NewsEdit Χώρος πολιτισμού, έρευνας και συλλογικής μνήμης το σπίτι των Θεοδωράκηδων – Εμβληματική απόφαση ενόψει του Αφιερωματικού Έτους 2025
Χαρακτηρισμός ως νεότερο μνημείο και νέα ζωή για την οικία Θεοδωράκη
Ως νεότερο μνημείο χαρακτηρίστηκε επισήμως η πατρική οικία των Μίκη και Γιάννη Θεοδωράκη στον Γαλατά Χανίων, με ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ). Η απόφαση, που ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, ανοίγει τον δρόμο για την πλήρη αποκατάσταση και την ουσιαστική επανάχρηση του ιστορικού κτηρίου, το οποίο προορίζεται να μετατραπεί σε ζωντανό κέντρο πολιτισμού και μνήμης.
Το λιτό, λαϊκής αρχιτεκτονικής σπίτι, χτισμένο πιθανότατα τον 19ο αιώνα στη θέση «Πλακούρα» ή «Αλωνάκι» του Γαλατά, αποτέλεσε όχι μόνο οικογενειακή εστία των Θεοδωράκηδων, αλλά και πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης για τα δύο αδέλφια. Εκεί, στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, ο Μίκης Θεοδωράκης βρήκε ξανά τη δημιουργική του πνοή μετά τα χρόνια της εξορίας, ενώ ο Γιάννης Θεοδωράκης έγραψε στίχους που έμελλε να μελοποιηθούν και να αφήσουν το αποτύπωμά τους στο ελληνικό τραγούδι – ανάμεσά τους τα «Χάθηκα» και «Όμορφη Πόλη».
Λίνα Μενδώνη: Πράξη σεβασμού στον μεγάλο δημιουργό
Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη χαιρέτισε τον χαρακτηρισμό της οικίας ως πράξη «σεβασμού και ευθύνης απέναντι στην εμβληματική μορφή του ελληνικού πολιτισμού». Όπως δήλωσε, «στο σπίτι αυτό, ο Μίκης, μετά τα σκληρά χρόνια της εξορίας, ξαναβρήκε τη δημιουργική του φωνή, ενώ ο Γιάννης έγραψε στίχους-σύμβολα της ελληνικής μουσικής».
Η ανακοίνωση συμπίπτει με την ανακήρυξη του 2025 ως «Αφιερωματικού Έτους Μίκη Θεοδωράκη» από το ΥΠΠΟ, στο πλαίσιο του οποίου προγραμματίζονται δράσεις και εκδηλώσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ο Γαλατάς Χανίων, γενέτειρα του συνθέτη, φιλοδοξεί να μετατραπεί σε σημείο αναφοράς της ζωής και του έργου του, προσελκύοντας επισκέπτες και μελετητές απ’ όλον τον κόσμο.
Πολυχώρος πολιτισμού με έργα σε εξέλιξη
Η οικία Θεοδωράκη, μαζί με παρακείμενα ακίνητα που ο ίδιος ο Μίκης είχε δωρίσει στον Δήμο Χανίων, είχε αρχίσει να αποκαθίσταται ήδη από το 2016. Σήμερα, η προσπάθεια επανεκκινείται δυναμικά, με σαφή στόχο τη μετατροπή του χώρου σε πολυδύναμο πολιτιστικό πυρήνα.
Για τη συνέχιση και ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης και επανάχρησης εξασφαλίστηκαν 700.000 ευρώ: 350.000 από το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» και άλλα 350.000 από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Πολιτισμού. Παράλληλα, ο Δήμος Χανίων προχωρά στην αγορά γειτονικού ακινήτου που ανήκει στην Τράπεζα Χανίων, προκειμένου να ενισχυθεί η λειτουργικότητα και η έκταση του συγκροτήματος. Από τα 200.000 ευρώ του τιμήματος, τα 180.000 θα καλυφθούν από το ΥΠΠΟ και τα υπόλοιπα 20.000 από τον Δήμο.
Περισσότερο από ένα σπίτι – Ένα τοπόσημο πολιτιστικής μνήμης
Το ιστορικό αυτό σπίτι δεν αποτελεί απλώς μια κατοικία που σχετίζεται με δύο σημαντικές μορφές της ελληνικής πολιτιστικής ζωής. Μέσα από τη μετατροπή του σε τόπο δράσης, έρευνας, έκθεσης και διαλόγου, επιδιώκεται να διαμορφωθεί ένας ζωντανός οργανισμός μνήμης, αφιερωμένος στην πολιτιστική παρακαταθήκη των Θεοδωράκηδων.
Όπως υπογραμμίζει το Υπουργείο Πολιτισμού, «με τη γνωμοδότηση του ΚΣΝΜ και τις πρωτοβουλίες που έχουν δρομολογηθεί, συγκροτείται ένας διαχρονικός και λειτουργικός πυρήνας πολιτισμού, που θα διασφαλίζει τη διαρκή σύνδεση του κοινού με το έργο και τη διεθνή παρακαταθήκη των Μίκη και Γιάννη Θεοδωράκη».
Η πατρική οικία στον Γαλατά δεν θα αποτελεί πλέον μόνο έναν χώρο αναμνήσεων, αλλά και έναν τόπο ζωντανής καλλιτεχνικής συνάντησης, που θα κρατά άσβεστη τη φλόγα δύο δημιουργών που άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ελληνική και παγκόσμια πολιτιστική ιστορία.