Από τις αυλές της Ανδαλουσίας έως τα πάρκα της Αθήνας, ο αργεντίνικος παπαγάλος επεκτείνεται σταθερά, με ρυθμό 33 χιλιομέτρων τον χρόνο. Ένα εξωτικό πουλί που έγινε οικείο στις πόλεις, αλλά για τους επιστήμονες είναι ένας επικίνδυνος εισβολέας. Και στην Ελλάδα, η απειλή είναι πλέον υπαρκτή.
Από “χαριτωμένο κατοικίδιο” σε ανεξέλεγκτο εισβολέα
Ο Myiopsitta monachus, γνωστός ως αργεντίνικος ή μοναχικός παπαγάλος, είναι μικρός, πράσινος και… παραπλανητικός. Εισήχθη στην Ευρώπη ως κατοικίδιο. Πολλοί ιδιοκτήτες όμως, μη μπορώντας να διαχειριστούν τον εκκωφαντικό θόρυβο και τις απαιτήσεις του, τον άφησαν ελεύθερο.
Στην Ισπανία, σήμερα, οι πληθυσμοί του έχουν εγκατασταθεί σε πάρκα και πλατείες, σχηματίζοντας αποικίες με τεράστιες φωλιές που φτάνουν τα 500 κιλά. Προκαλούν ηχορύπανση, βλάβες σε υποδομές, απειλή στη γεωργία και κίνδυνο για τη βιοποικιλότητα. Το ίδιο μοτίβο αρχίζει να διαμορφώνεται και στην Ελλάδα.
Ο παπαγάλος στην Ελλάδα: από την παραλιακή στην ύπαιθρο
Ο αργεντίνικος παπαγάλος έχει κάνει ήδη αισθητή την παρουσία του στην Αττική, ιδιαίτερα στις νοτιότερες συνοικίες, από τη Γλυφάδα μέχρι τον Πειραιά, και υπάρχουν ενδείξεις εξάπλωσης και σε άλλες πόλεις.
Τα πρώτα σταθερά σμήνη παπαγάλων έχουν καταγραφεί στην Αθήνα ήδη από τη δεκαετία του 2010, κυρίως σε πάρκα με φοίνικες και πλατάνια, που είναι ιδανικά για φωλεοποίηση.
Ο κίνδυνος είναι πλέον συγκεκριμένος: αν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα ελέγχου και περιορισμού, η εξάπλωσή του σε αγροτικές και φυσικές περιοχές είναι θέμα χρόνου.

Μια νέα βιολογική απειλή για τη γεωργία και τα οικοσυστήματα
Ο παπαγάλος αυτός δεν περιορίζεται μόνο στον αστικό ιστό. Στη φυσική του κατανομή θεωρείται αγροτική μάστιγα: καταστρέφει σπαρτά, καρπούς, ακόμα και καλώδια ηλεκτροδότησης όταν φωλιάζει σε πυλώνες.
Στην Ελλάδα, είναι πιθανό να προκαλέσει ζημιές σε καλλιέργειες φρούτων και σιτηρών, ιδιαίτερα σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές με ήπιο χειμώνα, όπως η Αργολίδα, η Ηλεία και η Μεσσηνία.
Η εξάπλωσή του στην Ελλάδα είναι πολύ πιθανή λόγω των κλιματικών και περιβαλλοντικών συνθηκών που είναι εξαιρετικά ευνοϊκές.
Αντιμέτωποι με ένα ηθικό δίλημμα: όμορφος αλλά επικίνδυνος
Ο αργεντίνικος παπαγάλος απολαμβάνει τη συμπάθεια πολλών πολιτών. Είναι όμορφος, κοινωνικός, δημιουργεί πολύπλοκες φωλιές και έχει “ανθρώπινη” φωνή. Αυτά, όμως, δεν πρέπει να μας ξεγελούν.
Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει τον κίνδυνο γιατί τον βλέπει ως ένα αθώο πουλί. Όμως η συμπάθεια αυτή είναι αντιστρόφως ανάλογη με την εμπειρία που έχει κανείς από κοντά με μια αποικία 500 κιλών πάνω από το μπαλκόνι του.
Τι μπορεί να γίνει; Τα πρώτα μέτρα ελέγχου
Σε πολλές πόλεις έχουν εφαρμοστεί μέτρα ελέγχου: παγίδες, στοχευμένη απομάκρυνση φωλιών, ακόμη και αντισυλληπτικές ουσίες. Η πληθυσμιακή μείωση προκάλεσε αντιδράσεις, ενώ αλλού καταγράφηκαν επιτυχείς εξαλείψεις πληθυσμών.
Στην Ελλάδα, προς το παρόν δεν έχει ανακοινωθεί κάποιο οργανωμένο σχέδιο. Είναι απαραίτητη η άμεση χαρτογράφηση των αποικιών και η ευαισθητοποίηση των πολιτών ώστε να αναφέρονται νέες εμφανίσεις. Όσο νωρίτερα δράσουμε, τόσο πιο εύκολο είναι να περιορίσουμε τη ζημιά.
Ένα μάθημα για τη διαχείριση βιοποικιλότητας
Ο αργεντίνικος παπαγάλος δεν είναι το μόνο ξενικό είδος που απειλεί την Ελλάδα – όμως είναι από τα πιο ορατά. Η περίπτωσή του δείχνει πώς η ανθρώπινη αμέλεια, η εμπορική αφέλεια και η έλλειψη στρατηγικής διαχείρισης μπορούν να μετατρέψουν ένα όμορφο πουλί σε οικολογικό πρόβλημα.
Αυτό που φαίνεται ακίνδυνο στην αρχή, μπορεί να εξελιχθεί σε τεράστιο ζήτημα για την ισορροπία των οικοσυστημάτων μας. Και αυτή η προειδοποίηση ήρθε η ώρα να ληφθεί σοβαρά υπόψη.
- Αναστολή αιτήσεων ασύλου με φόντο την «έκτακτη κατάσταση»: Ενήμερη η Κομισιόν για το σχέδιο Μητσοτάκη
- Η κλιματική αλλαγή τριπλασίασε τους θανάτους από τον καύσωνα στην Ευρώπη
- Η Revolut ζητά 1 δισ. δολάρια για παγκόσμια επέκταση με αποτίμηση 65 δισ. δολάρια
- Η «πράσινη χαριτωμένη απειλή»: Ο αργεντίνικος παπαγάλος κατακτά τον πλανήτη – και απειλεί και την Ελλάδα
- Γκασπάτσο: Η τέχνη της ανδαλουσιανής κρύας σούπας στο πιάτο σου