NewsEdit Σε μια σημαντική διπλωματική εξέλιξη, οι πρόεδροι του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ και ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν υπέγραψαν στην Ουάσινγκτον, παρουσία του τότε προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, συμφωνία ειρήνης έπειτα από δεκαετίες διαμάχης.
Η συμφωνία αυτή σηματοδοτεί το τέλος ορισμένων εχθροπραξιών και επιδιώκει τη σταθεροποίηση της περιοχής του Ναγκόρνο Καραμπάχ, που αποτελεί αιτία σύγκρουσης ανάμεσα στις δύο χώρες.
Δέσμευση για οριστική παύση των συγκρούσεων και άνοιγμα σχέσεων
Οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να σταματήσουν οριστικά κάθε σύγκρουση, να ανοίξουν εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις και να σεβαστούν την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της άλλης χώρας. Πρόκειται για βήμα προς την ομαλοποίηση των σχέσεων, αν και δεν είναι ακόμη απολύτως σαφές πόσο νομικά δεσμευτική είναι η συμφωνία. Ο Τραμπ έθεσε τον εαυτό του ως εγγυητή της ειρήνης, δηλώνοντας πως αν υπάρξουν προβλήματα οι δύο ηγέτες μπορούν να τον καλέσουν για να τα επιλύσει.
Η «Οδός Τραμπ» και η γεωστρατηγική σημασία
Κεντρικό σημείο της συμφωνίας είναι η δημιουργία ενός στρατηγικού διαδρόμου μήκους περίπου 43 χιλιομέτρων στην Αρμενία, που θα συνδέει την υπόλοιπη επικράτεια του Αζερμπαϊτζάν με τον θύλακά του Ναχιτσεβάν στα δυτικά. Ο διάδρομος αυτός θα ονομαστεί «Οδός Τραμπ για τη διεθνή ειρήνη και ευημερία» (TRIPP) και η ανάπτυξή του θα ανατεθεί αποκλειστικά στις ΗΠΑ, οι οποίες θα έχουν δικαιώματα εκμετάλλευσης για 99 χρόνια.
Το έργο αποτελεί σημαντικό γεωστρατηγικό πλεονέκτημα, καθώς η περιοχή είναι πλούσια σε υδρογονάνθρακες και σημείο σύνδεσης σημαντικών εμπορικών και ενεργειακών δρόμων. Με τη συμφωνία αυτή, οι ΗΠΑ εκτιμάται ότι αυξάνουν σημαντικά την επιρροή τους στον νότιο Καύκασο.
Υποψηφιότητα Τραμπ για το Νόμπελ Ειρήνης
Οι ηγέτες του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας υποστήριξαν ενεργά την υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ για το Νόμπελ Ειρήνης για τον ρόλο του στη διαμεσολάβηση και την επίτευξη της συμφωνίας. Ο Αλίεφ ανακοίνωσε τη συνεργασία με τον Πασινιάν για να αποστείλουν κοινή επιστολή στην επιτροπή του βραβείου, με το ερώτημα «Ποιος αξίζει περισσότερο από τον πρόεδρο Τραμπ;». Η υποψηφιότητα Τραμπ έχει επίσης προταθεί από άλλες χώρες για τις προσπάθειές του σε διάφορες συγκρούσεις ανά τον κόσμο.
Δυσκολίες και αντιδράσεις
Παρά την πρόοδο, το ακανθώδες ζήτημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ παραμένει σημείο έντασης, με το Μπακού να ζητά συνταγματικές μεταρρυθμίσεις από το Γερεβάν για την αποκήρυξη των εδαφικών απαιτήσεων στο Καραμπάχ. Ο πρωθυπουργός Πασινιάν δηλώνει προετοιμασμένος να προχωρήσει σε δημοψήφισμα το 2027, όμως το θέμα παραμένει διχαστικό στην αρμενική κοινωνία.
Επίσης, η συμφωνία και ιδιαίτερα ο διάδρομος TRIPP προκάλεσαν αντιδράσεις από τη γειτονική Ιράν, η οποία δήλωσε πως ο διάδρομος αυτός θα βλάψει τα γεωπολιτικά της συμφέροντα στην περιοχή.
Επιφυλακτική η Ρωσία
Η Ρωσία, περιφερειακή δύναμη στον Καύκασο, χαιρέτισε επιφυλακτικά σήμερα τη συνάντηση των ηγετών της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν στην Ουάσινγκτον, που κατέληξε σε ένα σχέδιο συμφωνίας για να τεθεί τέλος σε δεκαετίες εχθρότητας, και το οποίο χαρακτηρίστηκε “σημαντικό βήμα προς τα εμπρός” από το ΝΑΤΟ.
Η Αρμενία, με τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της να είναι χριστιανοί, και το Αζερμπαϊτζάν, με την πλειοψηφία του πληθυσμού της να είναι μουσουλμάνοι, αναμετρήθηκαν σε δύο πολέμους για τα σύνορά τους και για το καθεστώς των εθνοτικών θυλάκων που βρίσκονται στα αντίστοιχα εδάφη τους.
Οι δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες προσπαθούν εδώ και χρόνια να καταλήξουν σε μια ειρηνευτική συμφωνία, αλλά οι συνομιλίες δεν κατέληγαν σε κάποιο αποτέλεσμα. Την Παρασκευή, οι ηγέτες τους δεσμεύτηκαν στην Ουάσινγκτον, σύμφωνα με τον Ντόναλντ Τραμπ, να “σταματήσουν οριστικά” την εδαφική τους διένεξη.Unmute
“Ελπίζουμε ότι αυτή η πρωτοβουλία θα συμβάλλει στην προώθηση του ειρηνευτικού προγράμματος”, σχολίασε σήμερα το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτηρίζοντας τη συνάντηση “θετική”.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε επίσης ότι οι περιφερειακές χώρες θα πρέπει να αναπτύξουν βιώσιμες λύσεις με την υποστήριξη γειτονικών χωρών όπως η Ρωσία, το Ιράν και η Τουρκία.
Η Μόσχα, η οποία έχει επίσης εντείνει εδώ και χρόνια τις διπλωματικές προσπάθειες για τις σχέσεις μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, υπογράμμισε ωστόσο, την ανάγκη οι χώρες αυτές να έχουν “απευθείας διάλογο, χωρίς εξωτερική βοήθεια”.
“Η εμπλοκή μη περιφερειακών παραγόντων πρέπει να συμβάλει στην ενίσχυση του ειρηνευτικού προγράμματος και να μην δημιουργήσει επιπλέον δυσκολίες”, προειδοποίησε το ρωσικό υπουργείο προσθέτοντας ότι ελπίζει να αποφευχθεί η “ατυχής εμπειρία” της επίλυσης συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή υπό την ηγεσία της Δύσης.
Αυτή η ιστορική συμφωνία, αν και δεν παύει να έχει προκλήσεις μπροστά της, προσφέρει μια ελπίδα ειρήνης στον Καύκασο, ενισχύοντας την οικονομική συνεργασία και την ασφάλεια στην περιοχή, με τις ΗΠΑ να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο ως ειρηνοποιοί και στρατηγικοί σύμμαχοι.