Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, μετά από τηλεδιάσκεψη με τους συμμάχους του Κιέβου που συγκροτούν τον «συνασπισμό των προθύμων», εξέφρασε τη σαφή άποψη ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν επιδιώκει την ειρήνη στην Ουκρανία, αλλά μόνο τη συνθηκολόγησή της.
Τόνισε την ανάγκη για μια ειρήνη που θα είναι ανθεκτική και βιώσιμη, βασισμένη στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών.
Ο Μακρόν, κατά την πολύωρη συνέντευξή του διάρκειας 23 λεπτών και 22 δευτερολέπτων, εμφανίστηκε σπάνια “σφιγμένος”, δείχνοντας την πίεση που δημιουργούν οι σύνθετες διεθνείς σχέσεις, ιδιαίτερα με τον Ντόναλντ Τραμπ, τον οποίο ωστόσο εξήρε για τη συμβολή του στις προσπάθειες ειρήνης. Παρά τις λεπτομερείς ενημερώσεις που είχε, παραδέχτηκε ότι δεν γνωρίζει τι ακριβώς συζήτησε με τον Πούτιν. Η κύρια ανησυχία του είναι ο ρόλος της Ευρώπης: να είναι παρούσα σε όλες τις συζητήσεις που αφορούν την ασφάλειά της και όχι να παρακολουθεί αποφάσεις που λαμβάνονται χωρίς τη γνώμη της.
Διεθνές δίκαιο και όρια παραχωρήσεων
Ο Μακρόν επανέλαβε τη σημασία της τήρησης του διεθνούς δικαίου, τονίζοντας ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η απώλεια εδαφών που κατακτήθηκαν με τη βία. Αναφορικά με τις συζητήσεις περί πιθανής παραχώρησης εδαφών της Ουκρανίας, υπογράμμισε ότι μια τέτοια παραχώρηση πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές εγγυήσεις για τα υπόλοιπα σύνορα της χώρας, ώστε να διατηρούνται τα προσχήματα του διεθνούς δικαίου.
Συνομιλίες με τον Πούτιν και η ασφάλεια της Ουκρανίας
Σε ερώτηση για το αν θα μιλούσε με τον Πούτιν, ο Μακρόν απάντησε θετικά, αναφέροντας ότι έχει ήδη συνομιλήσει μαζί του τις τελευταίες εβδομάδες και τόνισε ότι το ζητούμενο είναι να προκύψει αποτέλεσμα από αυτές τις συνομιλίες. Όσον αφορά την προστασία του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, εμφανίστηκε επιφυλακτικός, σημειώνοντας ότι ανάλογες εγγυήσεις υπήρχαν στο Μνημόνιο της Βουδαπέστης και δεν τηρήθηκαν. Η μοναδική πραγματική ασφάλεια, σύμφωνα με τον Μακρόν, είναι η ύπαρξη ενός ισχυρού ουκρανικού στρατού.
Ευρωπαϊκή συμμετοχή και περιορισμένη στρατιωτική παρουσία
Στην ερώτηση για αποστολή γαλλικών στρατευμάτων, ο Μακρόν αντέδρασε έντονα, διευκρινίζοντας ότι μπορεί να σταλεί ένας μικρός αριθμός στρατιωτών από ευρωπαϊκές χώρες στην Οδησσό ή στο Κίεβο, κυρίως για να δηλωθεί η παρουσία της Δύσης. Τόνισε ότι οι Γάλλοι δεν πρέπει να ανησυχούν για συμμετοχή σε πόλεμο και υπενθύμισε ότι οι Ουκρανοί θα διαχειριστούν την άμυνα τους. Ζήτησε επίσης από τους Ρώσους να διευκρινίσουν κατά πόσο προτίθενται να μειώσουν αριθμητικά τον στρατό τους, αφού το μέγεθός του αποτελεί απειλή για τη Δύση.
Ο Πούτιν δεν θέλει την ειρήνη, αλλά τη συνθηκολόγηση
Στην τοποθέτησή του, ο Μακρόν υπογράμμισε πως σύμφωνα με την προσωπική του πεποίθηση, ο Πούτιν δεν επιθυμεί την ειρήνη, αλλά την υποταγή της Ουκρανίας στις ρωσικές απαιτήσεις. Αντιθέτως, χαρακτήρισε τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ως υπέρμαχο της ειρήνης ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία, αναδεικνύοντας έτσι τις διαφορετικές στάσεις που διαμορφώνονται στη διπλωματική σκακιέρα.
Ενιαίο μέτωπο και ρόλος των ΗΠΑ
Μεταξύ των βασικών σημείων της τηλεδιάσκεψης και τις επικείμενες συνομιλίες στην Ουάσινγκτον, όπου θα συναντηθούν ο Τραμπ, ο Ζελένσκι, ο Μακρόν και ευρωπαίοι αξιωματούχοι, ο γάλλος πρόεδρος επισήμανε την ανάγκη για ενιαίο ευρωπαϊκό μέτωπο με την Ουκρανία. Επεσήμανε ότι θα ζητηθεί από τις ΗΠΑ να διευκρινίσουν το μέγεθος της συνεισφοράς τους στις εγγυήσεις ασφαλείας που θα αποτελέσουν τη βάση μιας μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας.
Ζητήματα εγγυήσεων ασφαλείας και αμφιβολίες για ΝΑΤΟϊκές προστασίες
Το θέμα των εγγυήσεων ασφαλείας βρίσκεται στο επίκεντρο της εργασίας για μια πιθανή ειρήνη, αφού αυτές αποσκοπούν στο να αποτρέψουν νέες επιθέσεις της Ρωσίας. Ο Μακρόν εμφανίστηκε επιφυλακτικός σχετικά με την πρόταση Τραμπ να προσφερθούν στην Ουκρανία προστασίες παρόμοιες με αυτές του ΝΑΤΟ χωρίς όμως να γίνει πλήρες μέλος της Συμμαχίας. Τόνισε πως το θεωρητικό πλαίσιο δεν αρκεί, αλλά πρέπει να εξεταστεί η ουσία των μέτρων ασφαλείας.
Η σημασία της διεθνούς τάξης και των ευρωπαϊκών συμφερόντων
Από τη θερινή προεδρική κατοικία στο Φορ ντε Μπρεγκανσόν, ο Εμανουέλ Μακρόν υπενθύμισε ότι η συλλογική διασφάλιση της διεθνούς τάξης και η προστασία της ασφάλειας αφορούν όχι μόνο την Ουκρανία αλλά και την ευρωπαϊκή και γαλλική ασφάλεια συνολικά. Προειδοποίησε ότι η αδυναμία απέναντι στη Ρωσία σήμερα θα ανοίξει το δρόμο για μελλοντικές συγκρούσεις. Παράλληλα, ζήτησε να είναι παρόντες οι Ευρωπαίοι σε όλα τα επόμενα σημαντικά διεθνή συνέδρια για την Ουκρανία και υπογράμμισε ότι η παρουσία τους στην Ουάσινγκτον έχει στόχο την υπεράσπιση των ευρωπαϊκών συμφερόντων.
Η αναζήτηση μιας βιώσιμης ειρήνης στην Ουκρανία παραμένει ένα σύνθετο διεθνές ζήτημα, όπου οι ισορροπίες ανάμεσα σε διπλωματικές προσεγγίσεις, ασφάλεια και εδαφική κυριαρχία παίζουν κρίσιμο ρόλο.