NewsEdit Η Κομισιόν ζητά από τα κράτη-μέλη να δημιουργήσουν αποθέματα τροφίμων, φαρμάκων, γεννητριών και πρώτων υλών για την αντιμετώπιση πανδημιών, φυσικών καταστροφών και ενδεχόμενης στρατιωτικής επίθεσης. Το σχέδιο βασίζεται στα διδάγματα της πανδημίας και στον αυξανόμενο γεωπολιτικό κίνδυνο.
Στρατηγική επιβίωσης για μια Ευρώπη σε διαρκή κρίση
Για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ολοκληρωμένη στρατηγική αποθεματοποίησης κρίσιμων αγαθών, καλώντας τα κράτη-μέλη να συγκροτήσουν εθνικά και ευρωπαϊκά αποθέματα βασικών υλικών και εξοπλισμού που μπορούν να φανούν σωτήρια σε περιπτώσεις πολέμου, πανδημίας ή φυσικών καταστροφών. Η λίστα περιλαμβάνει τρόφιμα, φάρμακα, γεννήτριες, πρώτες ύλες, εξοπλισμό για την αποκατάσταση υποθαλάσσιων καλωδίων, κινητές γέφυρες και συστήματα καθαρισμού νερού.
Η αρμόδια επίτροπος για τη διαχείριση κρίσεων, Χάντζα Λαμπίμπ, ήταν ξεκάθαρη: «Οι απειλές που αντιμετωπίζουμε – υβριδικές επιθέσεις, μπλακ άουτ, ακραία καιρικά φαινόμενα, επιδημίες – δεν είναι πια θεωρητικές. Η προετοιμασία περνά στην πρώτη γραμμή της άμυνάς μας».
Μάθημα από την Covid και πρότυπο οι χώρες του Βορρά
Η στρατηγική αποτυπώνει τα διδάγματα της πανδημίας του κορωνοϊού, όταν τα κράτη-μέλη επιδόθηκαν σε έναν άναρχο αγώνα εξασφάλισης μασκών και ιατρικού εξοπλισμού, αφήνοντας αρκετές χώρες χωρίς επάρκεια. Το νέο σχέδιο στηρίζεται επίσης στις πρακτικές συγκεκριμένων κρατών – όπως η Φινλανδία, η Εσθονία και η Τσεχία – που διαθέτουν ήδη οργανωμένα αποθέματα.
Η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία τακτικά επικαιροποιούμενων λιστών με βασικά είδη ανάλογα με το είδος της κρίσης. Μέχρι το 2026 αναμένεται να λειτουργήσει ένα Κέντρο Κρίσιμων Πρώτων Υλών, το οποίο θα μπορεί να προχωρά σε κοινές αγορές υλικών για λογαριασμό ενδιαφερόμενων εταιρειών ή κρατών.
Στα σκαριά επενδύσεις και καινοτόμες λύσεις
Παράλληλα, η Κομισιόν δρομολογεί λίστα με φαρμακευτικά προϊόντα και ιατρικές τεχνολογίες που θα τύχουν προτεραιότητας για κοινές προμήθειες ή αποθήκευση. Το επενδυτικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για μικρές καινοτόμες φαρμακευτικές επιχειρήσεις θα διπλασιάσει τον προϋπολογισμό του στα 200 εκατομμύρια ευρώ έως το 2027.
Στο ίδιο πλαίσιο, αναπτύσσεται σύστημα παρακολούθησης λυμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το οποίο θα λειτουργεί ως «ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης» για την εμφάνιση μολυσματικών ασθενειών. Η μεθοδολογία αυτή κρίθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματική κατά την πανδημία, καθώς επέτρεπε την ανίχνευση ιών πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα στον πληθυσμό.
Ενισχύσεις για τη μάχη κατά των πυρκαγιών
Η στρατηγική περιλαμβάνει και την ενίσχυση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας, καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα ακόμη καλοκαίρι με έντονες πυρκαγιές. Εκτός από τον υφιστάμενο ευρωπαϊκό στόλο πυροσβεστικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων, η Κομισιόν εξετάζει την προσθήκη επιπλέον ελαφρών αεροσκαφών για την προστασία νέων περιοχών που κινδυνεύουν.
Ανησυχία για τη ρωσική απειλή – Στροφή στην αυτονομία
Η στρατηγική έρχεται σε μια περίοδο αυξανόμενων ανησυχιών για την ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου. Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρέντρικσεν, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προειδοποίησε πως η στρατιωτική ανασυγκρότηση της Ρωσίας θα μπορούσε εντός δύο έως πέντε ετών να αποτελέσει άμεση απειλή για την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ.
«Η Ευρώπη πρέπει να είναι σε θέση να υπερασπιστεί τον εαυτό της έως το 2030», δήλωσε χαρακτηριστικά, ενισχύοντας τη ρητορική υπέρ μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας που πλέον δεν αφορά μόνο την άμυνα, αλλά και τη διατροφική, ενεργειακή και υγειονομική ασφάλεια.