Η Meta Platforms, ιδιοκτήτρια των Facebook και Instagram, φαίνεται απίθανο να προχωρήσει σε περαιτέρω αλλαγές στο αμφιλεγόμενο μοντέλο «πληρωμής ή συγκατάθεσης», παρά τις προειδοποιήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επιβολή νέων καθημερινών προστίμων.
Πηγές με άμεση γνώση της υπόθεσης ανέφεραν την Παρασκευή ότι η εταιρεία δεν προτίθεται να τροποποιήσει περαιτέρω το μοντέλο της, θέτοντας σε κίνδυνο την επιβολή νέων αντιμονοπωλιακών κατηγοριών και σημαντικών χρηματικών ποινών.
Τον Απρίλιο, στη Meta είχε ήδη επιβληθεί πρόστιμο 200 εκατομμυρίων ευρώ, καθώς η Επιτροπή είχε διαπιστώσει ότι το μοντέλο της παραβίαζε τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για τις Ψηφιακές Αγορές (Digital Markets Act – DMA) από τον Νοέμβριο του 2023 έως τον Νοέμβριο του 2024. Παρά τις τροποποιήσεις που έκανε τον Νοέμβριο του 2024 για να περιορίσει τη χρήση προσωπικών δεδομένων στη στοχευμένη διαφήμιση, η Επιτροπή συνέχισε να ασκεί αυστηρή εποπτεία και εξέφρασε αμφιβολίες για τη συμμόρφωση του μοντέλου.
Το μοντέλο «πληρωμής ή συγκατάθεσης» υπό το μικροσκόπιο
Το επίμαχο μοντέλο επιτρέπει στους χρήστες να επιλέγουν είτε να πληρώσουν για μια εμπειρία χωρίς διαφημίσεις είτε να αποδεχθούν την παρακολούθηση και τη χρήση των προσωπικών τους δεδομένων για στοχευμένη διαφήμιση, ώστε να χρησιμοποιούν δωρεάν τις υπηρεσίες. Η Επιτροπή θεωρεί ότι αυτή η πρακτική περιορίζει τον ανταγωνισμό και παραβιάζει τις διατάξεις του DMA, που αποσκοπεί στον περιορισμό της ισχύος των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών στην ΕΕ.
Η μη συμμόρφωση της Meta με τις απαιτήσεις της Επιτροπής μπορεί να οδηγήσει σε επιβολή καθημερινών προστίμων που θα μπορούσαν να φτάσουν έως και το 5% του μέσου ημερήσιου παγκόσμιου τζίρου της εταιρείας, με ημερομηνία έναρξης τις 27 Ιουνίου 2025. Η τελική απόφαση για την επιβολή των νέων κυρώσεων δεν έχει ακόμη ληφθεί, αλλά θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα ακολουθήσει.
Η στάση της Meta και η απάντηση της Επιτροπής
Η Meta αρνήθηκε να σχολιάσει τις τελευταίες εξελίξεις, παραπέμποντας σε προηγούμενες δηλώσεις της όπου εκφράζει την πεποίθηση ότι συμμορφώνεται με τον DMA και κατηγορεί την Επιτροπή για διάκριση εις βάρος του επιχειρηματικού της μοντέλου. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι προσφέρει στους Ευρωπαίους χρήστες επιλογές πέρα από τις απαιτήσεις του DMA.
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέφυγε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο σχετικά με τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις και τις πιθανές κυρώσεις.
Το πλαίσιο των ευρωπαϊκών ρυθμίσεων και οι επιπτώσεις
Η υπόθεση της Meta αποτελεί μέρος της αυστηρής εφαρμογής του Digital Markets Act, του νέου κανονισμού της ΕΕ που στοχεύει στον περιορισμό της δύναμης των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών και στην προώθηση του υγιούς ανταγωνισμού στην ψηφιακή αγορά. Παρόμοιες κυρώσεις έχουν ήδη επιβληθεί και στην Apple, συνολικού ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ μαζί με τη Meta, στην πρώτη εφαρμογή του DMA.
Η επιμονή της Meta να μην αλλάξει περαιτέρω το μοντέλο της αναμένεται να οξύνει τις εντάσεις με τις ευρωπαϊκές αρχές και να οδηγήσει σε νέες νομικές και οικονομικές προκλήσεις για τον αμερικανικό τεχνολογικό κολοσσό, ενώ παράλληλα εγείρει ερωτήματα για το μέλλον της ρύθμισης των ψηφιακών αγορών στην ΕΕ.