NewsEdit Η τουρκική πλευρά βλέπει «αμφισβητούμενη κυριαρχία» σε νησίδες του Αιγαίου – Άμεση και αυστηρή απάντηση της Αθήνας: «Το καθεστώς είναι ξεκάθαρο»
Η χθεσινή ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης για τη δημιουργία δύο νέων θαλάσσιων πάρκων –στις Νότιες Κυκλάδες και στο Ιόνιο– προκάλεσε άμεση αντίδραση της Τουρκίας, μέσω ανακοίνωσης του υπουργείου Εξωτερικών της γειτονικής χώρας, επαναφέροντας τη γνωστή ρητορική περί «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο.
Τι περιλαμβάνει ο ελληνικός σχεδιασμός
Η επιλογή των δύο περιοχών για τα πάρκα –με σαφή στόχευση στην περιβαλλοντική προστασία και την ανάδειξη της βιοποικιλότητας– δεν περιλαμβάνει τις επίμαχες ακατοίκητες νησίδες των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων, οι οποίες κατά καιρούς έχουν βρεθεί στο επίκεντρο της τουρκικής αμφισβήτησης.
Με τον τρόπο αυτό, η ελληνική πλευρά δεν δίνει –τουλάχιστον σε αυτή τη φάση– αφορμές για περαιτέρω ένταση, χωρίς όμως να εγκαταλείπει το δικαίωμά της να ασκεί πλήρως την κυριαρχία της.
Τουρκική ανακοίνωση: Προειδοποιήσεις και «γκρίζες ζώνες»
Το τουρκικό ΥΠΕΞ κατέστησε σαφές ότι βλέπει πίσω από την ελληνική πρωτοβουλία πολιτική σκοπιμότητα, κάνοντας λόγο για προσπάθεια εκμετάλλευσης παγκόσμιων αξιών, όπως η προστασία του περιβάλλοντος, προκειμένου –όπως υποστηρίζει– να δημιουργηθούν τετελεσμένα στο Αιγαίο.
Η Άγκυρα επαναφέρει δύο βασικές θέσεις:
- Τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών», δηλώνοντας ότι κάποιες νησίδες και βραχονησίδες –όπως οι Πλάκα, Γλάρος, Μαύρα, Λιάδια και Κίναρος– δεν έχουν νομικά μεταβιβαστεί στην Ελλάδα. Μάλιστα, επισημαίνει ότι το να συμπεριληφθούν τέτοιες περιοχές σε προστατευόμενα καθεστώτα δεν έχει «κανένα νομικό αποτέλεσμα».
- Την κατηγορία περί μονομερών ενεργειών της Ελλάδας, τις οποίες η Τουρκία θεωρεί ανεπίτρεπτες σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες, όπως χαρακτηρίζει το Αιγαίο.
Η τουρκική πλευρά δηλώνει ότι θα παρουσιάσει τις δικές της πρωτοβουλίες για θαλάσσια προστασία τις επόμενες ημέρες, προϊδεάζοντας για κλιμάκωση.
Άμεση απάντηση της Αθήνας: «Η κυριαρχία δεν τίθεται υπό διαπραγμάτευση»
Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε άμεσα, με ανακοίνωση που καταδικάζει την τουρκική ρητορική και τονίζει ότι:
«Το νομικό καθεστώς στο Αιγαίο είναι ξεκάθαρο. Η ελληνική κυριαρχία στην περιοχή αυτή ορίζεται σαφώς και οριστικώς από διεθνή συμβατικά κείμενα.»
Η ανακοίνωση ξεκαθαρίζει επίσης ότι:
«Η άσκηση των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ελληνική κυριαρχία δεν αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης.»
Η Αθήνα υπενθυμίζει ότι η μοναδική διαφορά με την Τουρκία που μπορεί να συζητηθεί με βάση το διεθνές δίκαιο, είναι εκείνη της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Το σύμπλεγμα Κινάρου – Στο επίκεντρο του τουρκικού ενδιαφέροντος
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η έμμεση στοχοποίηση της Κινάρου και των γύρω νησίδων, οι οποίες έχουν στο παρελθόν γίνει πεδίο τουρκικών υπερπτήσεων. Παρά το γεγονός ότι η Κίναρος είναι κατοικημένη και ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, η Άγκυρα εξακολουθεί να την περιλαμβάνει στους σχηματισμούς «μη καθορισμένης κυριαρχίας».
Η συγκεκριμένη περιοχή, μεταξύ Αμοργού και Λέρου, βρίσκεται στο επίκεντρο της τουρκικής αμφισβήτησης, με διπλωματικές πηγές να επισημαίνουν ότι η τουρκική στρατηγική περιλαμβάνει και χαρτογραφικές αναφορές, προκειμένου να ενισχύσει τους ισχυρισμούς της περί status quo.
Επόμενη φάση: Η αντίδραση στο πεδίο
Αναλυτές και διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η αληθινή δοκιμασία για τη βιωσιμότητα των θαλάσσιων πάρκων θα έρθει στο πρακτικό πεδίο, δηλαδή:
- Αν υπάρξει τουρκική παρεμπόδιση αλιευτικών σκαφών στην περιοχή.
- Αν η Τουρκία προχωρήσει σε αντιστάθμισμα με δικές της περιβαλλοντικές ζώνες, με στόχο τη νομιμοποίηση αμφισβητούμενων περιοχών.
- Αν αμφισβητηθεί εμπράκτως η ανάπτυξη μέτρων προστασίας από την ελληνική πλευρά (π.χ. απαγόρευση βιομηχανικής αλιείας).
Στρατηγική Αθήνας: Οικολογία και κυριαρχία
Η δημιουργία των δύο θαλάσσιων πάρκων έχει διπλή στόχευση:
- Περιβαλλοντική προστασία και ενίσχυση της παρουσίας της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό και διεθνές μέτωπο για την πράσινη μετάβαση.
- Έμμεση απάντηση στις τουρκικές αξιώσεις, καθώς η ύπαρξη προστατευόμενων περιοχών με ευρωπαϊκό καθεστώς ενισχύει την ελληνική παρουσία και δικαιοδοσία σε επίμαχα σημεία του Αιγαίου.
Η επόμενη κίνηση ανήκει πλέον στην Άγκυρα, η οποία αναμένεται να ανακοινώσει τις δικές της θαλάσσιες πρωτοβουλίες, ίσως ακόμη και εντός περιοχών που θεωρεί «αμφισβητούμενες». Οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν αν το μέτωπο της περιβαλλοντικής προστασίας θα παραμείνει μια ειρηνική στρατηγική ή αν θα εξελιχθεί σε νέα εστία έντασης στο Αιγαίο.
- Ανάλυση Anatropinews / Η επίμονη ακρίβεια διαλύει τη μεσαία τάξη
- Ελληνοτουρκικά: Αντίδραση της Άγκυρας στη δημιουργία ελληνικών θαλάσσιων πάρκων – Επανέρχεται στη ρητορική των «γκρίζων ζωνών»
- Σε πολιτική απομόνωση η ΝΔ για την παραπομπή Καραμανλή – Αποχωρεί σύσσωμη η αντιπολίτευση
- Στο «κόκκινο» η χώρα μέχρι την Παρασκευή: Θερμοκρασίες-ρεκόρ και μελτέμια από το Σάββατο
- Ο θανατηφόρος μύκητας της «κατάρας των Φαραώ» γίνεται όπλο κατά του καρκίνου