NewsEdit Η κατανάλωση πρόχειρου φαγητού και ο καθιστικός τρόπος ζωής μπορεί να φέρουν το πεπτικό σύστημα σε… ακινησία. Πώς θα ξαναβάλετε σε κίνηση το έντερο σας, πότε χρειάζεστε γιατρό και τι σημαίνει στην πραγματικότητα «δυσκοιλιότητα».
Όταν το έντερο ζητάει… restart
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας και των περιορισμών, οι πωλήσεις επεξεργασμένων τροφών εκτινάχθηκαν: μπισκότα, μακαρόνια, πατατάκια και δημητριακά με ζάχαρη κατέκλυσαν τα ντουλάπια μας. Αν λοιπόν και εσείς υποκύψατε στον πειρασμό, δεν είστε μόνοι. Όμως η αλλαγή στη διατροφή είχε συνέπειες – και μια από τις πιο συχνές είναι η δυσκοιλιότητα.
«Οι αμυλούχες, επεξεργασμένες τροφές δεν περιέχουν αρκετές φυτικές ίνες ή υγρά, που είναι απαραίτητα για την τακτική λειτουργία του εντέρου», εξηγεί η δρ Judy Nee, γαστρεντερολόγος στο Beth Israel Deaconess Medical Center, συνεργαζόμενο με τη Σχολή Ιατρικής του Χάρβαρντ.
Φυτικές ίνες: Το κλειδί της ανακούφισης
Οι φυτικές ίνες, τόσο οι διαλυτές όσο και οι αδιάλυτες, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην κινητικότητα του εντέρου. Οι διαλυτές ίνες, που βρίσκονται στη βρόμη, στα φασόλια και στα μύρτιλα, συγκρατούν το νερό και σχηματίζουν μαλακά κόπρανα. Οι αδιάλυτες ίνες, που υπάρχουν σε προϊόντα ολικής άλεσης και λαχανικά, αυξάνουν τον όγκο και διευκολύνουν τη διέλευση από το παχύ έντερο.
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι 20-25 γραμμάρια. Μπορείτε να την πετύχετε προσθέτοντας ινώδεις τροφές σε κάθε γεύμα: δημητριακά με μύρτιλα στο πρωινό, μήλο ως σνακ, ψωμί ολικής άλεσης με μαύρα φασόλια στο μεσημεριανό, κράκερ με χούμους το απόγευμα και στο δείπνο, κινόα με ψάρι ή κοτόπουλο και λαχανικά.
Προσθέστε τις ίνες σταδιακά και συνοδεύστε τες με άφθονα υγρά, ώστε να αποφύγετε το φούσκωμα και τα αέρια. Τα πρώτα αποτελέσματα μπορεί να φανούν μέσα σε μερικές εβδομάδες.
Η άσκηση κινητοποιεί το σώμα – και το έντερο
Η φυσική δραστηριότητα ενισχύει την κινητικότητα του εντέρου. «Η κίνηση έξω φέρνει κίνηση μέσα», λέει η δρ Nee. Το περπάτημα, το τρέξιμο, το κολύμπι ή ακόμα και ένας σύντομος καθημερινός περίπατος των πέντε λεπτών μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Ο στόχος είναι να φτάσετε σταδιακά τα 30 λεπτά άσκησης την ημέρα.
Η ενυδάτωση είναι απαραίτητη
Η κατανάλωση νερού είναι εξίσου σημαντική με τις φυτικές ίνες. Το νερό μαλακώνει τα κόπρανα και διευκολύνει τη διέλευση τους από το παχύ έντερο. Συνιστώνται τουλάχιστον 3-6 ποτήρια την ημέρα, με την ποσότητα να προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες και τις συνθήκες υγείας σας. Θυμηθείτε πως τα φρούτα και τα λαχανικά προσφέρουν και αυτά πολύτιμα υγρά.
Συμπληρώματα για… εντερική ώθηση
Αν η διατροφή και η άσκηση δεν αρκούν, τα συμπληρώματα φυτικών ινών —όπως ο φλοιός ψύλλιου ή η μεθυλοκυτταρίνη— μπορούν να βοηθήσουν. Είναι διαθέσιμα σε μορφή σκόνης και είναι κατάλληλα για καθημερινή χρήση.
Το μαγνήσιο είναι μια ακόμη επιλογή, καθώς δεσμεύει νερό στο έντερο και κινητοποιεί το σύστημα. Όμως η χρήση του απαιτεί ιατρική καθοδήγηση, καθώς σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες.
Ορισμένοι καταφεύγουν σε προβιοτικά, αν και η επιστημονική τεκμηρίωση για τη δράση τους στη δυσκοιλιότητα είναι περιορισμένη. Ωστόσο, είναι χαμηλού κινδύνου και ενδέχεται να προσφέρουν βοήθεια σε κάποιες περιπτώσεις.
Όταν χρειάζεστε φαρμακευτική βοήθεια
Αν όλες οι παραπάνω λύσεις αποτύχουν, μπορείτε να δοκιμάσετε κάποιο μη συνταγογραφούμενο καθαρτικό, όπως η πολυαιθυλενογλυκόλη, η οποία λειτουργεί σαν ίνα, δεσμεύοντας νερό στο παχύ έντερο. Αντιθέτως, διεγερτικά υπακτικά όπως η βισακοδύλη καλό είναι να αποφεύγονται —ειδικά στους ηλικιωμένους— καθώς προκαλούν εξάρτηση με την πάροδο του χρόνου.
Πότε πρέπει να επισκεφθείτε γιατρό
Αν η δυσκοιλιότητα επιμένει ή συνοδεύεται από αίμα στα κόπρανα, κοιλιακό πόνο, ανορεξία ή ανεξήγητη απώλεια βάρους, πρέπει να ζητήσετε ιατρική συμβουλή. Ο γιατρός μπορεί να συστήσει εξετάσεις, όπως κολονοσκόπηση, ή ακόμη και φυσικοθεραπεία ή φαρμακευτική αγωγή.
Τι είναι τελικά η δυσκοιλιότητα;
Δεν αρκεί να μετράτε τις επισκέψεις σας στην τουαλέτα. Η δυσκοιλιότητα ορίζεται συνήθως ως λιγότερες από τρεις εντερικές κινήσεις την εβδομάδα, αλλά περιλαμβάνει και συμπτώματα όπως αίσθημα ατελούς κένωσης, σκληρά κόπρανα και δυσκολία στην αφόδευση.
Είναι εξαιρετικά συχνή στους ηλικιωμένους —με ποσοστά που φτάνουν έως και το 50%— και μπορεί να οφείλεται σε διατροφή χαμηλή σε φυτικές ίνες, αφυδάτωση, έλλειψη άσκησης, παρενέργειες φαρμάκων ή νευρολογικές διαταραχές του εντέρου.
Μην αγνοείτε τα συμπτώματα
Η δυσκοιλιότητα προκαλεί δυσφορία και επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής. Αν παραμένει για μεγάλο διάστημα, μπορεί να υποδηλώνει πιο σοβαρό πρόβλημα. Αντί να την ανεχτείτε, αναζητήστε την αιτία και τη σωστή αντιμετώπιση. Το σώμα σας –και η καθημερινότητά σας– θα σας ευγνωμονούν.