Δύο ημέρες αυτό το καλοκαίρι ήταν ασυνήθιστα σύντομες, με τη 5η Αυγούστου να αναμένεται ως η πιο σύντομη μέχρι σήμερα, χάνοντας περίπου 1,5 χιλιοστά του δευτερολέπτου.
Πριν από αυτή, η 9η και η 22η Ιουλίου είχαν ήδη σημειώσει παρόμοια μικρά χρονικά κενά. Αυτή η τάση από το 2020 προκαλεί αναστάτωση στους παγκόσμιους χρονομέτρες, που τώρα εξετάζουν για πρώτη φορά την πιθανότητα προσθήκης αρνητικού άλματος δευτερολέπτου.
Η Γη περιστρέφεται πιο γρήγορα: Πού οφείλεται;
Η διάρκεια της ημέρας, περίπου 86.400 δευτερόλεπτα ή 24 ώρες, δεν είναι απόλυτα σταθερή και επηρεάζεται από παράγοντες όπως η βαρυτική επίδραση του Ήλιου και της Σελήνης. Στις 5 Αυγούστου, η Σελήνη θα βρεθεί πιο απομακρυσμένη από τον ισημερινό, με αποτέλεσμα η βαρυτική της έλξη να αλλάζει την ταχύτητα περιστροφής της Γης προς το γρηγορότερο. Αν και η φυσική τάση της Γης είναι η επιβράδυνση της περιστροφής λόγω της απομάκρυνσης της Σελήνης, παρατηρείται μια μικρή επιτάχυνση τα τελευταία χρόνια.
Γιατί έχει σημασία η ακρίβεια του χρόνου;
Αν και αυτή η επιτάχυνση μετράται σε χιλιοστά του δευτερολέπτου, που είναι αδιόρατα στον άνθρωπο, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τεχνολογίες όπως GPS, τηλεπικοινωνίες, τραπεζικά συστήματα και δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Όλα αυτά βασίζονται σε ακριβή συγχρονισμό μέσω της Παγκόσμιας Συντονισμένης Ώρας (UTC), που διατηρείται με βάση εκατοντάδες ατομικά ρολόγια παγκοσμίως. Απρόβλεπτες αποκλίσεις στην περιστροφή της Γης μπορεί να διαταράξουν αυτόν τον συγχρονισμό.
Τι είναι το άλμα δευτερολέπτου και η πρόκληση του αρνητικού άλματος;
Τα άλματα δευτερολέπτου προστέθηκαν από το 1972 για να διορθώσουν τις αποκλίσεις ανάμεσα στην ατομική ώρα και την αστρονομική ώρα λόγω των διαφορών στην περιστροφή της Γης. Ωστόσο, η τεχνολογία σήμερα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα με τις διορθώσεις αυτές, καθώς προκαλούν σφάλματα σε κρίσιμα υπολογιστικά συστήματα. Λόγω αυτών των προβλημάτων, το 2022 λήφθηκε απόφαση να καταργηθούν τα άλματα δευτερολέπτου έως το 2035.
Καθώς η Γη επιταχύνει την περιστροφή της, έχει τεθεί υπό συζήτηση η ανάγκη για αρνητικό άλμα δευτερολέπτου, δηλαδή την αφαίρεση ενός δευτερολέπτου από την UTC. Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση είναι απαράμιλλη και θεωρείται επικίνδυνη από τους ειδικούς, καθώς δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ και μπορεί να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα στην ακρίβεια και τον συγχρονισμό συστημάτων.
Τι μέλλει γενέσθαι με τα άλματα δευτερολέπτου;
Παρά το γεγονός ότι είναι απίθανο να γίνει αρνητικό άλμα φέτος, υπάρχει μια πιθανότητα 30% να συμβεί μέσα στην επόμενη δεκαετία, εξαρτώμενη από παράγοντες όπως η κατάργηση των θετικών άλματος και η επίδραση της κλιματικής αλλαγής, που μπορεί να επηρεάσει την περιστροφή της Γης μέσω της ανακατανομής νερού από το λιώσιμο των πάγων. Η μακροπρόθεσμη τάση παραμένει η επιβράδυνση της περιστροφής, και η πρόσφατη επιτάχυνση ενδέχεται να είναι παροδική, αν και είναι δύσκολο να προβλεφθεί η διάρκειά της.