NewsEdit Από τότε που εμφανίστηκε το ChatGPT πριν από σχεδόν τρία χρόνια, η χρήση του στην εκπαίδευση έχει πυροδοτήσει έντονο δημόσιο διάλογο. Πολλοί το θεωρούν χρήσιμο εργαλείο που διευκολύνει τη μάθηση, ενώ άλλοι ανησυχούν ότι ενθαρρύνει την τεμπελιά και μειώνει την κριτική σκέψη.
Η βασικότερη ανησυχία αφορά το ενδεχόμενο η συχνή χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) να προκαλεί «πνευματική οκνηρία», δηλαδή να μειώνει την ικανότητα των μαθητών να αναπτύξουν βασικές δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και κριτικής σκέψης. Ειδικά αν οι μαθητές βασίζονται από νωρίς στο ChatGPT, υπάρχει ο κίνδυνος να μην καλλιεργήσουν επαρκώς τις γνωστικές τους ικανότητες.
Τι αποκάλυψε η μελέτη του MIT
Μια πρόσφατη μελέτη του MIT Media Lab εξέτασε την επίδραση της χρήσης του ChatGPT στη γνωστική λειτουργία. Σε διάστημα τεσσάρων μηνών, 54 ενήλικες ηλικίας 18 έως 38 ετών κλήθηκαν να γράψουν τρεις εκθέσεις: με τη βοήθεια του ChatGPT, με τη βοήθεια μηχανών αναζήτησης, ή αποκλειστικά με τις δικές τους γνώσεις.
Κατά τη διάρκεια της συγγραφής, καταγράφηκε η εγκεφαλική δραστηριότητα των συμμετεχόντων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι χρησιμοποίησαν το ChatGPT παρουσίασαν τη χαμηλότερη εγκεφαλική ενεργοποίηση, δυσκολεύτηκαν να θυμηθούν αποσπάσματα των κειμένων τους και ανέφεραν μικρότερη ταύτιση με τα γραπτά τους. Τα δοκίμια τους κρίθηκαν από καθηγητές ως «χωρίς ψυχή» και χωρίς πρωτοτυπία.
Σε ένα τελικό τεστ, οι συμμετέχοντες αντάλλαξαν ρόλους. Όσοι είχαν βασιστεί στο ChatGPT και κλήθηκαν να γράψουν χωρίς βοήθεια, εμφάνισαν σημαντικά χαμηλότερη απόδοση και γνωστική εμπλοκή, σε σύγκριση με όσους δεν είχαν χρησιμοποιήσει την ΤΝ. Οι ερευνητές χαρακτηρίζουν αυτό το φαινόμενο ως «γνωσιακό χρέος»: η παρατεταμένη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης μειώνει την ικανότητα να σκεφτείς και να μάθεις μόνος σου.
Ωστόσο, επισημαίνεται ότι μόνο 18 άτομα ολοκλήρωσαν το τελευταίο στάδιο της μελέτης, οπότε τα ευρήματα είναι προκαταρκτικά και χρειάζονται περαιτέρω έρευνα.
Μήπως φταίει ο τρόπος χρήσης της ΤΝ;
Τα αποτελέσματα δεν σημαίνουν αναγκαστικά ότι η χρήση του ChatGPT «χαζεύει» τους χρήστες. Πιθανόν, οι διαφορές να οφείλονται στον σχεδιασμό της μελέτης. Η ομάδα που έγραψε χωρίς βοήθεια εξοικειώθηκε με τη διαδικασία και βελτίωσε τις επιδόσεις της, ενώ η ομάδα που βασίστηκε στο ChatGPT κλήθηκε να γράψει χωρίς βοήθεια μόνο μία φορά, χωρίς εξάσκηση.
Επιπλέον, όταν οι χρήστες αξιοποίησαν σωστά την τεχνητή νοημοσύνη, φαίνεται πως τη χρησιμοποίησαν ως υποστηρικτικό εργαλείο, βασιζόμενοι στη μνήμη και την κριτική τους σκέψη για να εξελίξουν το υλικό.
Τι σημαίνει αυτό για την εκπαίδευση
Η εκπαιδευτική αξιολόγηση δεν έχει ακόμη προσαρμοστεί στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Όπως συνέβη με την εισαγωγή των αριθμομηχανών τη δεκαετία του 1970, όπου οι εξετάσεις έγιναν πιο απαιτητικές για να διατηρηθεί το επίπεδο προσπάθειας, έτσι και σήμερα απαιτείται αναθεώρηση των εκπαιδευτικών μεθόδων.
Η ΤΝ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για σύνθετες και δημιουργικές εργασίες, όπως η εκπόνηση σχεδίων μαθημάτων που αξιολογούνται προφορικά, και όχι απλώς για την εκτέλεση απλών εργασιών που ενθαρρύνουν την «τεμπελιά».
Πώς να μάθουμε να χρησιμοποιούμε σωστά την τεχνητή νοημοσύνη
Οι μαθητές του σήμερα και του μέλλοντος πρέπει να αναπτύξουν κριτική και δημιουργική σκέψη, αλλά η ΤΝ αλλάζει το νόημα αυτών των εννοιών. Η απλή συγγραφή έκθεσης με χαρτί και μολύβι δεν αποτελεί πλέον μοναδικό δείκτη κριτικής σκέψης, όπως και η μακροσκελής διαίρεση δεν αποδεικνύει μαθηματική επάρκεια.
Το κλειδί για την επιτυχία είναι να γνωρίζουμε πότε και πώς να χρησιμοποιούμε την τεχνητή νοημοσύνη, να αναθέτουμε σε αυτήν τα κατάλληλα καθήκοντα και να διατηρούμε την ανθρώπινη εμπλοκή εκεί όπου απαιτείται.
Η έρευνα του MIT υπενθυμίζει ότι η υπερεξάρτηση από το ChatGPT μπορεί να υπονομεύσει τη γνωστική αυτονομία και την κριτική σκέψη, ενώ η σωστή χρήση της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να ενισχύσει τη μάθηση και τη δημιουργικότητα.
- Ο Τραμπ αποφεύγει να δεσμευτεί ξεκάθαρα για το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ
- ChatGPT: Εργαλείο μάθησης ή αιτία πνευματικής οκνηρίας;
- Σύννεφα αβεβαιότητας πάνω από την ελληνική οικονομία: Οι επιπτώσεις της κρίσης στη Μέση Ανατολή
- Ποιός είναι Ζόχραν Μαμντάνι και γιατί η εκλογή του μπορεί να προκαλέσει «σεισμό» στη Νέα Υόρκη
- Κλιμακώνεται και πάλι η σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ παρά την εκεχειρία: Κατηγορίες, διαψεύσεις και διεθνείς ανησυχίες