NewsEdit Η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας αυξάνει τη φορολογική επιβάρυνση – Προτάσεις για μερική ή πλήρη αναπροσαρμογή
Η άνοδος των ονομαστικών εισοδημάτων λόγω πληθωρισμού, χωρίς αντίστοιχη προσαρμογή των φορολογικών κλιμακίων, οδηγεί σε μεγαλύτερους φόρους για τα νοικοκυριά και απειλεί τη δικαιοσύνη και τη διαφάνεια του συστήματος. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα μελέτης της Eurobank με τίτλο «Πληθωρισμός και Φορολογική Επιβάρυνση των Νοικοκυριών».
Η «ολίσθηση κλιμακίου»
Η μελέτη αναλύει το φαινόμενο της «ολίσθησης κλιμακίου» — τη μετατόπιση φορολογουμένων σε υψηλότερα κλιμάκια λόγω πληθωριστικών αυξήσεων στα εισοδήματα. Το φαινόμενο πλήττει κυρίως τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 70% του φορολογητέου εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Ακόμη και αυξήσεις που απλώς αντισταθμίζουν την απώλεια αγοραστικής δύναμης μπορούν να οδηγήσουν σε δυσανάλογη αύξηση του φόρου, ενώ ακόμη και όσοι δεν βλέπουν καμία μεταβολή στις ονομαστικές αποδοχές τους επιβαρύνονται έμμεσα, καθώς η αγοραστική τους δύναμη μειώνεται.
Η επίδραση στα έσοδα
Σύμφωνα με τη μελέτη, η φορολογική επιβάρυνση από μισθούς, συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα αυξήθηκε από 9,9% το 2021 σε 11,1% το 2023, με το 37% αυτής της αύξησης να οφείλεται στη μη τιμαριθμοποίηση της κλίμακας. Εάν η κλίμακα είχε προσαρμοστεί πλήρως, τα έσοδα του 2023 θα ήταν 9,2% χαμηλότερα.
Η ανάλυση δείχνει ότι ακόμη και με πλήρη τιμαριθμοποίηση, η απώλεια εσόδων (0,81 δισ. ευρώ το 2023) δεν θα έριχνε το πρωτογενές πλεόνασμα κάτω από το 2% του ΑΕΠ. Μια πιο ήπια, «πορτογαλικού τύπου» αναπροσαρμογή θα περιόριζε την απώλεια στα 0,5 δισ. ευρώ.
Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν
Η μη τιμαριθμοποίηση πλήττει περισσότερο τα μεσαία και ανώτερα μεσαία εισοδηματικά στρώματα. Αν η κλίμακα είχε προσαρμοστεί πλήρως, ο μέσος φόρος για μισθούς στο 40%-70% της κατανομής θα ήταν 19%-32% χαμηλότερος. Για τα χαμηλότερα εισοδήματα δεν θα υπήρχε διαφορά, ενώ για τα υψηλότερα το όφελος θα ήταν περιορισμένο.
Η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης
Η μελέτη συγκρίνει την επίδραση της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης με ένα σενάριο τιμαριθμοποίησης. Συμπεραίνει ότι το δημοσιονομικό αποτέλεσμα είναι ισοδύναμο, αλλά η κατανομή του οφέλους διαφέρει. Οι περισσότεροι μισθωτοί, εκτός από το πλουσιότερο 10%, θα πλήρωναν λιγότερο φόρο με πλήρη τιμαριθμοποίηση αντί της κατάργησης της εισφοράς.