NewsEdit Του Διονύση Τεμπονέρα*
Συμπληρώνονται σήμερα 10 χρόνια από το δημοψήφισμα του 2015. Έκτοτε, έχουν ειπωθεί πολλά, αλήθειες και ψέματα, ανάλογα με τη σκοπιά, αλλά και την σκοπιμότητα με την οποία αντιμετωπίζει κανείς το πολύ σημαντικό αυτό γεγονός:
Η ΝΔ εξακολουθεί να ισχυρίζεται επιχειρώντας να αναβιώσει το «αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο» ότι ο συμβιβασμός του 2015 οδήγησε στο τρίτο «αχρείαστο» μνημόνιο, που ήταν δήθεν το «βαρύτερο» όλων. Πέρα από τα ψέματα(μικρότερα πλεονάσματα, ρύθμιση χρέους κλπ.), η ΝΔ ούτε τις ευθύνες για τη διόγκωση του ελλείματος της κυβέρνησης Καραμανλή εντόπισε ποτέ, ούτε την ανικανότητα και αναξιοπιστία του πολιτικού της προσωπικού, να πείσει τους Ευρωπαίους, ότι θα μπορούσε να υπάρξει άλλη λύση. Αυτό ήταν φυσικό, αφού οι μνημονιακές πολιτικές ήταν απολύτως σύμφωνες με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που διακαώς επιθυμούσε να εφαρμόσει για χάρη του μεγάλου κεφαλαίου, καθώς φοβόταν η ίδια το πολιτικό κόστος. Χαρακτηριστικά, ο υπουργός κ. Γεωργιάδης αρνείτο τότε να του «κλέψει τη δόξα το ΔΝΤ και ο Σόιμπλε». Άλλωστε και σήμερα, η κυβέρνηση της ΝΔ εξακολουθεί να εφαρμόζει τις ίδιες μνημονιακές πολιτικές, δίχως να υπάρχει σχετική υποχρέωση, οδηγώντας τη χώρα και πάλι σε μεγάλες περιπέτειες.
Το ΠΑΣΟΚ οχυρώθηκε πίσω από την ανιστόρητη και «βολική» θέση, ότι για την χρεωκοπία της χώρας ευθυνόταν αποκλειστικά η κυβέρνηση Καραμανλή. Προφανώς ήθελε να αποκρύψει ότι ενδεχομένως να υπήρχε και άλλος δρόμος έναντι του πρώτου μνημονίου το 2010(βλ. δηλώσεις κ.Χριστοδουλάκη για «λύση εκ των έσω»), αλλά κυρίως να αποκρύψει, ότι υπήρξε πυλώνας ενός δικομματισμού που διέλυσε τον παραγωγικό ιστό της χώρας, συμμετείχε ενεργά στη διασπάθιση δημοσίου χρήματος, αλλά και κατά την νεοφιλελεύθερής έμπνευσης στροφή της «εποχής Σημίτη» εμφανίστηκε με μια διαχειριστική λογική, χωρίς διακριτές ιδεολογικές και πολιτικές γραμμές από τη Δεξιά. Ενδεικτικά, το ΠΑΣΟΚ εξακολουθεί να υποστηρίζει την αναγκαία μνημονιακή υπαγωγή της χώρας με όρους αυτοδικαίωσης, αδυνατώντας να επανασυνδεθεί με την πάλαι ποτέ κομματική του βάση.
Το ΚΚΕ «τσουβάλιασε» τον ΣΥΡΙΖΑ του 2012-2015 με τις υπόλοιπες συστημικές δυνάμεις αρνούμενο κάθε συζήτηση και συνεργασία, εμφανιζόμενο σαν παρατηρητής των εξελίξεων και κρατώντας σαφείς αποστάσεις από τα κινήματα των πλατειών. Μαζί με την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά παράκαμψαν την απουσία εναλλακτικής αριστερής πρότασης και βολικά φόρτωσαν όλα τα «δεινά» στον ΣΥΡΙΖΑ και στην «κατάληξη» του 2015. Λες και η Αριστερά μέχρι την δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ ζούσε μέρες θριάμβου και ανάκαμψης ή είχε να προτείνει ορατή εναλλακτική πρόταση.
Τελικά, το δημοψήφισμα του 2015 υπήρξε ο «καθρέφτης» όλων.
Κυρίως για την Αριστερά διέλυσε μύθους, την έφερε σε επαφή με αυταπάτες και απέδειξε, ότι ο λαός θέλει συγκεκριμένο, ρεαλιστικό, ριζοσπαστικό πολιτικό σχέδιο και όχι διαμαρτυρίες και συνθήματα.
Κι όμως, τα κέρδη από το δημοψήφισμα σε πολιτικό επίπεδο, παρά τον επώδυνο συμβιβασμό, είναι σημαντικά:
Συνοπτικά, το δημοψήφισμα του 2015:
α)Έφερε στο προσκήνιο τον λαϊκό παράγοντα, αλλά και το λαό προ των ευθυνών της επιλογής. Η παρέμβαση των πολιτών ήταν εκείνη που ανάγκασε την ευρωπαϊκή τεχνοδομή να αναζητήσει «διέξοδο», έστω και με επώδυνους για τη χώρα συμβιβασμούς. Το αντίπαλο σχέδιο τον Ιούνιο του 2015 ήταν η χώρα να γίνει «Λιβύη» μέσω της λύσης που προωθούσε η Γερμανία και ο Β.Σόιμπλε.
β)Απέδειξε ότι σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες η Αριστερά και θέλει και μπορεί να κυβερνήσει. Απέδειξε, ότι μπορεί να αναλάβει την ευθύνη και να εκπροσωπήσει τις κοινωνικές της αναφορές σε δύσκολες συνθήκες(ασφυκτικοί δημοσιονομικοί-τραπεζικοί περιορισμοί, έλεγχος σε κάθε βήμα, μεταναστευτική κρίση κλπ.). Το αν το έκανε με επιτυχία ή αποτυχία κρίθηκε στις εκλογές του 2019.
γ)Το δημοψήφισμα έπαιξε ρόλο στην έξοδο από την σκληρή μνημονιακή εποπτεία και έδωσε ένα χρονικό περιθώριο ουσιαστικά μέχρι το 2038 για να αλλάξουν πολλά στη χώρα(παραγωγικός μετασχηματισμός-προσανατολισμός, μεταρρυθμίσεις στο κράτος, στην οικονομία και στους θεσμούς).Δυστυχώς, ήδη χάνεται πολύτιμός χρόνος.
δ)Το δημοψήφισμα και η προσφυγή στις κάλπες ήταν η μόνη λύση για να μην ακυρωθεί η λαϊκή βούληση. Σε περίπτωση που αποφάσιζε κάποιος άλλος και όχι ο λαός το πλήγμα για κάθε δημοκρατική διεκδίκηση θα ήταν τεράστιο. Η Αριστερά αν τα παρατούσε, θα ήταν θα ήταν ο λιποτάκτης που άφησε το λαό στα δύσκολα και αυτό θα ήταν ασυγχώρητο. Η διαχείριση του μνημονίου ήταν μονόδρομος δεδομένων των συνθηκών.
Η ψύχραιμη αποτύπωση της «εμπειρίας ΣΥΡΙΖΑ» είναι όρος για να ανακτήσει η Αριστερά την πρωτοβουλία των κινήσεων. Τώρα πια η Αριστερά κυβέρνησε και ξέρει. Το πιο σημαντικό που οφείλουμε να κρατήσουμε είναι, ότι η Αριστερά δεν έγινε ποτέ και δεν πρέπει να γίνει «ιδιοκτήτης» των μνημονίων που συνεχίζουν να βασανίζουν τη χώρα. Η ανάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας σε συνδυασμό με μια νέα ιδεολογικοπολιτική πλατφόρμα εξουσίας υπέρ της κοινωνικής πλειοψηφίας είναι το μήνυμα της αντίστασης που εκφράζει το ΟΧΙ του ελληνικού λαού μέσα από το δημοψήφισμα του 2015.
*Διονύσης Τεμπονέρας
Μέλος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΓ