NewsEdit Προκαταρκτικές εκτιμήσεις ευρωπαϊκών υπηρεσιών πληροφοριών ανατρέπουν τους ισχυρισμούς Τραμπ
Προκαταρκτικές εκτιμήσεις που έχουν στη διάθεσή τους ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών δείχνουν ότι το απόθεμα ουρανίου υψηλού εμπλουτισμού του Ιράν παραμένει σε μεγάλο βαθμό άθικτο, παρά τις πρόσφατες αμερικανικές επιθέσεις στις κύριες πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας. Δύο αξιωματούχοι, μιλώντας στους Financial Times, επιβεβαίωσαν ότι το ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού, εμπλουτισμένο κοντά σε επίπεδα οπλικής ποιότητας, δεν βρισκόταν συγκεντρωμένο στο εργοστάσιο Fordow κατά τη στιγμή της επίθεσης, αλλά είχε μεταφερθεί σε άλλες τοποθεσίες.
Η εξέλιξη αυτή αμφισβητεί ευθέως τον ισχυρισμό του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε δηλώσει ότι ο βομβαρδισμός «εξάλειψε» το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ο ίδιος είχε αναφέρει ότι «τίποτα δεν αφαιρέθηκε από την εγκατάσταση» του Fordow και ότι η μετακίνηση του ουρανίου θα ήταν «πολύς χρόνος, πολύ επικίνδυνο και πολύ βαρύ και δύσκολο».
Εκτεταμένες ζημιές αλλά όχι πλήρης καταστροφή στο Fordow
Οι δορυφορικές εικόνες μετά τις επιθέσεις αποκαλύπτουν εκτεταμένες ζημιές στο Fordow, με σφραγισμένες εισόδους σηράγγων και κατεστραμμένους δρόμους πρόσβασης, ωστόσο δεν καταγράφεται πλήρης δομική καταστροφή. Η εγκατάσταση, που βρίσκεται βαθιά κάτω από ένα βουνό κοντά στην ιερή πόλη Κομ, υπέστη πλήγματα από τεράστιες «bunker-buster» βόμβες και πυραύλους κρουζ που εκτοξεύτηκαν από τις ΗΠΑ την Κυριακή.
Οι επιθέσεις στόχευσαν επίσης το εργοστάσιο Natanz και μια τρίτη τοποθεσία στο Ισφαχάν, που χρησιμοποιείται για τον κύκλο μετατροπής καυσίμων και αποθήκευση. Σύμφωνα με αναφορές, το απόθεμα ουρανίου εμπλουτισμένου έως 60%, συνολικού βάρους 408 κιλών, είχε αποθηκευτεί στα τρία αυτά σημεία πριν ξεκινήσει η ισραηλινή εκστρατεία επιθέσεων κατά του Ιράν στις 13 Ιουνίου.
Αμφιλεγόμενες εκτιμήσεις για την καθυστέρηση του πυρηνικού προγράμματος
Παρά τις δηλώσεις Τραμπ περί ολικής καταστροφής, διαρροές από αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών αναφέρουν ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν καθυστέρησε μόνο κατά λίγους μήνες. Η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας του Ισραήλ υποστηρίζει ότι οι επιθέσεις καθυστέρησαν την ικανότητα του Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα κατά πολλά χρόνια.
Ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, Ραφαέλ Γκρόσι, επιβεβαίωσε ότι το πρόγραμμα υπέστη «τεράστιες ζημιές», αλλά χαρακτήρισε υπερβολικούς τους ισχυρισμούς περί πλήρους καταστροφής. Τόνισε επίσης την ανάγκη οι επιθεωρητές του Οργανισμού να επιστρέψουν στις εγκαταστάσεις για να αξιολογήσουν τα αποθέματα ουρανίου, ειδικά τα 408 κιλά εμπλουτισμένου ουρανίου στο 60%.
Αδιευκρίνιστες πυρηνικές δυνατότητες και αβέβαιο μέλλον στις διεθνείς σχέσεις
Το Ιράν επιμένει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα έχει αποκλειστικά ειρηνικούς σκοπούς και υποστηρίζει ότι είχε μεταφέρει το εμπλουτισμένο ουράνιο πριν από τις επιθέσεις. Παράλληλα, απείλησε με «ειδικά μέτρα» για την προστασία του πυρηνικού υλικού του. Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, δεν έχουν παράσχει σαφείς πληροφορίες στους ευρωπαίους συμμάχους για τις εναπομένουσες πυρηνικές δυνατότητες του Ιράν, ούτε έχουν δώσει ξεκάθαρες οδηγίες για το πώς σκοπεύουν να διαμορφώσουν τις μελλοντικές σχέσεις τους με την Τεχεράνη.
Η κατάσταση παραμένει τεταμένη, με το Ιράν να διατηρεί την ικανότητα να παράγει σχάσιμο υλικό σε κρυφές τοποθεσίες, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Οι εξελίξεις θα κριθούν κρίσιμες για το μέλλον των διεθνών προσπαθειών περιορισμού του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.