Οι δασμοί Τραμπ ως όπλο γεωπολιτικής πίεσης και εκβιασμών

Η νέα στρατηγική της κυβέρνησης Τραμπ ξεπερνά τα όρια της οικονομίας, χρησιμοποιώντας τους δασμούς ως εργαλείο γεωπολιτικής πίεσης σε διεθνές επίπεδο.

Ενδεικτική είναι η απειλή επιβολής δασμών ύψους 50% κατά της Βραζιλίας, όχι για οικονομικούς αλλά για πολιτικούς λόγους, με αφορμή τη δίωξη του πρώην προέδρου και συμμάχου του Τραμπ, Χαΐρ Μπολσονάρο.

Οι δασμοί πέρα από τα εμπορικά σύνορα – Στόχος η Βραζιλία

Η απόφαση των ΗΠΑ να απειλήσουν με εισαγωγικό δασμό 50% τα βραζιλιάνικα προϊόντα δεν βασίζεται αποκλειστικά στην προστασία της αμερικανικής οικονομίας, αλλά αποτελεί σαφή πολιτική κίνηση πίεσης προς την κυβέρνηση της Βραζιλίας. Το αμερικανικό μήνυμα είναι ότι οι δασμοί μπορούν να λειτουργήσουν ως εργαλείο ισχύος για την αναδιάταξη των γεωπολιτικών ισορροπιών, όταν διακυβεύονται ζητήματα που αγγίζουν στενές πολιτικές συμμαχίες.

«Φυσιολογικό» εργαλείο για γεωπολιτικές σκοπιμότητες

Ο εκπρόσωπος Εμπορίου του Λευκού Οίκου, Τζέιμισον Γκριρ, τοποθετήθηκε ανοιχτά υπέρ της χρήσης των δασμών για την προάσπιση ευρύτερων αμερικανικών συμφερόντων, σημειώνοντας πως «είναι φυσιολογικό να χρησιμοποιούνται τα δασμολογικά εργαλεία για γεωπολιτικά θέματα». Η στάση αυτή αντικατοπτρίζει μια νέα εποχή όπου το εμπόριο ενσωματώνει δυναμικά πολιτικές και ιδεολογικές προεκτάσεις.

Αντιδράσεις από την πλευρά της Βραζιλίας

Η εν λόγω γεωπολιτική πίεση δεν μένει αναπάντητη. Ο δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Βραζιλίας, ο οποίος χειρίζεται την υπόθεση του πρώην προέδρου Μπολσονάρο, διεμήνυσε ξεκάθαρα ότι η βραζιλιάνικη δικαιοσύνη δεν πρόκειται να υποταχθεί σε εξωτερικούς εκβιασμούς ή απειλές, τονίζοντας την αυτοτέλεια των θεσμών της χώρας.

Η νέα γεωπολιτική πραγματικότητα των δασμών

Η υπόθεση της Βραζιλίας αποτελεί παράδειγμα για το πώς οι δασμοί μπορούν να μεταλλαχθούν από εργαλείο οικονομικής προστασίας σε μοχλό πολιτικών εξελίξεων στον διεθνή στίβο. Η τακτική αυτή φέρνει νέα δεδομένα στις παγκόσμιες εμπορικές σχέσεις, με το ενδεχόμενο να αυξηθούν οι εντάσεις ανάμεσα σε μεγάλες και αναδυόμενες οικονομικές δυνάμεις, επηρεάζοντας όχι μόνο την οικονομία αλλά και την ίδια τη διεθνή τάξη πραγμάτων.

Νέοι δασμοί Τραμπ: Εφαρμογή από 7 Αυγούστου και γεωγραφική κατανομή

Ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε προεδρικό διάταγμα με το οποίο επιβάλλονται νέοι εισαγωγικοί δασμοί που κυμαίνονται από 10% έως 41% σε προϊόντα δεκάδων χωρών και είναι «σχεδόν οριστικοί», όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος Εμπορίου του Λευκού Οίκου, Τζέιμισον Γκριρ. Η εφαρμογή των δασμών ξεκινά από τις 7 Αυγούστου, μετά από αναβολή επτά ημερών, που δόθηκε για να οργανωθούν οι αμερικανικές τελωνειακές υπηρεσίες.

Συγκεκριμένα, τα προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας θα επιβαρυνθούν με δασμό 15%, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο με 10%. Χώρες όπως η Ινδονησία θα έχουν δασμούς 19%, ενώ το Βιετνάμ και η Ταϊβάν επιβαρύνονται με 20%. Για οκτώ οικονομίες με τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν εμπορικές συμφωνίες, ανάμεσά τους η ΕΕ και η Ιαπωνία, οι δασμοί θεωρούνται καθορισμένοι, ενώ για άλλους εμπορικούς εταίρους με τους οποίους δεν υπάρχει συμφωνία, αναμένεται να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις, όπως δήλωσε ο οικονομικός σύμβουλος του Τραμπ, Κέβιν Χάσετ.

Δασμοί ως μέσο πολιτικής πίεσης

Εκτός από την οικονομική διάσταση, οι δασμοί αποτελούν εργαλείο πολιτικής πίεσης και ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών. Στην περίπτωση της Βραζιλίας αναδεικνύεται ξεκάθαρα αυτός ο ρόλος, με τις ΗΠΑ να τιμωρούν τη χώρα λόγω της δίωξης συμμάχου του Τραμπ, θέτοντας δασμούς έως 50%. Ο Τζέιμισον Γκριρ υποστήριξε ότι ο πρόεδρος διαπίστωσε κακή χρήση του νόμου και της δημοκρατίας σε αυτή την περίπτωση, νομιμοποιώντας τη χρήση των δασμών ως γεωπολιτικού εργαλείου.

Η δικαιοσύνη της Βραζιλίας, ωστόσο, αντιστέκεται στις εξωτερικές πιέσεις και δηλώνει ότι δεν θα υποταχθεί στις απειλές της κυβέρνησης Τραμπ, ενισχύοντας την ένταση στη σχέση των δύο χωρών.

Η νέα πολιτική των ΗΠΑ ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στις διεθνείς εμπορικές σχέσεις, στο οποίο οικονομικά μέτρα συνδυάζονται με πολιτικές στρατηγικές, δημιουργώντας ένα πεδίο εντάσεων που θα κρίνει τη μελλοντική δυναμική των παγκόσμιων συμμαχιών και αντιπαραθέσεων.