Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Διαπιστώσεις για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα το 2024

Θετικές αναφορές, αλλά και επισημάνσεις για πιέσεις σε δημοσιογράφους

Διαπιστώσεις για την κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου και της ελευθερίας της έκφρασης στην Ελλάδα κατά το 2024 περιλαμβάνει η ετήσια Έκθεση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η οποία δημοσιεύθηκε στις 12 Αυγούστου και έχει αναρτηθεί στην επίσημη ιστοσελίδα του.

Η Έκθεση και το πλαίσιο

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συντάσσει ξεχωριστές εκθέσεις για όλα τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών και για τις χώρες που λαμβάνουν βοήθεια, σύμφωνα με τον Νόμο περί Εξωτερικής Βοήθειας του 1961 και τον Νόμο περί Εμπορίου του 1974. Οι εκθέσεις αυτές υποβάλλονται στο Κογκρέσο και καλύπτουν ζητήματα σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Ασία, Αφρική και Αμερική.

Η εικόνα για την Ελλάδα

Για την Ελλάδα, η Έκθεση επισημαίνει ότι το Σύνταγμα και οι νόμοι προβλέπουν, κατοχυρώνουν και προστατεύουν την ελευθερία της έκφρασης, ενώ «η κυβέρνηση γενικά σεβόταν αυτό το δικαίωμα» το 2024. Αναγνωρίζεται η ύπαρξη «αποτελεσματικής δικαστικής εξουσίας» και «λειτουργικού δημοκρατικού πολιτικού συστήματος», που ενισχύουν το συγκεκριμένο δικαίωμα.

Αναφορές στη λογοκρισία

Στην ενότητα που αφορά τη λογοκρισία, σημειώνεται ότι «η κυβέρνηση δεν λογόκρινε τα μέσα ενημέρωσης». Ωστόσο, γίνεται λόγος για τάση των μεγάλων μέσων να αποφεύγουν τη δημοσίευση δυσάρεστων ειδήσεων, κάτι που ανθρωπιστικές οργανώσεις αποδίδουν σε πιέσεις από ιδιοκτήτες, σε ανησυχίες για την ασφάλεια ή σε φόβους για ποινική δυσφήμιση.

Υποθέσεις και περιστατικά

Οι συντάκτες της Έκθεσης αναφέρονται σε μια δικαστική υπόθεση που απορρίφθηκε, καθώς και σε μια επίθεση κατά δημοσιογράφου από άγνωστο άτομο, η οποία είχε καταγγελθεί και από την ΕΣΗΕΑ. Επιπλέον, τονίζεται ότι εγχώριοι και διεθνείς οργανισμοί καταγράφουν πιέσεις σε δημοσιογράφους να αποφύγουν την κριτική στην κυβέρνηση ή την αναφορά σκανδάλων.

Αναγνώριση βελτίωσης

Σημειώνεται, επίσης, η αναφορά της τελευταίας Έκθεσης για το Κράτος Δικαίου της ΕΕ στη μείωση των καταγγελιών για παρενόχληση δημοσιογράφων. Στις Βρυξέλλες, επιτελείς της Κομισιόν αναγνώρισαν βελτίωση της κατάστασης στην Ελλάδα, επικαλούμενοι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη, όπως η λειτουργία της Task Force για την ασφάλεια των δημοσιογράφων, η κατάργηση του αδικήματος της απλής δυσφήμισης, οι ρυθμίσεις για τις Slapps, η αυστηροποίηση ποινών για επιθέσεις σε λειτουργούς της ενημέρωσης και η ενίσχυση της διαφάνειας με τα μητρώα Τύπου.

Θετικές επισημάνσεις από την Έκθεση

Ως θετικές ενέργειες καταγράφονται η υποχρεωτική εγγραφή των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών παρόχων στο ΕΣΡ, η λειτουργία μητρώων για τοπικά και περιφερειακά μέσα, καθώς και η υιοθέτηση της Οδηγίας για την Ελευθερία των ΜΜΕ τον Μάρτιο του 2024, με στόχο τη διασφάλιση της πολυφωνίας και της συντακτικής ανεξαρτησίας.

Πέρα από τον Τύπο

Η Έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για κάθε χώρα περιλαμβάνει και ενότητες που αφορούν τα δικαιώματα των εργαζομένων, την ελευθερία του συνδικαλισμού και των συλλογικών διαπραγματεύσεων, καθώς και ζητήματα που άπτονται της ασφάλειας του ατόμου.