Ο πληθυσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης έφτασε σε ιστορικό ρεκόρ 450,4 εκατομμυρίων ανθρώπων το 2024, χάρη κυρίως στη θετική καθαρή μετανάστευση, η οποία αντιστάθμισε για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά τη φυσική μείωση του πληθυσμού.
Παρά το γεγονός ότι οι θάνατοι (4,82 εκατομμύρια) υπερβαίνουν τις γεννήσεις (3,56 εκατομμύρια), η εισροή μεταναστών (2,3 εκατομμύρια) οδήγησε σε καθαρή αύξηση 1,07 εκατομμυρίων κατοίκων.
Δημογραφικές προκλήσεις: Γήρανση και χαμηλή γονιμότητα
Από το 2012 η ΕΕ καταγράφει περισσότερους θανάτους από γεννήσεις, γεγονός που καθιστά τη μετανάστευση τον μοναδικό παράγοντα αύξησης του πληθυσμού. Η δημογραφική αυτή τάση υπογραμμίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, καθώς ο γηράσκων πληθυσμός και τα χαμηλά ποσοστά γονιμότητας επιβαρύνουν τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας και δημιουργούν ελλείψεις στο εργατικό δυναμικό.
Πληθυσμιακές διαφορές ανά χώρα
Η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία συγκεντρώνουν σχεδόν το 47% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ, με τη Γερμανία να έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό (83,4 εκατ.). Το 2024, 19 χώρες της ΕΕ κατέγραψαν αύξηση πληθυσμού, ενώ 8 χώρες παρουσίασαν μείωση. Η Μάλτα σημείωσε το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης (19 ανά 1.000 κατοίκους), ακολουθούμενη από την Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο. Αντίθετα, η Λετονία, η Ουγγαρία και η Πολωνία κατέγραψαν τις πιο σημαντικές μειώσεις.
Μεταναστευτικές ροές και πολιτικές
Η αύξηση του πληθυσμού αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στις αυξημένες μεταναστευτικές κινήσεις μετά την πανδημία COVID-19 και στην εισροή εκτοπισμένων από την Ουκρανία. Παρά τις ανησυχίες που οδήγησαν ορισμένες χώρες, όπως το Βέλγιο, η Πολωνία, η Γερμανία και η Ολλανδία, να ενισχύσουν τους συνοριακούς ελέγχους, οι παράτυπες διασχίσεις μειώθηκαν κατά 38% το 2024. Η ΕΕ εφάρμοσε επίσης αναθεωρημένο σύστημα μετανάστευσης με στόχο τη μείωση των παράτυπων αφίξεων και την επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου.
Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει την κεντρική θέση της μετανάστευσης στη διατήρηση και ανάπτυξη του πληθυσμού της ΕΕ, ενώ ταυτόχρονα επιβεβαιώνει την ανάγκη για συνεχή προσαρμογή των πολιτικών κοινωνικής πρόνοιας και αγοράς εργασίας απέναντι στις δημογραφικές προκλήσεις.