NewsEdit Νέες πολιτικές και δικαστικές διαστάσεις λαμβάνει η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, με την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής να ζητά την άμεση σύσταση ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για διερεύνηση ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών των πρώην υπουργών της Νέας Δημοκρατίας, Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη.
Η πρόταση βασίζεται σε στοιχεία της δικογραφίας που διαβιβάστηκε από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και καταγγέλλει σχέσεις συγκάλυψης, παραλείψεων και ωμής παρέμβασης στην κατανομή κοινοτικών ενισχύσεων.
Πρόταση για Προανακριτική με στόχο πρώην υπουργούς της ΝΔ
Το απόγευμα της Τρίτης, το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής κατέθεσε στη Βουλή πρόταση για τη σύσταση ειδικής προανακριτικής επιτροπής, ζητώντας τη διερεύνηση ποινικών ευθυνών για τους πρώην υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη, στο πλαίσιο του πολύκροτου σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ. Στο αίτημα συνυπογράφουν και οι ανεξάρτητοι βουλευτές Γιάννης Σαρακιώτης και Μπαράν Μπουρχάν. Σύμφωνα με την πρόταση, από τη δικογραφία που απέστειλε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία «προκύπτουν σοβαρές ενδείξεις για συνέργεια σε απιστία κατ’ εξακολούθηση με ζημία άνω των 120.000 ευρώ», ενώ για τον Αυγενάκη καταγράφονται επιπλέον ενδείξεις ηθικής αυτουργίας.
Οι βαριές κατηγορίες για τον Μάκη Βορίδη
Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ περιλαμβάνει λεπτομερείς αναφορές στον πρώην υπουργό Μάκη Βορίδη, τον οποίο χαρακτηρίζει πρόσωπο-κλειδί στην εδραίωση και προστασία ενός κυκλώματος που καταχράστηκε ευρωπαϊκούς πόρους. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στις καταθέσεις του πρώην προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Γρηγόρη Βάρρα, ο οποίος καταγγέλλει ότι η πολιτική του ηγεσία όχι μόνο δεν τον στήριξε στην προσπάθεια εξυγίανσης του οργανισμού, αλλά του ασκήθηκε οργανωμένος πόλεμος, με κατάληξη την εξαναγκαστική του παραίτηση. Κομβικό σημείο θεωρείται η απόφαση Βορίδη για την κατανομή άνω του ενός εκατομμυρίου στρεμμάτων βοσκοτόπων σε Κρητικούς κτηνοτρόφους σε περιοχές εκτός Κρήτης — από τη Δυτική Μακεδονία έως τα Δωδεκάνησα — κατά παράβαση της νομοθεσίας, με αποτέλεσμα να καταστεί δυνατή η μαζική και, όπως σημειώνεται, εγκληματική καταστρατήγηση του καθεστώτος των ενισχύσεων. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται και στην άμεση αλλαγή πλεύσης από τη νέα διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ που διόρισε ο Βορίδης, η οποία φέρεται να ξεμπλόκαρε ελεγχόμενα ΑΦΜ και να άλλαξε τις διαδικασίες ελέγχου, διευκολύνοντας — όπως αναφέρεται — τη συνέχιση της παρανομίας.
Για τον κ. Βορίδη, για τον οποίο πρoτείνεται να ερευνηθεί για συνέργεια σε κακουργηματική απιστία εις βάρος των συμφερόντων της ΕΕ, στην πρόταση του ΠΑΣΟΚ επισημαίνονται τα εξής:
«(α) Είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικές και συνιστούν από μόνες τους σοβαρό λόγο περαιτέρω διερεύνησης οι ένορκες καταθέσεις του πρώην Προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ Γρηγορίου Βάρρα, σύμφωνα με τον οποίο ο Υπουργός ουδέποτε τον υποστήριξε στην προσπάθεια εξυγίανσης του Οργανισμού και στην προσπάθεια διενέργειας αποτελεσματικών ελέγχων. Αντιθέτως, όταν έγινε αντιληπτή η πρόθεσή του να αλλάξει τον τρόπο κατανομής των ενισχύσεων, να επανεξετάσει τη σχέση του ΟΠΕΚΕΠΕ με τον Τεχνικό Σύμβουλο και να προχωρήσει σε αποτελεσματικούς ελέγχους, με νέες τεχνικές και αλλαγές στις σχετικές εγκυκλίους και μπλοκάροντας πληρωμές σε ύποπτα ΑΦΜ , αρχικά δέχθηκε έναν οργανωμένο πόλεμο φθοράς από ένα σύστημα προσώπων διορισμένο από τον ίδιο τον ΥΠΑΑΤ Μ. Βορίδη και εν τέλει εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από τον Υπουργό χωρίς κανέναν εμφανή λόγο.
»(β) Ο Γρηγόριος Βάρρας αποδίδει ευθέως την απομάκρυνσή του από τονΥΠΑΑΤ Μ. Βορίδη στο ότι προσπάθησε να σταματήσει τις παράνομες πρακτικές στις κοινοτικές ενισχύσεις και να διαφυλάξει τη νομιμότητα. Σε κάθε περίπτωση, οι ενέργειές του καθιστούσαν αναμφίβολα τον Γρηγόριο Βάρρα υπαρξιακή απειλή για τα εγκληματικά κυκλώματα που λυμαίνονταν τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Αν είχε αφεθεί να συνεχίσει το έργο του, είναι βέβαιο ότι το σκάνδαλο θα είχε αποκαλυφθεί πολύ νωρίτερα, η οικονομική βλάβη θα ήταν πολύ μικρότερη και θα είχε αποφευχθεί ο διασυρμός της χώρας μας. Κατά συνέπεια, η απομάκρυνσή του αντικειμενικά «έλυσε τα χέρια» του κυκλώματος που λυμαινόταν τον ΟΠΕΚΕΠΕ και είναι οπωσδήποτε ερευνητέα, καθώς παρείχε πολύτιμη συνδρομή κατά την τέλεση των μερικότερων πράξεων κατάχρησης των κοινοτικών πόρων στο κύκλωμα που λυμαινόταν τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
about:blank
»(γ) Περαιτέρω, ερευνητέα είναι η απόφαση του πρώην Υπουργού περί έγκρισης με το 70688/18.9.2019 ευρισκόμενο στη δικογραφία έγγραφο της κατανομής τεραστίων εκτάσεων βοσκοτόπων προς τους κτηνοτρόφους της Κρήτης εκτός νησιού (483.950 στρέμματα στη Δυτική Μακεδονία, 381.400 στην Πελοπόννησο, 85.850 στην Κάρπαθο, 29.170 στην Κω και 89.020 στη Ρόδο, δηλαδή συνολικά περισσότερα από 1.000.000 στρέμματα), τα οποία παρανόμως κατανεμήθηκαν σε περιοχές εκτός Κρήτης, με δεδομένο ότι η τεχνική λύση βάσει της Κ.Υ.Α.873/55993/2015 (ΦΕΚ Β΄ 942) που ίσχυε το 2019, προέβλεπε (στα άρθρα 4 και 5 αυτής που εκτέθηκαν στο ιστορικό της παρούσας) την κατανομή βοσκοτόπων αποκλειστικά εντός της Περιφέρειας εγκατάστασης του κτηνοτρόφου ή μετακινούμενων κτηνοτρόφων μεταξύ Περιφερειών της ηπειρωτικής χώρας.
»Η απόφαση αυτή κατανομής για πρώτη φορά προς τους δικαιούχους ειδικά της Κρήτης μιας τόσο μεγάλης έκτασης εκτός Κρήτης (25 φορές μεγαλύτερης από την προηγουμένως κατανεμηθείσα, εξίσου παρανόμως προς τους αγρότες της Κρήτης, το 2018, που ήταν μόλις 40.000 στρέμματα στην Πελοπόννησο) χωρίς την οποία δεν θα ήταν δυνατή η σε τέτοια έκταση εγκληματική δραστηριότητα των εμπλεκομένων, παρίσταται παντελώς αδικαιολόγητη και αντίθετη προς τις κοινοτικές και εθνικές διατάξεις που θέτουν τους κανόνες επιμελούς διαχείρισης των κοινοτικών κονδυλίων και προβλέπουν περί απαγόρευσης καταστρατήγησης, στήριξης μόνο της πραγματικής γεωργοκτηνοτροφικής δραστηριότητας και περί των νομίμων κριτηρίων κατανομής των βοσκοτόπων.
»(δ) Εξίσου επιβαρυντικά και ερευνητέα, καθώς φαίνεται να επιβεβαιώνουν την εκτίμηση του Γρηγορίου Βάρρα για τους λόγους απομάκρυνσής του, είναι και όσα ακολούθησαν μετά την έξοδό του από την προεδρία του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς η νέα Διοίκηση που ορίστηκε από τον Μ. Βορίδη προχώρησε στην αποδέσμευση και πληρωμή των δεσμευμένων ΑΦΜ, αλλά και σε αλλαγή εκ νέου της διαδικασίας ελέγχου με αποτέλεσμα να επιτραπεί στους υπαίτιους να συνεχίσουν την εγκληματική τους δράση.
Ενδείξεις ηθικής αυτουργίας για τον Λευτέρη Αυγενάκη
Ανάλογα σοβαρές είναι οι καταγγελίες που περιλαμβάνονται στην πρόταση για τον Λευτέρη Αυγενάκη, με το ΠΑΣΟΚ να ζητά τη διερεύνηση πιθανής συνέργειας και ηθικής αυτουργίας σε απιστία σε βάρος των συμφερόντων της ΕΕ. Κεντρικό πρόσωπο εδώ ο Ευάγγελος Σημανδράκος, πρώην πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο οποίος καταθέτει ότι αντιμετώπισε άμεση και σφοδρή πίεση από τον Υπουργό και το περιβάλλον του, ήδη από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του. Οι πιέσεις — κατά τον Σημανδράκο — κορυφώθηκαν το φθινόπωρο του 2023, με αιτήματα αποδέσμευσης χιλιάδων μπλοκαρισμένων ΑΦΜ, τα οποία αφορούσαν πρόσωπα ελεγχόμενα για εμπλοκή στο σκάνδαλο. Ο πρώην πρόεδρος του Οργανισμού ενημέρωσε με αναφορές το Μέγαρο Μαξίμου για τις ενέργειες του Υπουργού και της ομάδας του, ενώ — σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ — συμμετείχε και σε δύο συσκέψεις παρουσία κορυφαίων κυβερνητικών στελεχών, όπου του ζητήθηκε η παραίτησή του. Οι αναφορές του Σημανδράκου συμπεριλαμβάνονται πλέον στη δικογραφία.
Για τον Λευτέρη Αυγενάκη, για τον οποίο πρoτείνεται να ερευνηθεί για συνέργεια και ηθική αυτουργία σε κακουργηματική απιστία εις βάρος των συμφερόντων της ΕΕ, στην πρόταση της Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ επισημαίνεται ότι:
«(α) Οι ένορκες καταθέσεις του πρώην Προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ Ευάγγελου Σημανδράκου περιγράφουν μία ανοιχτά εχθρική στάση, την οποία τήρησε απέναντί του ο Ελευθέριος Αυγενάκης χωρίς κανένα εμφανή λόγο, από την πρώτη ημέρα που ανέλαβε τον θώκο του ΥΠΑΑΤ, αρνούμενος ακόμα και να συναντηθεί μαζί του (!)… Το γεγονός αυτό από μόνο του θα ήταν απλά ένα ανεξήγητο, αν δεν συνδυαζόταν με την διαδικασία εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ, που είχε ξεκινήσει ο Ευάγγελος Σημανδράκος από τον διορισμό του από τον προκάτοχο του Ελ. Αυγενάκη στο ΥΠΑΑΤ.
»(β) Σε όλη αυτή την προσπάθειά του να εξυγιάνει τον ΟΠΕΚΕΠΕ και να καταπολεμήσει την δράση των εγκληματικών κυκλωμάτων, ο Ευ. Σημανδράκος αντιμετώπισε έντονες αντιδράσεις όχι μόνο από την γνωστή ομάδα εντός του ΟΠΕΚΕΠΕ, που είχε αντιμετωπίσει και ο Γρ. Βάρρας, αλλά από τον ίδιο τον Υπουργό Ελ. Αυγενάκη, ο οποίος, αμέσως μόλις ανέλαβε ως εποπτεύων Υπουργός τον Ιούνιο του 2023 άσκησε πίεση για την αποδέσμευση των μπλοκαρισμένων ΑΦΜ. Η πίεση αυτή, που ασκούνταν και δια του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Γ. Στρατάκου, όπως καταθέτει χαρακτηριστικά ο Ευ. Σημανδράκος έγινε «αφόρητη» τον Οκτώβριο του 2023 (…) Η περίπτωση του Ευάγγελου Σημανδράκου, κατά συνέπεια, είναι όμοια με την περίπτωση του Γρηγορίου Βάρρα: Οι ενέργειές του (καταιγιστικοί έλεγχοι με νέες αυστηρές διαδικασίες, μεταφορά δεδομένων στο νέφος.gov, μπλοκάρισμα χιλιάδων ΑΦΜ, μηνυτήριες αναφορές κλπ), τον καθιστούσαν ομοίως υπαρξαική απειλή για τα εγκληματικά κυκλώματα που λυμαίνονταν τον ΟΠΕΚΕΠΕ και φαίνεται πως στέρησαν εκατομμύρια ευρώ από τα παράνομα έσοδά τους, οριστικά ή προσωρινά.
»(γ) Την όλη κατάσταση και ιδίως την αφόρητη πίεση που του ασκούσε η ως άνω ομάδα προσώπων με επικεφαλής τον Υπουργό Ελ. Αυγενάκη, ο Ευάγγελος Σημανδράκος τα είχε γνωστοποιήσει στον Υφυπουργό στον Πρωθυπουργό Ιωάννη Μπρατάκο με τις από 4.11.2023 και 8.12.2023 Αναφορές του, ενώ είχαν πραγματοποιηθεί σχετικά και δύο συσκέψεις στο Μ. Μαξίμου με την συμμετοχή των Ι. Μπρατάκου, Στ. Παπασταύρου και Μ. Βορίδη, στην δεύτερη εκ των οποίων ζητήθηκε η παραίτηση του Ευ. Σημανδράκου, όπως ο τελευταίος αναφέρει στο από 30.6.2025 email του προς την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, που προστέθηκε στην δικογραφία.
»(δ) Τα ανωτέρω σημεία των ενόρκων καταθέσεων και των από 4.11.2023 και 8.12.2023 αναφορών του Ευάγγελου Σημανδράκου προς το Μ. Μαξίμου καταδεικνύουν αναντίλεκτα και παραστατικά την δράση μίας οργανωμένης εγκληματικής ομάδας, με πολιτική κάλυψη, υλική και ψυχική συνδρομή τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της εγκληματικής της δράσης από τον Υπουργό Ελευθέριο Αυγενάκη και με στόχο την πάση θυσία πληρωμή ποσών που δεν δικαιούνταν στους εκλεκτούς της ομάδας.
»(ε) Ιδιαίτερα επιβαρυντικές όμως για τον Ελευθέριο Αυγενάκη, καθώς παρέχουν πειστικές ενδείξεις περί της γνώσης και της ενεργού συνδρομής του στις μερικότερες πράξεις απιστίας που τελούσαν οι διοικούντες τον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι και οι απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες μελών του κυκλώματος αλλά και στενών του συνεργατών (…) Όπως καταδεικνύεται στις συνομιλίες αυτές, οι εν λόγω ενέργειες γίνονται εν γνώσει και κατ’ εντολήν του Υπουργού Ελ. Αυγενάκη, ο οποίος προσφέρει υψηλή πολιτική κάλυψη για ψηφοθηρικούς ή άλλους λόγους, που πρέπει προφανώς να διερευνηθούν και που πάντως παρέχουν σοβαρές ενδείξεις ευθείας εμπλοκής του άλλοτε ως ηθικός αυτουργός (όταν πιέζει και επιτυγχάνει παράνομες πληρωμές από το Δ.Σ. του ΟΠΕΚΕΠΕ) και άλλοτε ως άμεσος ή απλός συνεργός (όταν απομακρύνει τα μη ελεγχόμενα πρόσωπα όπως ο Ευ. Σημανδράκος, ή όταν παρεμποδίζει την διαδικασία των ελέγχων, εξαφανίζει καταγγελίες ή μεθοδεύει διώξεις σε βάρος τίμιων υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ στην εγκληματική δραστηριότητα του εν λόγω κυκλώματος».
Στενός κύκλος, τηλεφωνικές συνομιλίες και πολιτική κάλυψη
Ιδιαίτερη βαρύτητα, όπως σημειώνεται στην πρόταση, έχουν και οι απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες μελών του φερόμενου κυκλώματος, αλλά και συνεργατών του Αυγενάκη, στις οποίες φέρεται να καταγράφεται ρητά η γνώση και καθοδήγηση εκ μέρους του Υπουργού. Το ΠΑΣΟΚ κάνει λόγο για «πολιτική κάλυψη με ψηφοθηρικά ή άλλα κίνητρα», που καθιστά τον πρώην υπουργό είτε ηθικό αυτουργό είτε άμεσο συνεργό στις πράξεις κακουργηματικής απιστίας.
Προς νέο γύρο πολιτικής σύγκρουσης
Η κατάθεση πρότασης προανακριτικής από το ΠΑΣΟΚ αναμένεται να εντείνει την πολιτική σύγκρουση, καθώς αποτελεί τη δεύτερη κοινοβουλευτική πρόταση εντός λίγων ημερών για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Υπενθυμίζεται ότι έχει προηγηθεί πρόταση και από τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η κυβέρνηση μέχρι στιγμής κρατά στάση αναμονής. Το πολιτικό θερμόμετρο ανεβαίνει επικίνδυνα, καθώς η υπόθεση συνδυάζει σοβαρές ποινικές ενδείξεις με έντονο πολιτικό συμβολισμό και ευρωπαϊκή διάσταση, προκαλώντας τριγμούς στο κυβερνητικό στρατόπεδο.