Σε πλήρη νομική και στρατηγική αντεπίθεση περνά η κινηματογραφική βιομηχανία απέναντι στην ανεξέλεγκτη χρήση των έργων της από εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης
Νέα εποχή για τα πνευματικά δικαιώματα στο Χόλιγουντ
Η Universal Pictures κάνει την αρχή σε μια ιστορική αλλαγή στην κινηματογραφική βιομηχανία: προσθέτει στους τίτλους τέλους των νέων ταινιών της ρητές προειδοποιήσεις ότι το περιεχόμενο «δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί για εκπαίδευση τεχνητής νοημοσύνης». Με αυτή την κίνηση, το μεγάλο στούντιο του Χόλιγουντ επιχειρεί να κλείσει τις «πόρτες» της βιομηχανίας ψυχαγωγίας στα συστήματα AI που τρέφονται από εικόνες, ήχους και σενάρια χωρίς άδεια.
Οι προειδοποιήσεις αυτές δεν έχουν μόνο συμβολικό χαρακτήρα. Στόχος τους είναι να θεμελιώσουν νομικά επιχειρήματα ενάντια σε εταιρείες που αξιοποιούν το υλικό των στούντιο για να εκπαιδεύσουν γεννητικά μοντέλα χωρίς εξουσιοδότηση. Σε ένα περιβάλλον όπου η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται ραγδαία και η χρήση πνευματικής ιδιοκτησίας για την εκπαίδευσή της παραμένει γκρίζα ζώνη, η Universal επιχειρεί να επιβάλλει σαφείς κόκκινες γραμμές.
Στρατηγική νομικής θωράκισης με βάση την ευρωπαϊκή οδηγία
Η κίνηση της Universal αντλεί νομική ισχύ από την ευρωπαϊκή οδηγία του 2019 για τα πνευματικά δικαιώματα, η οποία προβλέπει το δικαίωμα ρητής επιφύλαξης για τη χρήση έργων σε εκπαίδευση AI ή επιστημονική έρευνα. Πρόκειται για ένα ρυθμιστικό εργαλείο που είχε προκαλέσει έντονη αντίδραση από τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, καθώς περιορίζει τη χρήση «δωρεάν» περιεχομένου για ανάπτυξη αλγορίθμων.
Με τη χρήση των προειδοποιήσεων στους τίτλους, η Universal δεν επιχειρεί μόνο να αποτρέψει τις μη εξουσιοδοτημένες χρήσεις, αλλά και να δημιουργήσει νομικά τεκμήρια «σκόπιμης παραβίασης» των πνευματικών δικαιωμάτων της, κάτι που ανοίγει τον δρόμο για αυστηρότερες ποινές και μεγαλύτερες αποζημιώσεις στα δικαστήρια.
Η πρώτη μεγάλη αγωγή κατά AI πλατφόρμας
Η νέα στρατηγική εντάσσεται σε μια ευρύτερη νομική αντεπίθεση του Χόλιγουντ. Τον Ιούνιο του 2025, η Universal και η Disney υπέβαλαν από κοινού την πρώτη μεγάλη αγωγή κινηματογραφικών στούντιο εναντίον εταιρείας AI, στοχεύοντας τη δημοφιλή πλατφόρμα δημιουργίας εικόνων Midjourney. Στην αγωγή, κατηγορούν την εταιρεία για συστηματική παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, καθώς φέρεται να δημιουργεί εικόνες που μοιάζουν εντυπωσιακά με εμβληματικούς χαρακτήρες όπως ο Darth Vader και ο Iron Man.
Οι στούντιο διεκδικούν αποζημιώσεις έως και 150.000 δολάρια ανά έργο για κάθε παραβίαση και ζητούν τη δικαστική απαγόρευση λειτουργίας της πλατφόρμας. Η βάση της αγωγής είναι ξεκάθαρη: η εκπαίδευση ενός μοντέλου AI συνεπάγεται αντιγραφή, αποθήκευση και επεξεργασία υλικού χωρίς άδεια — κάτι που, αν αποδειχθεί, ισοδυναμεί με κατάφωρη παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων.
Κίνδυνος για εκατομμύρια θέσεις εργασίας και δισεκατομμύρια δολάρια
Το διακύβευμα είναι τεράστιο. Η βιομηχανία ψυχαγωγίας στις ΗΠΑ συντηρεί πάνω από 2,3 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και παράγει 229 δισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσιους μισθούς. Η ανεξέλεγκτη χρήση των δημιουργικών έργων για εκπαίδευση τεχνητής νοημοσύνης — χωρίς δικαιώματα και αποζημιώσεις — απειλεί να αποσταθεροποιήσει ολόκληρο το οικονομικό οικοδόμημα του Χόλιγουντ.
Η αγωνία της βιομηχανίας αποτυπώνεται σε ανοικτές επιστολές προς κυβερνήσεις και ρυθμιστικές αρχές, με εκατοντάδες επαγγελματίες του χώρου να ζητούν την προστασία των πνευματικών τους δικαιωμάτων από τις αδηφάγες «μηχανές» της AI.
Η αρχή έγινε με τον Δράκο
Η πρώτη ταινία που ενσωμάτωσε προειδοποίηση κατά της χρήσης για εκπαίδευση AI ήταν το How to Train Your Dragon (Ιούνιος 2025). Ακολούθησαν γρήγορα άλλες παραγωγές, όπως το Jurassic World Rebirth και το Bad Guys 2, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας νέας εποχής προληπτικής νομικής θωράκισης.
Η χρονική σύμπτωση δεν ήταν τυχαία: οι προειδοποιήσεις προστέθηκαν λίγο πριν από την κατάθεση της συλλογικής αγωγής κατά της Midjourney, ενισχύοντας την υπόθεση ότι αποτελούν μέρος μιας καλά οργανωμένης νομικής στρατηγικής και όχι απλώς σημειώσεις καλής πρόθεσης.
Έρχεται νέο κύμα αντιδράσεων και αγωγών
Καθώς τα μοντέλα γεννητικής AI συνεχίζουν να αναπτύσσονται, είναι πολύ πιθανό και άλλα στούντιο να ακολουθήσουν τη στρατηγική της Universal, προσθέτοντας παρόμοιες προειδοποιήσεις στο περιεχόμενό τους. Ταυτόχρονα, οι δικαστικές μάχες που ήδη ξεκίνησαν θα καθορίσουν το νομικό πλαίσιο της επόμενης ημέρας για την τεχνητή νοημοσύνη, με απρόβλεπτες συνέπειες τόσο για τη βιομηχανία της ψυχαγωγίας όσο και για την καινοτομία στον τομέα της τεχνολογίας.
Η μάχη ανάμεσα στα μεγάλα στούντιο και τις πλατφόρμες AI δεν είναι πλέον θεωρητική. Είναι εδώ — και αναμένεται σκληρή, πολυμέτωπη και μακρά.