Η κυβέρνηση επιχειρεί να βάλει τέλος στην πολεοδομική αβεβαιότητα που προκάλεσαν οι αποφάσεις του ΣτΕ, επαναφέροντας τη δυνατότητα δόμησης στους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων μέσω νέας νομοθετικής ρύθμισης που παρουσιάστηκε στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Δύο νέα πολεοδομικά εργαλεία για την ύπαιθρο
Η νομοθετική ρύθμιση, που κατατίθεται στη Βουλή, διατηρεί τα υφιστάμενα όρια σε περισσότερους από 9 στους 10 μικρούς οικισμούς, προστατεύοντας ιδιοκτησίες και τον πληθυσμό της περιφέρειας. Εισάγονται δύο νέα εργαλεία: η Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού για κοινότητες έως 700 κατοίκους και η Περιοχή Ελέγχου Χρήσεων για οικισμούς από 701 έως 2.000 κατοίκους.
Παρεμβάσεις μετά την ακύρωση ορίων από το ΣτΕ
Η ρύθμιση έρχεται σε συνέχεια της ακύρωσης των πολεοδομικών ορίων σε περίπου 150 οικισμούς από το Συμβούλιο της Επικρατείας, μεταξύ αυτών σε Ρέθυμνο και Πήλιο, που είχαν θεσπιστεί με αποφάσεις Νομαρχών. Το γεγονός αυτό είχε προκαλέσει οικοδομική ακινησία και ευρύτερη θεσμική αστάθεια στους υπόλοιπους μη θεσμοθετημένους με Προεδρικό Διάταγμα οικισμούς.
Το ΠΔ του 2025 και η νέα ρύθμιση
Αν και το Προεδρικό Διάταγμα του Απριλίου 2025 έφερε σχετική ασφάλεια δικαίου, η ακύρωση της Ζώνης Γ από το ΣτΕ άφηνε ανοιχτό το ζήτημα των περιφερειακών τμημάτων των οικισμών. Αυτό το κενό καλύπτεται τώρα με τη νέα νομοθετική παρέμβαση.
Μητσοτάκης: Στηρίζουμε την ύπαιθρο, λύνουμε εκκρεμότητες
Ο πρωθυπουργός δήλωσε: «Δρομολογείται ένα φιλόδοξο σχέδιο πολεοδομικού σχεδιασμού. Εντός αυτής της “σιωπηλής” μεταρρύθμισης, λύνουμε το ζήτημα των ορίων των μικρών οικισμών, όπου υπήρξε παραπληροφόρηση. Για οικισμούς κάτω των 700 κατοίκων διατηρούνται τα παλιά όρια. Για τους μεγαλύτερους, εισάγεται ευέλικτο εργαλείο με ευνοϊκότερους όρους από την εκτός σχεδίου δόμηση.»
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε πως με τη ρύθμιση αυτή αντιμετωπίζεται η αβεβαιότητα που αφορά χιλιάδες ιδιοκτήτες και ενισχύεται η δημογραφική και αναπτυξιακή προοπτική της υπαίθρου: «Οι διατάξεις αυτές είναι απαραίτητες όχι μόνο για να μπει τάξη στον χώρο, αλλά και για να επιστρέψουν οι πολίτες στα χωριά τους με ταχύτητα και πολεοδομική ευελιξία.»
Παπασταύρου: Τέλος στην πολεοδομική ασάφεια
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου ανέφερε ότι η νέα ρύθμιση λαμβάνει υπόψη τη μεγάλη πρόκληση της δημογραφικής κατάρρευσης της υπαίθρου και τη μακροχρόνια πολεοδομική ασάφεια που δημιουργήθηκε από τις αποφάσεις του ΣτΕ το 2017 και 2019.
Όπως είπε, η Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού θα διασφαλίζει δυνατότητα δόμησης στα σημερινά όρια για τη μεγάλη πλειοψηφία των οικισμών έως 700 κατοίκους. Για τους υπόλοιπους, εισάγεται η Περιοχή Ελέγχου Χρήσεων με πιο ευέλικτη προσέγγιση απ’ ό,τι η εκτός σχεδίου δόμηση.
Ο Σταύρος Παπασταύρου δήλωσε χαρακτηριστικά: «Επιλύουμε την κανονιστική ασάφεια, ενισχύουμε την προοπτική των μικρών οικισμών με σεβασμό στην ταυτότητα και την ιστορική τους κληρονομιά. Για μια Ελλάδα χωροταξικά ασφαλή, αναπτυξιακά ισχυρή και δημογραφικά αισιόδοξη.»