Μπορεί ο Ιούλιος του 2025 να μην κατέγραψε νέο απόλυτο ρεκόρ θερμοκρασίας, ωστόσο δεν σηματοδοτεί καμία ανακούφιση στο μέτωπο της κλιματικής κρίσης.
Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου Copernicus, ο Ιούλιος ήταν ο τρίτος θερμότερος μήνας που έχει καταγραφεί παγκοσμίως από την έναρξη των σχετικών μετρήσεων.
«Η πρόσφατη σειρά ρεκόρ θερμοκρασίας τελείωσε – προς το παρόν. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή σταμάτησε», προειδοποιεί ο Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Copernicus (C3S).
Ξεπέρασε κατά 1,25°C την προβιομηχανική εποχή
Παρά τη μικρή οριακή υποχώρηση σε σύγκριση με προηγούμενους μήνες, ο φετινός Ιούλιος ήταν κατά μέσο όρο 1,25 βαθμούς Κελσίου θερμότερος από τους αντίστοιχους μήνες της προβιομηχανικής εποχής (1850-1900). Αν και η τιμή αυτή βρίσκεται οριακά κάτω από το κρίσιμο όριο του 1,5°C που θέτει η Συμφωνία των Παρισίων, η σταθερή υπέρβαση του εν λόγω ορίου σε διαδοχικούς μήνες τα τελευταία δύο χρόνια αναδεικνύει τη δομική φύση του προβλήματος.
Όπως υπενθυμίζουν οι επιστήμονες, ακόμη και τέτοιες «μέτριες» αυξήσεις στη μέση παγκόσμια θερμοκρασία μπορούν να επιφέρουν ακραία καιρικά φαινόμενα — από καταστροφικούς καύσωνες και πυρκαγιές έως πλημμύρες και ξηρασίες.
Ακραία φαινόμενα: Από τον Περσικό Κόλπο στην Τουρκία και από τον Καναδά στην Κίνα
Η παγκόσμια εικόνα που αποτυπώνει ο Ιούλιος του 2025 είναι αποκαλυπτική:
– Θερμοκρασίες άνω των 50°C καταγράφηκαν στον Περσικό Κόλπο, στο Ιράκ και –για πρώτη φορά– στην Τουρκία.
– Πλημμύρες προκάλεσαν τον θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων στην Κίνα και στο Πακιστάν.
– Ο Καναδάς συνέχισε να πλήττεται από πρωτοφανείς δασικές πυρκαγιές, με χιλιάδες στρέμματα να καταστρέφονται.
– Στην Ισπανία, περισσότεροι από 1.000 θάνατοι αποδόθηκαν στον καύσωνα του Ιουλίου, σημειώνοντας αύξηση 50% σε σύγκριση με το 2024.
«Συνεχίσαμε να γινόμαστε μάρτυρες των συνεπειών ενός θερμότερου κόσμου», τόνισε ο Μπουοντέμπο, επισημαίνοντας πως «η κατάσταση έκτακτης ανάγκης παραμένει», καθώς οι εκπομπές από την καύση ορυκτών καυσίμων (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό.
Ωκεανοί, πάγοι και γεωγραφικές αντιφάσεις
Η επιφάνεια των ωκεανών κατέγραψε τον τρίτο θερμότερο Ιούλιο στα χρονικά, με νέα τοπικά ρεκόρ στη Νορβηγία, τη Βόρεια Θάλασσα, τον βόρειο Ατλαντικό και τη δυτική Ευρώπη. Η Αρκτική είχε έκταση πάγου μειωμένη κατά 10% σε σύγκριση με τον μέσο όρο, φτάνοντας στη δεύτερη χειρότερη θέση από το 1979. Η Ανταρκτική ακολούθησε, με την τρίτη μικρότερη έκταση πάγου για μήνα Ιούλιο.
Την ίδια στιγμή, 11 χώρες ή περιοχές κατέγραψαν τον πιο θερμό Ιούλιο από το 1970, μεταξύ αυτών επτά ασιατικές (Κίνα, Ιαπωνία, Βόρεια Κορέα, Τατζικιστάν, Μπουτάν, Μπρουνέι, Μαλαισία). Στην Ευρώπη, κυρίως στις Σκανδιναβικές χώρες, οι θερμοκρασίες ξεπέρασαν σημαντικά τα φυσιολογικά επίπεδα.
Αξιοσημείωτη είναι και η ξηρασία-ρεκόρ που κατεγράφη μεταξύ 1ης και 10ης Ιουλίου σε χώρες της Μεσογείου, φαινόμενο που δεν έχει προηγούμενο από το 2012, οπότε και ξεκίνησαν οι σχετικές μετρήσεις.
Αντιθέτως, σε περιοχές της Αμερικής, της Ινδίας, της Αυστραλίας και της Ανταρκτικής οι θερμοκρασίες ήταν κάτω από τα συνήθη για την εποχή επίπεδα — απόδειξη των τοπικών διαφορών στο παγκόσμιο κλιματικό σύστημα.
“Αν δεν δράσουμε, το αύριο θα είναι χειρότερο”
«Αν δεν σταθεροποιήσουμε γρήγορα τις συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου, θα δούμε όχι μόνο νέα ρεκόρ θερμοκρασίας, αλλά και επιδείνωση των επιπτώσεων», κατέληξε ο Μπουοντέμπο, καλώντας σε άμεση παγκόσμια δράση για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Τα δεδομένα του Copernicus, που βασίζονται σε δισεκατομμύρια μετρήσεις από δορυφόρους και μετεωρολογικούς σταθμούς, προσφέρουν μία αδιάψευστη εικόνα για την τροχιά στην οποία έχει εισέλθει ο πλανήτης.
Ο Ιούλιος του 2025 μπορεί να μην έσπασε το ρεκόρ θερμότερου μήνα, αλλά για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο ήταν ένας μήνας εφιαλτικός. Κι αν κάτι δείχνει αυτή η προσωρινή “παύση” των ρεκόρ, είναι ότι το παράθυρο για την ανάσχεση της κρίσης παραμένει ανοιχτό – αλλά στενεύει επικίνδυνα.