editor-assistant Η πείνα φτάνει σε ακραία επίπεδα, με οικογένειες και γιατρούς να αγωνίζονται για επιβίωση εν μέσω ελλείψεων σε τρόφιμα και φάρμακα.
Τα σκελετωμένα χέρια του Μοχάμεντ προεξέχουν από μια φορμίτσα με ένα χαμογελαστό emoji και το σύνθημα «smiley boy» — ένα ειρωνικό αστείο για τα δεδομένα ενός νοσοκομείου στη Γάζα. Ο επτά μηνών Μοχάμεντ περνά τις περισσότερες ώρες κλαίγοντας από την πείνα ή δαγκώνοντας τα ισχνά δάχτυλά του. Ζυγίζει μόλις 4 κιλά, είναι η δεύτερη φορά που νοσηλεύεται και το πρόσωπό του είναι βαθιά σκαμμένο, με τα πλευρά να προεξέχουν οδυνηρά.
«Ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι να χάσω τον εγγονό μου από τον υποσιτισμό», λέει η γιαγιά του, Φαΐζα Αμπντούλ Ραχμάν, η οποία επίσης ζαλίζεται συνεχώς λόγω έλλειψης τροφής. Την προηγούμενη μέρα έφαγε μόνο ένα κομμάτι πίτα, που κόστισε 15 σεκέλ. «Και τα αδέρφια του υποφέρουν από έντονη πείνα. Κάποιες μέρες κοιμούνται χωρίς να έχουν βάλει μπουκιά στο στόμα τους.»
Ο Μοχάμεντ γεννήθηκε υγιής, αλλά η μητέρα του ήταν τόσο υποσιτισμένη που δεν μπορούσε να παράγει μητρικό γάλα. Η οικογένεια κατάφερε να βρει μόνο δύο κουτιά βρεφικού γάλακτος από τότε. Η παιδιατρική κλινική του νοσοκομείου Patient’s Friends Benevolent Society είναι γεμάτη με άλλα σκελετωμένα παιδιά, πολλά μοιράζονται τα 12 κρεβάτια. Στη Γάζα Σίτι λειτουργούν μόνο δύο παιδιατρικές ομάδες και έως 200 παιδιά προσέρχονται καθημερινά για περίθαλψη.
Ο παιδίατρος Δρ Μουσάμπ Φαρβάνα προσπαθεί καθημερινά να σώσει ζωές, συχνά χωρίς επιτυχία. Γυρίζει σπίτι για να μοιραστεί ελάχιστα γεύματα με τα δικά του πεινασμένα παιδιά. Όλη η οικογένειά του χάνει βάρος γρήγορα, καθώς ο μισθός του δεν επαρκεί σχεδόν για τίποτα, και φοβάται να διακινδυνεύσει την επικίνδυνη αναζήτηση τροφίμων που διανέμει το Gaza Humanitarian Foundation (GHF), μετά τον θάνατο συναδέλφου του, του Δρ Ραμζί Χαγιάζ, που σκοτώθηκε προσπαθώντας να πάρει τρόφιμα.
Εκρηκτική αύξηση της πείνας και των τιμών στη Γάζα
Η πείνα στη Γάζα βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις για επικείμενο λιμό σχεδόν εδώ και δύο χρόνια πολέμου. Μέσα σε τρεις μέρες αυτή την εβδομάδα, οι υγειονομικές αρχές κατέγραψαν 43 θανάτους από πείνα, ενώ συνολικά είχαν καταγραφεί 68 πριν από αυτό.
Η Φαΐζα Αμπντούλ Ραχμάν, που παρέμεινε στη Γάζα καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, δηλώνει ότι ούτε στα πιο αυστηρά μπλόκα της περσινής χρονιάς δεν ήταν τόσο άσχημα τα πράγματα. «Έχουμε αντιμετωπίσει πείνα στο παρελθόν, αλλά ποτέ έτσι», λέει. «Αυτή είναι η δυσκολότερη περίοδος που έχουμε περάσει.» Μαρτυρίες κατοίκων και γιατρών, όπως και δεδομένα από την ισραηλινή κυβέρνηση, τον GHF και τον ΟΗΕ αποκαλύπτουν ότι τα τρόφιμα εξαντλούνται ραγδαία.
Τα άδεια ράφια συνοδεύονται από εκτίναξη τιμών — το αλεύρι πωλείται πλέον πάνω από 30 φορές ακριβότερα σε σχέση με τις αρχές της χρονιάς. Ούτε τα χρήματα ούτε οι διασυνδέσεις μπορούν πλέον να προστατεύσουν τους Παλαιστίνιους. «Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις βλέπουν τους ίδιους τους συναδέλφους και συνεργάτες τους να λιμοκτονούν», προειδοποίησαν πάνω από 100 οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στη Γάζα, όπως οι MSF, Save the Children και Oxfam.
Η ένωση δημοσιογράφων του AFP ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι για πρώτη φορά κινδυνεύουν να χάσουν συνάδελφο λόγω λιμού. Την Τετάρτη ο επικεφαλής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, δήλωσε πως «μεγάλο ποσοστό» του πληθυσμού της Γάζας υποφέρει από λιμό. «Δεν ξέρω πώς αλλιώς να το χαρακτηρίσω πέρα από μαζικό λιμό – και είναι ανθρωπογενής», πρόσθεσε.
Λιγοστά τρόφιμα και ελλείψεις σε φάρμακα εντείνουν το δράμα
Εδώ και μήνες το Ισραήλ έχει περιορίσει ασφυκτικά τις εισαγωγές τροφίμων. Από τις αρχές Μαρτίου οι ποσότητες που επιτρέπονται είναι πολύ κάτω ακόμη και από το ελάχιστο όριο επιβίωσης για τα 2,1 εκατομμύρια κατοίκους. Οι Παλαιστίνιοι είναι ήδη εξασθενημένοι λόγω παρατεταμένων ελλείψεων τροφίμων και συνεχών εκτοπισμών.
«Τα παιδιά εδώ υποφέρουν από υποσιτισμό σχεδόν δύο χρόνια τώρα. Ακόμη κι αν κάποιες μέρες νιώθουν χορτάτα, δεν λαμβάνουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά — αυτά λείπουν εντελώς», εξηγεί ο Δρ Φαρβάνα. Ο πολυετής υποσιτισμός τα καθιστά ευάλωτα σε άλλες ασθένειες, ενώ η χαμηλή ανοσία επιδεινώνεται λόγω σοβαρών ελλείψεων βασικών φαρμάκων που επίσης έχουν αποκλειστεί.
«Συχνά νιώθω συντετριμμένος γιατί κάτι τόσο απλό μπορεί να σώσει ένα παιδί — κι όμως δεν μπορούμε να το παρέχουμε», λέει ο ίδιος. Αυτή την εβδομάδα τρεις σοβαρά υποσιτισμένοι ασθενείς πέθαναν στην εντατική· ανάμεσά τους ένα κορίτσι που πιθανότατα θα είχε σωθεί αν υπήρχε ενδοφλέβιο κάλιο — βασικό φάρμακο πλέον άφαντο στη Γάζα. «Προσπαθήσαμε με εναλλακτικές σε μορφή χαπιού, αλλά λόγω των επιπλοκών της ασιτίας η απορρόφηση ήταν αδύνατη.» Αυτές οι περιπτώσεις στοιχειώνουν τον γιατρό: «Αυτό το παιδί θα μπορούσε να επιστρέψει στην οικογένειά της και να ζήσει φυσιολογικά… Επειδή όμως έλειπε κάτι τόσο απλό, δεν τα κατάφερε.»
Διανομή βοήθειας υπό απελπιστικές συνθήκες
Το Ισραήλ επέβαλε πλήρη πολιορκία στη Γάζα στις 2 Μαρτίου. Όταν ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ήρε την πολιορκία στις 19 Μαΐου επικαλούμενος αποτροπή κρίσης λιμού — ύστερα από πιέσεις συμμάχων — στην πραγματικότητα απλώς καθυστέρησε την εξέλιξη της κρίσης αφήνοντας ελάχιστη ανθρωπιστική βοήθεια να εισέλθει.
Η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι όλη η βοήθεια θα διοχετεύεται μέσω μιας μυστικής αμερικανικής οργάνωσης με τέσσερα στρατιωτικοποιημένα σημεία διανομής. Εκατοντάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί προσπαθώντας να πάρουν τρόφιμα στα σημεία αυτά, που χαρακτηρίζονται ως «παγίδες θανάτου» από τους Παλαιστίνιους — καλύπτουν μόνο ένα μικρό μέρος των αναγκών της Γάζας.
Mέχρι τις 22 Ιουλίου ο GHF λειτουργούσε επί 58 ημέρες, αλλά η ποσότητα τροφίμων που είχε φέρει αρκούσε μόλις για δύο εβδομάδες αν μοιραζόταν ισότιμα στον πληθυσμό.
Aγώνας επιβίωσης των οικογενειών στους δρόμους της Γάζας
Την Τρίτη η Ουμ Γιούσεφ αλ-Χαλίντι αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη της σε σημείο διανομής GHF για πρώτη φορά — αποφεύγοντάς το επί μήνες επειδή έχει έξι παιδιά (ηλικίας δύο έως δεκατριών ετών) κι έναν σύζυγο παράλυτο σε αναπηρικό καροτσάκι. «Σβήνουμε την πείνα μας με νερό», λέει. «Ο φόβος μου για την οικογένεια είναι μεγαλύτερος απ’ τον φόβο για μένα· αν πάθω κάτι θα μείνουν χωρίς κανέναν.»
Όμως την προηγούμενη εβδομάδα έμειναν τέσσερις μέρες χωρίς τροφή· όταν τελικά έφαγαν, οκτώ άτομα μοιράστηκαν μια σακούλα ρύζι και δύο πατάτες που τους έδωσε ένας περαστικός. Τα παιδιά ήταν άριστοι μαθητές πριν τον πόλεμο· τώρα περνούν τη μέρα στο πεζοδρόμιο μπροστά σε βομβαρδισμένο τζαμί στη γειτονιά Αλ-Ουέντα της Γάζας Σίτι προσπαθώντας να πουλήσουν βραχιόλια αντί να ζητιανεύουν απλά.
Η ζήτηση για κοσμήματα είναι σχεδόν ανύπαρκτη στη σημερινή Γάζα, ενώ ακόμα κι αν κάποιος λυπηθεί τα σκελετωμένα παιδιά με τα κουρελιασμένα ρούχα, οι τιμές είναι τόσο υψηλές που αγοράζουν ελάχιστη τροφή.
«Τα παιδιά μου έχουν γίνει σκελετοί», λέει η Χαλίντι. «Ακόμη κι η παραμικρή προσπάθεια τα ζαλίζει· ξανακάθονται ζητώντας φαγητό κι εγώ δεν έχω τίποτα να τους δώσω… Δεν μπορώ ούτε καν να τους καθησυχάσω πως κάτι θα βρω.» Έτσι αποφάσισε πως η ελπίδα για λίγη τροφή άξιζε περισσότερο από τον φόβο μήπως χαθεί το μοναδικό στήριγμα της οικογένειας.
Το τηλέφωνο του συζύγου είχε κλαπεί νωρίτερα στον πόλεμο — έτσι δεν υπήρχε τρόπος επικοινωνίας όσο εκείνη θα περίμενε ώρες στο σημείο διανομής GHF προσπαθώντας απεγνωσμένα να εξασφαλίσει λίγα τρόφιμα· η οικογένεια έπρεπε απλά να περιμένει με αγωνία την επιστροφή της.
«Δεν έχω κανέναν άλλον να στείλω», λέει η ίδια. «Είναι οδυνηρό να τους βλέπω έτσι — κάθε μέρα χωρίς φαγητό χειροτερεύει την υγεία τους.»
Διαβάστε το αρχικό άρθρο το Guardian.