέσω συμφωνίας την απώλεια εδαφών της, συμπεριλαμβανόμενης της Κριμαίας, και η Ρωσία απαιτεί να αλλάξουν τα αίτια που προκάλεσαν τον πόλεμο, ότι δηλαδή την εξουσία στο Κίεβο ασκούν νεοναζίδες (παρόλο που ο Ζελένσκι είναι Εβραίος), δεν διαφαίνεται προοπτική λήξης του πολέμου παρά τις υποτιθέμενες ικανότητες του Τραμπ όσον αφορά τη σύναψη συμφωνιών.
Έχει σημασία, ότι ο Τραμπ φαίνεται διατεθειμένος να αναγνωρίσει τυπικά (de jure) την προσάρτηση ουκρανικών εδαφών από τη Ρωσία. Αυτό αντιβαίνει σε πάγια πρακτική των ΗΠΑ, που υιοθετήθηκε στις αρχές του 20 αιώνα επί προεδρίας Θίοντορ Ρούζβελτ (1901-1909), να μην αναγνωρίζουν τυπικά προσαρτήσεις εδαφών μέσω επεκτατικού πόλεμου – που είναι ο λόγος για τον οποίο δεν αναγνωρίζουν το ψευδοκράτος στην κατεχόμενη Κύπρο.
Αν οι ΗΠΑ είναι διατεθειμένες πλέον να αναγνωρίζουν προσαρτήσεις εδαφών που κατακτήθηκαν με επεκτατικούς πολέμους, η διεθνής πολιτική εισέρχεται σε μια φάση όπου το διεθνές δίκαιο και οι κανόνες υποχωρούν έναντι της άσκησης ωμής ισχύος.
Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου είναι καθηγητής διεθνών σχέσεων και στρατηγικής στο Πάντειο και πρόεδρος του ΕΣ του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ)
Δημοσιεύσεις:
• Τα Βαλκάνια μετά το Τέλος του Ψυχρού Πολέμου (Παπαζήσης, 1994).
• Ο Αγώνας για την Ελληνική Ανεξαρτησία: Πολιτική και Στρατηγική των Ελλήνων και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, 1921-1832 (Σιδέρης, 1996).
• Ελλάδα, Νοτιοανατολική Ευρώπη και Νέο Διεθνές Σύστημα: Οι Προκλήσεις του 21ου Αιώνα (Παπαζήσης, 1998).
• Βυζαντινή Υψηλή Στρατηγική, 6ος-11ος Αιώνας (Ποιότητα, 2000).
• Διασπορά και Εθνική Στρατηγική (Ελληνικά Γράμματα, 2000).
• Αμερικανικό Πολιτικό Σύστημα και Εξωτερική Πολιτική: 1945-2002 (Ποιότητα, 2002).
• Η Διεθνής Πολιτική στον 21ο Αιώνα (Ποιότητα, 2008).
• America Since 1945: The American Moment (with Paul Levine), (Palgrave Macmillan, 2005).
• Η Κίνα από την ουράνια αυτοκρατορία στην ανερχόμενη υπερδύναμη του 21ου αιώνα (Ποιότητα, 2013)