Η Greenpeace καταγγέλλει υπονόμευση των διαπραγματεύσεων από πετροχημικές εταιρείες
Ο τελευταίος και πιο κρίσιμος γύρος διαπραγματεύσεων του ΟΗΕ για την υπογραφή μιας Παγκόσμιας Συνθήκης για τα Πλαστικά (INC-5.2) ξεκίνησε χθες στη Γενεύη και θα διαρκέσει έως τις 14 Αυγούστου. Πρόκειται για τη συνέχεια του προηγούμενου γύρου στο Μπουσάν της Νότιας Κορέας, που τον περασμένο Δεκέμβριο ολοκληρώθηκε χωρίς συμφωνία.
Έκθεση-καμπανάκι της Greenpeace
Λίγες ημέρες πριν την έναρξη, το γραφείο της Greenpeace στο Ηνωμένο Βασίλειο δημοσιοποίησε έκθεση που αποκαλύπτει πως η Συνθήκη απειλείται από τις μεγαλύτερες πετροχημικές εταιρείες παγκοσμίως. Από το 2022, επτά εταιρείες —Dow, ExxonMobil, BASF, Chevron Phillips, Shell, SABIC και INEOS— έχουν παράξει πλαστικό που θα μπορούσε να γεμίσει 6,3 εκατομμύρια απορριμματοφόρα, δηλαδή 5,5 κάθε λεπτό, ενώ αύξησαν την παραγωγή τους κατά 1,4 εκατ. τόνους και έστειλαν 70 λομπίστες στις διαπραγματεύσεις.
Η ισχύς των λομπιστών
Σύμφωνα με το Κέντρο Διεθνούς Περιβαλλοντικού Δικαίου (CIEL), στον πέμπτο γύρο διαπραγματεύσεων το 2024 συμμετείχαν 220 λομπίστες ορυκτών καυσίμων — περισσότεοι από την αντιπροσωπεία της Ε.Ε. και των κρατών-μελών της μαζί. Η υπερεκπροσώπηση αυτή εγείρει σοβαρά ζητήματα σύγκρουσης συμφερόντων, καθώς οι λομπίστες υπερτερούν σε αριθμό επιστημόνων, αυτόχθονων ομάδων και εθνικών αντιπροσωπειών.
Κίνδυνοι για την υγεία από την παραγωγή πλαστικών
Παράλληλη έκθεση της διεθνούς Greenpeace προειδοποιεί ότι πάνω από 50 εκατομμύρια άνθρωποι σε 11 χώρες κινδυνεύουν από επικίνδυνη ατμοσφαιρική ρύπανση που συνδέεται με την παραγωγή πετροχημικών. Οι εγκαταστάσεις αυτές εκπέμπουν ουσίες όπως πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs), οξείδια του αζώτου (NOₓ), του θείου (SOₓ) και αιωρούμενα σωματίδια (PM), που έχουν συσχετιστεί με αυξημένα κρούσματα ασθενειών στις γύρω κοινότητες.
Η θέση της Greenpeace
Η οργάνωση ζητά μείωση της παγκόσμιας παραγωγής πλαστικού κατά τουλάχιστον 75% έως το 2040 και την ενσωμάτωση ισχυρής πολιτικής για την αποτροπή συγκρούσεων συμφερόντων στη Συνθήκη. Παράλληλα, τονίζει ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να δώσουν φωνή σε ανεξάρτητους επιστήμονες, αυτόχθονες, κοινότητες στην πρώτη γραμμή και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.
Διεθνής κινητοποίηση στη Γενεύη
Μία ημέρα πριν την έναρξη, εκατοντάδες πολίτες και οργανώσεις συγκεντρώθηκαν στην Place des Nations στη Γενεύη, απαιτώντας μια νομικά δεσμευτική συνθήκη που θα βάζει τους ανθρώπους και τον πλανήτη πάνω από τα συμφέροντα των ρυπαντών. Η διαμαρτυρία, οργανωμένη από το ελβετικό γραφείο της Greenpeace, το κίνημα Break Free from Plastic, το Ίδρυμα Gallifrey και άλλες περιβαλλοντικές και κοινωνικές ομάδες, είχε ισχυρό συμβολισμό: οι συμμετέχοντες φορούσαν κίτρινα, κόκκινα και πορτοκαλί ρούχα, υπογραμμίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης και τον κίνδυνο από την ανεξέλεγκτη παραγωγή πλαστικού που βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα.