NewsEdit Ανησυχία του ΟΗΕ για τη νομοθετική ρύθμιση που προβλέπει επιστροφές χωρίς καταγραφή – Κίνδυνος παραβίασης του διεθνούς δικαίου
Έντονη ανησυχία εκφράζει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) για τη νομοθετική τροπολογία που κατέθεσε η ελληνική κυβέρνηση και η οποία προβλέπει την τρίμηνη αναστολή της δυνατότητας υποβολής αιτήματος ασύλου για όσους φθάνουν στη χώρα με πλοιάρια από τη Βόρεια Αφρική. Όπως επισημαίνει ο Οργανισμός, η ρύθμιση αυτή ενδέχεται να συνιστά παραβίαση θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου, καθώς οι επιστροφές προβλέπεται να γίνονται χωρίς καταγραφή αιτημάτων.
Στην επίσημη δήλωσή της, η Ύπατη Αρμοστεία αναγνωρίζει τις πιέσεις που δέχεται η Ελλάδα, ιδιαίτερα στη Γαύδο και την Κρήτη, σημειώνοντας ότι τα κράτη έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν τα σύνορά τους. Τονίζει, ωστόσο, πως αυτός ο έλεγχος πρέπει να γίνεται σε απόλυτη συμμόρφωση με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο.
«Το δικαίωμα στο άσυλο είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, κατοχυρωμένο διεθνώς και ισχύει ανεξαρτήτως του τρόπου ή του σημείου εισόδου σε μία χώρα», αναφέρει η ανακοίνωση.
«Απαραβίαστη η αρχή της μη επαναπροώθησης»
Η Ύπατη Αρμοστεία επισημαίνει ότι ακόμη και σε περιόδους αυξημένων μεταναστευτικών ροών, οι χώρες οφείλουν να διασφαλίζουν την πρόσβαση των αιτούντων άσυλο σε δίκαιες διαδικασίες. Υπογραμμίζει δε πως η επιστροφή ανθρώπων χωρίς εξέταση του αιτήματός τους μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή ή την ελευθερία τους, παραβιάζοντας την αρχή της μη επαναπροώθησης, η οποία είναι ακρογωνιαίος λίθος του προσφυγικού δικαίου.
Την ίδια ώρα, υπενθυμίζει ότι το διεθνές δίκαιο επιτρέπει την επιστροφή όσων αιτήσεων ασύλου έχουν απορριφθεί μετά από κανονική και εξατομικευμένη εξέταση.
«Πολλοί είναι πρόσφυγες, όχι απλώς μετανάστες»
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη σύνθεση των ανθρώπων που φτάνουν στην Ελλάδα από τη Λιβύη. Ανάμεσά τους, τονίζει η UNHCR, υπάρχουν πρόσφυγες και διωκόμενοι από εμπόλεμες περιοχές όπως το Σουδάν, και όχι μόνο οικονομικοί μετανάστες. Γι’ αυτό, όπως σημειώνεται, η είσοδος χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα δεν μπορεί να θεωρείται ποινικά κολάσιμη, εφόσον οι άνθρωποι αυτοί παραδίδονται άμεσα στις αρχές.
Κάλεσμα για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη
Η Ύπατη Αρμοστεία δηλώνει έτοιμη να στηρίξει τις ελληνικές αρχές με τεχνική και υλική βοήθεια, προτείνοντας μεταξύ άλλων την επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου με δίκαιο τρόπο, ώστε να διαχωρίζονται εγκαίρως οι πρόσφυγες από τους υπόλοιπους νεοεισερχόμενους.
Παράλληλα, απευθύνει έκκληση για ενίσχυση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και επιμερισμό ευθυνών, ώστε χώρες πρώτης γραμμής όπως η Ελλάδα να μη μείνουν μόνες στην αντιμετώπιση των προσφυγικών και μεταναστευτικών πιέσεων.
«Η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση στην παροχή προστασίας σε ανθρώπους που φεύγουν από τον πόλεμο και τις διώξεις. Αυτή η παράδοση πρέπει να διατηρηθεί», καταλήγει η ανακοίνωση.