NewsEdit Οι δισεκατομμυριούχοι δεν σώζουν την κοινωνία – την εκμεταλλεύονται. Δείτε πώς χτίζεται η ακραία περιουσία, τι μύθοι την υποστηρίζουν, και γιατί η ανισότητα μάς αφορά όλους.
Η ιδέα ότι οι δισεκατομμυριούχοι είναι απαραίτητοι για την κοινωνία έχει μετατραπεί σχεδόν σε δόγμα. Μας λένε πως είναι οι ήρωες της καινοτομίας, οι ευεργέτες των φτωχών, και οι θεματοφύλακες της οικονομικής προόδου. Όμως, η πραγματικότητα δείχνει ακριβώς το αντίθετο: η ακραία συγκέντρωση πλούτου είναι αποτέλεσμα δημόσιας επένδυσης, θεσμικής ανοχής και πολιτικής επιρροής. Δεν είναι ούτε φυσική ούτε αναπόφευκτη — είναι επιλογή.
1. Οι δισεκατομμυριούχοι δεν είναι αυτοδημιούργητοι
Η κυρίαρχη αφήγηση παρουσιάζει τους δισεκατομμυριούχους ως ιδιοφυΐες που τα κατάφεραν μόνοι τους. Στην πραγματικότητα, πίσω από κάθε τέτοια ιστορία κρύβεται ένα ευρύ δίκτυο δημόσιων υποδομών, κρατικής υποστήριξης, και προνομίων.
- Ο Elon Musk έλαβε δισεκατομμύρια σε κρατικές επιδοτήσεις για την Tesla και τη SpaceX.
- Ο Jeff Bezos επωφελήθηκε από υποδομές όπως το ταχυδρομείο και το δημόσιο διαδίκτυο.
- Οι περισσότεροι “αυτοδημιούργητοι” μεγιστάνες ξεκίνησαν με σημαντικό κεφάλαιο από την οικογένειά τους (π.χ. Gates, Zuckerberg).
Ο μύθος του αυτοδημιούργητου είναι εργαλείο νομιμοποίησης της ανισότητας, όχι αντανάκλαση της πραγματικότητας.
2. Ο Πλούτος των δισεκατομμυριούχων δεν ωφελεί το σύνολο
Μια κοινή φράση είναι πως “η επιτυχία των δισεκατομμυριούχων ανεβάζει όλα τα καράβια”. Στην πράξη, όμως, η “παλίρροια” ωφελεί μόνο τους ίδιους.
- Η ιδέα του “trickle-down economics” (οικονομίας της διαρροής) έχει απορριφθεί ακόμα και από τον ΟΟΣΑ και το ΔΝΤ.
- Το 2024, το 1% των Αμερικανών αύξησε την περιουσία του κατά 6 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το 50% των φτωχότερων κατέχει μόλις το 2.5% του συνολικού πλούτου.
Αντί για ευημερία για όλους, έχουμε συγκέντρωση πλούτου και εξουσίας στους λίγους.
3. Οι δισεκατομμυριούχοι δεν είναι κινητήριοι μοχλοί της καινοτομίας
Η καινοτομία προϋποθέτει ρίσκο, έρευνα και επένδυση. Όμως τα μεγαλύτερα τεχνολογικά επιτεύγματα δεν ανήκουν στους δισεκατομμυριούχους.
- Το ίντερνετ, το GPS, και τα mRNA εμβόλια αναπτύχθηκαν μέσω κρατικής χρηματοδότησης και πανεπιστημιακής έρευνας.
- Η περίοδος με τη μεγαλύτερη καινοτομία στις ΗΠΑ (1940–1970) συνέπεσε με φορολογικά ποσοστά άνω του 80% για τα υψηλότερα εισοδήματα.
Οι δισεκατομμυριούχοι απλώς εμπορευματοποίησαν τις δημόσιες καινοτομίες — δεν τις δημιούργησαν.
4. Οι δισεκατομμυριούχοι ελέγχουν την πολιτική και τους θεσμούς
Ο πλούτος δεν μένει ουδέτερος. Μετατρέπεται σε επιρροή — στα ΜΜΕ, στη νομοθεσία, και στη δημοκρατία.
- Ο Musk μάχεται κατά των συνδικάτων και της κρατικής εποπτείας.
- Ο Bezos έχει επενδύσει σε ΜΜΕ όπως η Washington Post.
- Ο Trump πρότεινε νόμους φοροαπαλλαγών υπέρ των πλουσίων, μεταφέροντας το βάρος στους φτωχότερους.
Όταν η οικονομική δύναμη γίνεται πολιτική κυριαρχία, η δημοκρατία υποχωρεί.
5. Η ανισότητα δεν είναι αθώα – Είναι καταστροφική
Δεν πρόκειται για “φθόνο” των φτωχών προς τους πλούσιους. Η ανισότητα έχει μετρήσιμες, βλαβερές συνέπειες:
- Χειρότερα αποτελέσματα υγείας
- Αυξημένη εγκληματικότητα
- Χαμηλότερη εμπιστοσύνη στους θεσμούς
- Μειωμένη κοινωνική κινητικότητα
Η φτώχεια δεν υπάρχει ανεξάρτητα από τον πλούτο των λίγων — είναι αποτέλεσμα της ίδιας κατανομής.
6. Δεν χρειαζόμαστε δισεκατομμυριούχους — Χρειαζόμαστε Δικαιοσύνη
Όταν ο Zohran Mamdani δήλωσε ότι “δεν πρέπει να υπάρχουν δισεκατομμυριούχοι”, η αντίδραση ήταν άμεση. Όμως, η άποψή του εκφράζει μια αυξανόμενη κοινωνική συνείδηση: ότι η ύπαρξη τέτοιας ακραίας ανισότητας δεν είναι αναγκαία, ούτε θεμιτή.
Δεν πρόκειται για κατάργηση της επιχειρηματικότητας ή της δημιουργικότητας. Πρόκειται για την ανάγκη να περιοριστεί η δυνατότητα συσσώρευσης εξουσίας σε λίγους και η επιστροφή του πλούτου προς το κοινωνικό σύνολο.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQs)
1. Είναι κακό να είναι κάποιος δισεκατομμυριούχος;
Όχι απαραίτητα, αλλά όταν ο πλούτος βασίζεται σε δημόσιους πόρους και οδηγεί σε κοινωνική ανισότητα, είναι πρόβλημα.
2. Δεν βοηθούν οι δισεκατομμυριούχοι με φιλανθρωπίες;
Σπάνια. Η φιλανθρωπία τους συχνά είναι φοροαπαλλαγή ή πολιτικό εργαλείο. Το κράτος και η δημοκρατία είναι πιο αξιόπιστα στη διανομή πόρων.
3. Πώς επωφελούνται οι δισεκατομμυριούχοι από το δημόσιο;
Μέσω υποδομών, τεχνολογιών, νόμων, και φορολογικών παραθύρων που τους βοηθούν να συσσωρεύουν πλούτο.
4. Μπορεί η κοινωνία να λειτουργήσει χωρίς δισεκατομμυριούχους;
Ναι. Οι κοινωνίες με μεγαλύτερη ισότητα (όπως οι σκανδιναβικές χώρες) έχουν ισχυρές οικονομίες και υψηλό βιοτικό επίπεδο.
5. Δεν κινδυνεύει η καινοτομία χωρίς δισεκατομμυριούχους;
Όχι. Η καινοτομία προέρχεται κυρίως από δημόσια έρευνα, πανεπιστήμια και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
6. Ποια πολιτική λύση προτείνεται;
Φορολόγηση του πλούτου, ενίσχυση δημόσιων επενδύσεων, περιορισμός της επιρροής του χρήματος στην πολιτική.
Ο Πλούτος Δεν Ισοδυναμεί με Ηθική
Δεν είναι θέμα “μίσους για τους πλούσιους”. Είναι θέμα δικαιοσύνης, διαφάνειας, και ισότητας ευκαιριών. Όπως είπε ο δικαστής Brandeis:
“Μπορούμε να έχουμε δημοκρατία ή συγκέντρωση πλούτου – όχι και τα δύο.”
Ίσως ήρθε η ώρα να επιλέξουμε.
- Ιστορικός Άθλος! Η Εθνική Γυναικών στο Πόλο στον Τελικό του Παγκοσμίου για 2η Φορά
- Γιατί δεν χρειαζόμαστε δισεκατομμυριούχους: 6 αλήθειες που κανείς δεν θέλει να παραδεχτεί
- «Νέα τοπία, κολυμβητές και κεραμικά»: Η νέα ατομική έκθεση του Γιώργου Χαδούλη εγκαινιάζεται στις 26 Ιουλίου στην Τήνο
- Η Ελλάδα και πάλι ουραγός στην Ε.Ε.: 7 αλήθειες για την κατάρρευση των μισθών
- Η νέα πολιτική θύελλα γύρω από τον Τραμπ και την υπόθεση Έπσταϊν