Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς 30% σε όλα τα προϊόντα που εισάγονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με ισχύ από την 1η Αυγούστου 2025, κλιμακώνει σημαντικά τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-ΕΕ, προκαλώντας σοβαρό πλήγμα στις ελληνικές εξαγωγές και ευρύτερα στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Η Ελλάδα εξάγει προς τις ΗΠΑ προϊόντα αξίας 2,4 δισ. ευρώ, με σημαντικό μερίδιο αγροδιατροφικών ειδών όπως ελιές, ελαιόλαδο, κρασί, κομπόστα και κατεψυγμένα φρούτα. Οι δασμοί 30% καθιστούν τα προϊόντα αυτά ακριβότερα και λιγότερο ανταγωνιστικά στην αμερικανική αγορά, απειλώντας τη βιωσιμότητα των εξαγωγικών επιχειρήσεων.
Παράλληλα, χώρες που έχουν ήδη επιβαρυνθεί με ακόμη υψηλότερους δασμούς, όπως η Κίνα με 50%, αναγκάζονται να στραφούν σε αγορές εκτός ΗΠΑ, προβάλλοντας ως βασικό πλεονέκτημα την τιμή και όχι την ποιότητα. Αυτό δημιουργεί έντονη πίεση σε ομοειδή προϊόντα από την Ευρώπη. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της κομπόστας ροδάκινο, όπου κινέζικα εργοστάσια ανταγωνίζονται τις ελληνικές εταιρείες, οι οποίες πλέον θα βρεθούν σε δυσμενή θέση.
Αντίστοιχα, χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Τυνησία, που δεν υπόκεινται σε ανάλογους δασμούς, αναμένεται να ασκήσουν πιέσεις στον κλάδο του ελαιολάδου και των βρώσιμων ελιών, διεκδικώντας μερίδια αγοράς που ενδεχομένως θα χαθούν από την Ελλάδα, εφόσον δεν υπάρξουν αντίστοιχες επιβαρύνσεις σε αυτές τις χώρες.
Η αντίδραση των ελληνικών εξαγωγέων
Ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, χαρακτηρίζει τους δασμούς 30% ως ιδιαιτέρως σκληρούς και ανησυχητικούς, επισημαίνοντας ότι τα προβλήματα είναι διπλά: αφενός η άμεση επίπτωση στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, αφετέρου η ενίσχυση του ανταγωνισμού από χώρες με φθηνότερα, αλλά χαμηλότερης ποιότητας προϊόντα. Τονίζει επίσης ότι αν οι ανταγωνίστριες χώρες δεν επιβαρυνθούν με ανάλογους δασμούς, η πίεση στην αγορά των ΗΠΑ θα είναι ακόμη μεγαλύτερη. Ο ίδιος θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να είχε υιοθετήσει πιο σκληρή στάση απέναντι στην αμερικανική πολιτική.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου, Στέλλιος Μπουτάρης, χαρακτηρίζει την επιβολή δασμών 30% ως εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη για τις εξαγωγές κρασιού, που θα πλήξει σημαντικά την ανταγωνιστικότητα και θα δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας στους αμερικανούς εισαγωγείς. Υπογραμμίζει πως ήδη με δασμούς 10%, αρκετοί εισαγωγείς ζητούν μειώσεις τιμών από τους Έλληνες οινοποιούς, ενώ δεν αποκλείει την αναζήτηση προμηθευτών από τρίτες χώρες με χαμηλότερες τιμές. Παράλληλα, διατηρεί μια ελπίδα για μείωση του ποσοστού δασμών μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες.
Ο πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ, Κώστας Ζούκας, αναφέρεται στις σοβαρές συνέπειες για τον κλάδο της ελιάς, εκτιμώντας ότι πολλοί αμερικανοί πελάτες θα μειώσουν ή και ακυρώσουν παραγγελίες, στρεφόμενοι σε ανταγωνιστές όπως η Τουρκία και η Αίγυπτος. Δεν αποκλείει διακοπή συμβολαίων και εκτιμά ότι η επιβολή τόσο υψηλών δασμών μπορεί να αποτελεί διαπραγματευτικό ελιγμό από την αμερικανική πλευρά.
Πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις
Η επιβολή δασμών 30% από τις ΗΠΑ πλήττει καίρια τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο τους, την ΕΕ, διαταράσσοντας διατλαντικές αλυσίδες εφοδιασμού και αυξάνοντας το κόστος για επιχειρήσεις και καταναλωτές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις, ενώ δεν αποκλείονται αντίμετρα, καθώς η αβεβαιότητα στις εμπορικές σχέσεις αυξάνεται.
Η ανάγκη για ρεαλιστική και γρήγορη διαπραγμάτευση είναι επιτακτική, ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση και να διασφαλιστεί η σταθερότητα στις εμπορικές σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ. Παράλληλα, οι ελληνικές επιχειρήσεις καλούνται να ενισχύσουν την εξωστρέφειά τους, να επενδύσουν στην καινοτομία και να αναζητήσουν νέες αγορές, ώστε να μετριάσουν τις επιπτώσεις από τους δασμούς.
Η επιβολή δασμών 30% από τις ΗΠΑ αποτελεί σημαντική πρόκληση για την ελληνική εξαγωγική δραστηριότητα, που πλέον καλείται να αντιμετωπίσει τόσο το άμεσο κόστος όσο και τον εντεινόμενο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες με χαμηλότερα κόστη παραγωγής και χωρίς αντίστοιχες επιβαρύνσεις, απειλώντας τη θέση της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές.
Κίνδυνος διχασμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τους δασμούς Τραμπ και οι επιπτώσεις των ξεχωριστών συμφωνιών
Η επιβολή δασμών 30% από τις ΗΠΑ σε ευρωπαϊκά προϊόντα έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και αυξάνει τον κίνδυνο διχασμού εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικά αν ορισμένα κράτη-μέλη επιδιώξουν να διαπραγματευτούν ξεχωριστές συμφωνίες με τις ΗΠΑ.
Η ΕΕ βρίσκεται ήδη υπό πίεση, καθώς η ισχυρή Γερμανία ζητά γρήγορη συμφωνία για να προστατεύσει τη βιομηχανία της, ενώ χώρες όπως η Γαλλία, με ηγετική φωνή από τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, προωθούν μια πιο σκληρή στάση και αντιποίνων απέναντι στις αμερικανικές κυρώσεις. Η ύπαρξη αντικρουόμενων συμφερόντων και προτεραιοτήτων μεταξύ των κρατών-μελών αυξάνει τον κίνδυνο να ακολουθήσουν διαφορετικές στρατηγικές, με ορισμένες χώρες να επιδιώκουν ξεχωριστές διμερείς συμφωνίες με τις ΗΠΑ, κάτι που θα μπορούσε να διασπάσει την ενότητα της ΕΕ.
Συνολικά, η επιβολή υψηλών δασμών και η αμφισημία στις διαπραγματεύσεις ενισχύουν τις εντάσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τον κίνδυνο να οδηγηθεί σε διχασμό εάν τα κράτη-μέλη επιλέξουν διαφορετικές στρατηγικές αντίδρασης ή ξεχωριστές συμφωνίες με τις ΗΠΑ, υπονομεύοντας την κοινή εμπορική πολιτική και τη συνοχή του μπλοκ. Η διατήρηση της ενότητας και η συντονισμένη στάση της ΕΕ θεωρούνται κρίσιμες για την αντιμετώπιση των αμερικανικών δασμών και την προστασία των ευρωπαϊκών συμφερόντων.
Οι δηλώσεις των εκπροσώπων των εξαγωγέων έχουν γίνει στον Οικονομικό Ταχυδρόμο.
- Γυάρος: Μια ιεροσυλία εν εξελίξει
- Ισχυρό πλήγμα στις ελληνικές εξαγωγές και την ευρωπαϊκή οικονομία από τους δασμούς 30% του Τραμπ
- Πέτρος Ιωαννίδης / Από Σεπτέμβρη τα σπουδαία
- Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να «μεταφράσει» τα συναισθήματα των ζώων;
- Αντίστροφη μέτρηση για τις φορολογικές δηλώσεις – Σε ασφυξία λογιστές και φορολογούμενοι