Μια σύντομη, αλλά συμβολικά φορτισμένη συνάντηση είχαν στο περιθώριο διεθνούς συνόδου ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η διάρκειά της δεν ξεπέρασε τα δέκα λεπτά, ωστόσο ο Έλληνας πρωθυπουργός σημείωσε ότι «τέθηκαν τα θέματα που έπρεπε να τεθούν», ενώ σε εκκρεμότητα παραμένει η οριστικοποίηση ημερομηνίας για τη διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε τη στιγμή που η Λιβύη ανακοίνωνε νέα συμφωνία με τουρκική εταιρεία για την πραγματοποίηση ερευνών σε τέσσερα θαλάσσια οικόπεδα. Η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Λιβύης γνωστοποίησε πως ξεκινούν δισδιάστατες σεισμικές έρευνες συνολικού μήκους 10.000 χιλιομέτρων, με στόχο την ολοκλήρωση και επεξεργασία των δεδομένων εντός εννέα μηνών.
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε τη σταθερή θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι νομικά ανυπόστατο και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Όπως δήλωσε, η Αθήνα θα επιδιώξει να συμπεριληφθεί σχετική ρητή αναφορά στα συμπεράσματα της επικείμενης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες.
Παράλληλα, ο κ. Μητσοτάκης κράτησε αποστάσεις από τις επαφές Τουρκίας – ΗΠΑ, τονίζοντας ότι η Ελλάδα δεν ετεροπροσδιορίζεται και ότι η ελληνοτουρκική ατζέντα δεν θα πρέπει να μονοπωλεί το ενδιαφέρον σε Συνόδους ευρύτερης στρατηγικής σημασίας.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο πρωθυπουργός στο μεταναστευτικό, με φόντο την αύξηση ροών από τη Λιβύη προς την Κρήτη. Όπως είπε, το θέμα έχει τεθεί ήδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς συζητήθηκε στην πρόσφατη επικοινωνία του με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και συμπεριελήφθη στην καθιερωμένη επιστολή προς τους ηγέτες ενόψει της Συνόδου.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε την αποστολή πολεμικών πλοίων εκτός των ελληνικών χωρικών υδάτων, στα ανοιχτά της Λιβύης, με σκοπό την αποτροπή της δράσης των κυκλωμάτων διακίνησης. «Η Ελλάδα δεν είναι ξέφραγο αμπέλι», υπογράμμισε, καλώντας παράλληλα σε συνεργασία με τις λιβυκές αρχές για την αναχαίτιση των πλοιαρίων πριν ακόμη αποπλεύσουν ή τουλάχιστον την επιστροφή τους εντός των χωρικών υδάτων της Λιβύης.
Ανησυχία για τη Μέση Ανατολή και το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα
Ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, εκφράζοντας την ανάγκη να επιστρέψουν οι εμπλεκόμενοι σε διαδικασία διαπραγματεύσεων. Τόνισε επίσης τον κίνδυνο κλιμάκωσης της σύρραξης Ισραήλ – Ιράν και την ανάγκη να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου από την Τεχεράνη.
Ο κ. Μητσοτάκης καταδίκασε την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση σε Ελληνορθόδοξο ναό στη Συρία, χαρακτηρίζοντάς την αποτροπιαστική, και υπογράμμισε ότι η περιοχή αντιμετωπίζει διαρκώς μεταβαλλόμενες και σύνθετες προκλήσεις ασφάλειας.
Ήπιοι τόνοι με αιχμές και γεωπολιτική επαγρύπνηση
Η παρέμβαση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Σύνοδο συνοδεύτηκε από προσπάθεια χαμηλών τόνων αλλά και ξεκάθαρα μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις. Η ελληνική πλευρά επιχειρεί να διατηρήσει σταθερή ρητορική έναντι της Τουρκίας, προτάσσοντας τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, ενώ ταυτόχρονα δηλώνει παρούσα στις ευρύτερες γεωστρατηγικές εξελίξεις της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας Άγκυρας – Τρίπολης
Η Λιβυκή Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου (NOC) έδωσε στη δημοσιότητα τον χάρτη με τα τέσσερα θαλάσσια οικόπεδα στα οποία θα πραγματοποιηθούν οι έρευνες από την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (TPAO), παρουσιάζοντας δημόσια τις γεωγραφικές συντεταγμένες των περιοχών ενδιαφέροντος. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία για τη διεξαγωγή δισδιάστατων σεισμικών ερευνών συνολικού μήκους 10.000 χιλιομέτρων, με προθεσμία εννέα μηνών για την ολοκλήρωση και επεξεργασία των δεδομένων.
Η υπογραφή της συμφωνίας έγινε στην Κωνσταντινούπολη παρουσία ανώτερων στελεχών των δύο πλευρών. Την NOC εκπροσώπησε ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, Μασούντ Σουλεϊμάν, ενώ την τουρκική TPAO ο γενικός διευθυντής της εταιρείας, Αχμέτ Τούρκογλου.