Η εποχή της τεχνητής νοημοσύνης περνά σε μια νέα φάση, με την αναδυόμενη γενιά του λεγόμενου Agentic AI να ανατρέπει τα παραδοσιακά επιχειρησιακά μοντέλα και να υπόσχεται άλματα σε παραγωγικότητα, κερδοφορία και καινοτομία.
Νέα έκθεση της McKinsey σκιαγραφεί τις στρατηγικές που πρέπει να ακολουθήσουν οι εταιρείες για να μη μείνουν πίσω.
Η μετάβαση από τον πειραματισμό στην καθετοποίηση
Το πρώτο κύμα υιοθέτησης γενετικής τεχνητής νοημοσύνης (gen AI) ήταν εντυπωσιακό: μέσα σε μόλις τρία χρόνια, εργαλεία όπως τα chatbots και τα εταιρικά copilots βρήκαν θέση σε πολλές επιχειρησιακές ροές. Σήμερα, το 78% των εταιρειών έχει ενσωματώσει έστω και μία τέτοια λύση. Ωστόσο, μόλις 2 στις 10 βλέπουν σημαντικά οικονομικά αποτελέσματα.
Η εξήγηση βρίσκεται σε ένα παράδοξο: οι περισσότερες εφαρμογές AI παραμένουν οριζόντιες, προσφέροντας υποστήριξη σε μεμονωμένους χρήστες αλλά χωρίς να μετασχηματίζουν το σύνολο της λειτουργίας. Αντίθετα, οι καθετοποιημένες λύσεις, οι οποίες εστιάζουν σε συγκεκριμένες επιχειρησιακές λειτουργίες, παραμένουν υπο-εκπροσωπημένες, παρά το γεγονός ότι είναι οι μόνες που μπορούν να αποδώσουν μετρήσιμα οφέλη σε επίπεδο εταιρείας.
AI Agents: Από εργαλεία σε αυτόνομους εκτελεστές
Η νέα εποχή δεν αφορά πια την τεχνητή νοημοσύνη ως υποβοηθητικό σύστημα, αλλά ως αυτόνομο συντελεστή παραγωγής. Οι AI Agents λειτουργούν όχι μόνο ως εκτελεστές επαναλαμβανόμενων εργασιών, αλλά ως προσαρμοστικοί, διαλειτουργικοί μηχανισμοί που επαναπροσδιορίζουν ριζικά τη ροή των διαδικασιών. Χωρίς διακοπές, με δυνατότητα αντίδρασης σε πραγματικό χρόνο και με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση, οι agents φέρνουν ταχύτητα, ευελιξία και ανθεκτικότητα.
Όπως επισημαίνει ο Λευτέρης Χαραλάμπους, επικεφαλής της McKinsey σε Ελλάδα και Κύπρο, «οι επιχειρήσεις που θα καθυστερήσουν να υιοθετήσουν καθετοποιημένες λύσεις AI ενδέχεται να βρεθούν μπροστά σε ανυπέρβλητα ανταγωνιστικά μειονεκτήματα».
Ανασχεδιασμός εσόδων και επιχειρηματικών μοντέλων
Η συμβολή του Agentic AI δεν περιορίζεται στην εσωτερική λειτουργία των επιχειρήσεων. Στο πεδίο των εσόδων, οι εφαρμογές του είναι τριπλής κατεύθυνσης: ενίσχυση των υφιστάμενων εσόδων, δημιουργία νέων υπηρεσιών και εξαγωγή τεχνογνωσίας ως προϊόν.
Στον τομέα των πωλήσεων, για παράδειγμα, οι agents μπορούν να εξατομικεύσουν προσφορές σε πραγματικό χρόνο βάσει ιστορικών δεδομένων, εποχικότητας και αλληλεπίδρασης με τον πελάτη. Στη βιομηχανία, agents συνδεδεμένοι με προϊόντα μπορούν να ενεργοποιούν αυτόματα υπηρεσίες συντήρησης, ανοίγοντας τον δρόμο για συνδρομητικά μοντέλα και μοντέλα χρέωσης ανά χρήση.
Ταυτόχρονα, εταιρείες με ώριμη τεχνογνωσία στην AI μπορούν να εμπορευματοποιήσουν τις in-house εφαρμογές τους, μετατρέποντάς τις σε SaaS λύσεις για τρίτους.
Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη μετάβαση
Η ενσωμάτωση του Agentic AI δεν είναι ούτε εύκολη ούτε γραμμική. Προϋποθέτει ριζικό μετασχηματισμό, που ξεκινά από τη στρατηγική και φτάνει έως την τεχνολογική υποδομή. Οι επιχειρήσεις καλούνται να επαναπροσδιορίσουν ολόκληρες λειτουργίες, να δημιουργήσουν διαλειτουργικές ομάδες μετασχηματισμού και να σχεδιάσουν λύσεις που μπορούν να αναπτυχθούν σε βιομηχανική κλίμακα.
Ο Χριστόφορος Αναγνωστόπουλος, επικεφαλής του AI για την Ελλάδα στην QuantumBlack (θυγατρική της McKinsey), επισημαίνει: «Ο ψηφιακός μετασχηματισμός μέσω του Agentic AI δεν είναι απλώς μια τεχνολογική υιοθέτηση. Είναι μια αλλαγή παραδείγματος, όπου η τεχνητή νοημοσύνη παύει να είναι συνοδηγός και γίνεται οδηγός».
Εκπαίδευση και υποδομές: Οι δύο πυλώνες του αύριο
Για να καρπωθούν τα οφέλη του Agentic AI, οι επιχειρήσεις χρειάζονται νέες δεξιότητες και νέα αρχιτεκτονική. Η McKinsey επισημαίνει την ανάγκη δημιουργίας νέων ρόλων, όπως οι prompt engineers, οι agent orchestrators και οι human-in-the-loop designers, καθώς και την αναβάθμιση των υποδομών σε επίπεδο ασφάλειας, governance και τεχνικής διασύνδεσης.
Απαραίτητη επίσης είναι η αντιμετώπιση βασικών εμποδίων: η απομόνωση των AI ομάδων από τον επιχειρησιακό κορμό, η έλλειψη πρόσβασης σε ποιοτικά δεδομένα, η οργανωτική αδράνεια και οι περιορισμοί των ίδιων των LLMs, όπως η ανακρίβεια ή η αδυναμία εκτέλεσης σύνθετων εντολών.
Η ευκαιρία της Ελλάδας: παράκαμψη του πρώτου κύματος
Σύμφωνα με τη McKinsey, η Ελλάδα έχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα: αρκετές επιχειρήσεις δεν μπήκαν ποτέ σε βάθος στο πρώτο κύμα εφαρμογής gen AI. Αυτό τις προστατεύει από τις αστοχίες και τις παγίδες της πρώιμης υιοθέτησης, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να μεταβούν απευθείας σε μοντέλα agentic-first.
Για τους ώριμους παίκτες, η πρόκληση είναι η ταχύτητα. Για τους νεοεισερχόμενους και τους digital disruptors, είναι η ευκαιρία να πάρουν κεφάλι σε μια κούρσα που μόλις ξεκίνησε.
Το Agentic AI δεν είναι απλώς η επόμενη φάση της τεχνητής νοημοσύνης. Είναι μια τεχνολογική και οργανωτική ανατροπή που επανακαθορίζει τον ανταγωνισμό, δημιουργεί νέες πηγές αξίας και απαιτεί από τις επιχειρήσεις να επανεφεύρουν τον εαυτό τους. Όσοι κινηθούν γρήγορα, με στρατηγική και επένδυση, θα απολαύσουν όχι μόνο υψηλότερη παραγωγικότητα, αλλά και ηγετική θέση στην αγορά του μέλλοντος.