Που είναι ο Χαμενεΐ; – Οι φήμες και το σενάριο διαδοχής

Εξαφανισμένος από τη δημόσια σφαίρα ο ανώτατος ηγέτης – Τα ενισχυμένα μέτρα ασφαλείας, η φημολογούμενη διαδοχή και η υπόγεια μάχη εξουσίας στο Ιράν

Εδώ και σχεδόν μία εβδομάδα, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, παραμένει εξαφανισμένος από το δημόσιο προσκήνιο. Η τελευταία του παρουσία περιορίζεται σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Κυριακή, λίγες ώρες μετά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Έκτοτε, σιωπή.

Καθώς ο πόλεμος με το Ισραήλ εισήλθε σε φάση κατάπαυσης του πυρός και οι επιπτώσεις στην ιρανική κοινωνία και ηγεσία αρχίζουν να φαίνονται, η απουσία του Χαμενεΐ έχει προκαλέσει ανησυχία, αβεβαιότητα και πολιτικές ζυμώσεις σε όλα τα επίπεδα της ιρανικής εξουσίας.

Υπό αυστηρή προστασία – φήμες για καταφύγιο και σχέδιο διαδοχής

Σύμφωνα με τη Telegraph, την προσωπική του ασφάλεια έχει αναλάβει μια μυστική, επίλεκτη μονάδα φρουρών, άγνωστη ακόμα και στους κόλπους των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης. Οι πληροφορίες θέλουν τον Χαμενεΐ να έχει αποσυρθεί σε καταφύγιο καθ’ όλη τη διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων, περιορίζοντας στο ελάχιστο τις επαφές του.

Φήμες κάνουν λόγο για σχέδιο διαδοχής που έχει καταρτιστεί από τον ίδιο τον ηγέτη, με λίστα τριών υποψηφίων. Η σωματική του παρουσία – ή απουσία – ωστόσο, παραμένει καθοριστική για τη σταθερότητα του καθεστώτος, που συνδέεται άρρηκτα με την πολιτική του επιβίωση.

Το ερώτημα που πλανάται: Πού είναι ο Χαμενεΐ;

Η απουσία του προκαλεί ανοιχτές απορίες ακόμη και στα κρατικά ιρανικά μέσα. Σε τηλεοπτική εκπομπή της Τρίτης, παρουσιαστής ρώτησε ευθέως εκπρόσωπο του γραφείου του Χαμενεΐ: «Μπορείτε να μας πείτε πώς είναι;», χωρίς να λάβει σαφή απάντηση.

Η New York Times αποκαλύπτει ότι ακόμα και κορυφαίοι στρατιωτικοί και πολιτικοί αξιωματούχοι δεν μπορούν – ή δεν θέλουν – να επιβεβαιώσουν αν τον έχουν δει ή συνομιλήσει μαζί του τις τελευταίες ημέρες.

Σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή Χαμζέ Σαφάβι, γιο του υψηλόβαθμου στρατηγού Γιαχία Σαφάβι, οι ιρανικές αρχές πιστεύουν ότι το Ισραήλ ενδέχεται να σχεδιάζει τη δολοφονία του Χαμενεΐ – ακόμη και κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας. Έτσι, εφαρμόζονται αυστηρά πρωτόκολλα, περιορίζοντας δραματικά την έκθεσή του.

Ο ίδιος ο Σαφάβι επιμένει πως ο ανώτατος ηγέτης εξακολουθεί να λαμβάνει μέρος στις αποφάσεις, έστω και απομονωμένος. Όμως η κοινή γνώμη δυσπιστεί. Χιλιάδες Ιρανοί απαιτούν σημεία ζωής για να πειστούν πως το καθεστώς παραμένει όρθιο και νικηφόρο μετά τη σύγκρουση με το Ισραήλ.

Διχασμένη η πυραμίδα εξουσίας – Συμμαχίες και ανταγωνισμοί

Σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, το εσωτερικό της ιρανικής ηγεσίας αρχίζει να πολώνεται. Σύμφωνα με τους NYT, πολιτικοί και στρατιωτικοί σχηματίζουν μπλοκ εξουσίας, με διαφορετικές στρατηγικές για την επόμενη μέρα.

Το μετριοπαθές μπλοκ, με ηγέτη τον πρόεδρο Μασούντ Πεζεσκιάν, φαίνεται να έχει προσωρινά το πάνω χέρι. Πρεσβεύει διπλωματική προσέγγιση, ακόμα και επιστροφή σε συνομιλίες με τις ΗΠΑ – θέση που διατηρεί παρά τον βομβαρδισμό από τον Ντόναλντ Τραμπ.

Δίπλα του βρίσκονται ο επικεφαλής της Δικαιοσύνης, Γκολάμ-Χοσεΐν Μοχσενί-Ετζέι και ο νέος αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, υποστράτηγος Αμπντολραχίμ Μουσαβί.

Ο σκληρός πόλος με επικεφαλής τον Σαΐντ Τζαλίλι

Στον αντίποδα, ο ισχυρός σκληροπυρηνικός πολιτικός και πρώην διαπραγματευτής του πυρηνικού προγράμματος, Σαΐντ Τζαλίλι, ηγείται της συντηρητικής πτέρυγας. Δημόσια αμφισβητεί τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, χαρακτηρίζοντάς την «αιφνιδιαστική» και καταγγέλλει κάθε πρόθεση για επανεκκίνηση διαλόγου με την Ουάσινγκτον.

Η παράταξή του περιλαμβάνει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και ηγετικά στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης, δημιουργώντας έναν επικίνδυνο διπολισμό στο ιρανικό σύστημα εξουσίας.

Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει

Η σιγή του Χαμενεΐ μοιάζει περισσότερο πολιτικό ρήγμα παρά απλή εξαφάνιση. Όσο παρατείνεται, η πίεση αυξάνεται. Από τη σταθερότητα της φυσικής και πολιτικής του παρουσίας εξαρτάται το μέλλον της Ισλαμικής Δημοκρατίας – αλλά και η κατεύθυνση του Ιράν: προς τη διαπραγμάτευση ή τη σύγκρουση, προς τη συνεννόηση ή την εσωτερική κατάρρευση.

Η στιγμή που ο Χαμενεΐ θα εμφανιστεί – ή όχι – ίσως καθορίσει όχι μόνο την τύχη του ίδιου, αλλά και την επόμενη μέρα για μια χώρα που στέκεται, ξανά, στο μεταίχμιο.

Που είναι ο Χαμενεΐ; – Οι φήμες και το σενάριο διαδοχής

Εξαφανισμένος από τη δημόσια σφαίρα ο ανώτατος ηγέτης – Τα ενισχυμένα μέτρα ασφαλείας, η φημολογούμενη διαδοχή και η υπόγεια μάχη εξουσίας στο Ιράν

Τελευταία άρθρα

Χωράφια λεβάντας στο Μεσημέρι Θεσσαλονίκης