NewsEdit Πενήντα χρόνια επιτυχιών – Δύο δεκαετίες στασιμότητας
Τα τελευταία πενήντα χρόνια, ο κόσμος πέτυχε εντυπωσιακή πρόοδο στην προστασία των παιδιών από απειλητικές για τη ζωή ασθένειες μέσω των εμβολιασμών. Από το 1980 έως το 2023, η εμβολιαστική κάλυψη για σοβαρές ασθένειες όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκκύτης, η ιλαρά, η πολιομυελίτιδα και η φυματίωση διπλασιάστηκε σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, ο αριθμός των παιδιών που δεν είχαν λάβει ποτέ κάποιο βασικό εμβόλιο – τα λεγόμενα «παιδιά με μηδενική δόση» – μειώθηκε κατά 75%, από 58,8 εκατομμύρια το 1980 σε μόλις 14,7 εκατομμύρια το 2019, λίγο πριν την πανδημία COVID-19.
Στασιμότητα και υποχώρηση από το 2010
Παρά τη διαχρονική πρόοδο, η τελευταία εικοσαετία χαρακτηρίζεται από στασιμότητα και ανησυχητική διακύμανση στην εμβολιαστική κάλυψη. Από το 2010 και μετά, η πρόοδος έχει επιβραδυνθεί ή ακόμη και αντιστραφεί σε πολλές χώρες. Ενδεικτικά, ο εμβολιασμός κατά της ιλαράς μειώθηκε σε 100 από τις 204 χώρες μεταξύ 2010 και 2019. Το ίδιο διάστημα, 21 από τις 36 χώρες υψηλού εισοδήματος – μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα – παρουσίασαν μείωση στην κάλυψη για τουλάχιστον μία βασική δόση εμβολίου.
Η επίδραση της πανδημίας COVID-19
Η πανδημία COVID-19 επιδείνωσε περαιτέρω τις προκλήσεις, προκαλώντας σημαντική οπισθοδρόμηση στην εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών. Το 2023, περίπου 15,7 εκατομμύρια παιδιά δεν είχαν λάβει καμία δόση του εμβολίου διφθερίτιδας, τετάνου και κοκκύτη κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Περισσότερα από τα μισά από αυτά τα παιδιά ζουν σε μόλις οκτώ χώρες, κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική (53%) και τη νότια Ασία (13%).
Ανισότητες και διστακτικότητα απειλούν τα κεκτημένα
Οι ανισότητες στην πρόσβαση σε εμβόλια παραμένουν έντονες. Πολλά ανεμβολίαστα παιδιά διαβιούν σε χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις, φτώχεια και ελλιπή υγειονομική περίθαλψη, γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα. Επιπλέον, η άνοδος της παραπληροφόρησης και της διστακτικότητας απέναντι στα εμβόλια αποτελεί πλέον ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τη διατήρηση υψηλών ποσοστών εμβολιασμού, ακόμη και σε ανεπτυγμένες χώρες.
Κίνδυνος για τους παγκόσμιους στόχους ανοσοποίησης
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι, χωρίς στοχευμένες και δίκαιες στρατηγικές εμβολιασμού, ενίσχυση της πρωτοβάθμιας υγειονομικής φροντίδας και αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης, οι παγκόσμιοι στόχοι ανοσοποίησης για το 2030 κινδυνεύουν να μην επιτευχθούν. Η διατήρηση και η ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης αποτελεί κρίσιμη προτεραιότητα για την προστασία εκατομμυρίων παιδιών από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν.