NewsEdit Σε κλίμα έντονης γεωπολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας κινείται η ελληνική οικονομία, με τον επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, καθηγητή Ιωάννη Τσουκαλά, να προειδοποιεί για πληθωριστικές πιέσεις, κάμψη επενδύσεων και πιθανά πλήγματα στις εξαγωγές.
Η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή πυροδοτεί έναν νέο κύκλο ρευστότητας που ήδη επηρεάζει τους ρυθμούς ανάπτυξης και τις προβλέψεις για το 2025.
Κρίσιμος γεωπολιτικός παράγοντας η Μέση Ανατολή
Η πολεμική ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή επαναφέρει στο προσκήνιο τη συστημική αστάθεια που μπορεί να επηρεάσει βαθιά τις οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας. Όπως σημείωσε ο Ιωάννης Τσουκαλάς κατά την παρουσίαση της τριμηνιαίας έκθεσης του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (ΓΠΚΒ), η σύγκρουση αυτή διαμορφώνει συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας που ενδέχεται να πλήξουν άμεσα τις ελληνικές εξαγωγές και τις ιδιωτικές επενδύσεις, ενώ δεν αποκλείεται η πρόκληση ενός νέου πληθωριστικού σοκ.
Ανθεκτικός αλλά επίμονος πληθωρισμός
Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα παραμένει ανθεκτικός, ξεπερνώντας τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Τον Μάιο του 2025 διαμορφώθηκε στο 3,3%, αυξημένος τόσο σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2024 (2,4%) όσο και με τον Απρίλιο του 2025 (2,6%). Ο βασικός παράγοντας των αυξήσεων προέρχεται από τις υπηρεσίες, με έμφαση στη στέγαση, ενώ η επιβράδυνση της αποκλιμάκωσης των τιμών τροφίμων προκαλεί περαιτέρω ανησυχία. Ο κ. Τσουκαλάς υπογράμμισε την ανάγκη ενίσχυσης του ανταγωνισμού και αυστηρής εποπτείας για αποφυγή στρεβλώσεων σε ολιγοπωλιακές αγορές.
Αναθεώρηση προβλέψεων για την ανάπτυξη
Το ΓΠΚΒ προχώρησε σε ελαφρά υποβάθμιση της εκτίμησης για την ανάπτυξη του 2025 στο 2,2% από 2,3% που προβλεπόταν στην έκθεση του Μαρτίου. Το εύρος της πρόβλεψης κυμαίνεται μεταξύ 2,1% και 2,3%, με βασικές αιτίες την κλιμάκωση της αστάθειας στη Μέση Ανατολή και την παγκόσμια συζήτηση περί επιβολής νέων δασμών, που αποδυναμώνουν την καταναλωτική εμπιστοσύνη και το επενδυτικό ενδιαφέρον.
Αναπτυξιακά σημάδια αλλά και επενδυτικά εμπόδια
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ΑΕΠ της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 2,2% το πρώτο τρίμηνο του 2025 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, έναντι αύξησης 1,5% στην Ευρωζώνη. Τη δυναμική αυτή στήριξαν η ιδιωτική κατανάλωση (1,9%), οι εξαγωγές (2,2%) και η δημόσια κατανάλωση (0,7%). Ωστόσο, οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν κατά 3,2%, κυρίως λόγω κάμψης των δαπανών σε κατοικίες και κατασκευές, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,4%, επιβαρύνοντας το ισοζύγιο.
Δημοσιονομικά μεγέθη: Βελτίωση με προειδοποιήσεις
Το δημοσιονομικό ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης για το 2024 ήταν πλεονασματικό, με καθαρό αποτέλεσμα 1,3% του ΑΕΠ, ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε το 4,8%. Το πρώτο τετράμηνο του 2025, το ενοποιημένο πρωτογενές αποτέλεσμα ανήλθε στα 4,93 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,57 δισ. ευρώ σε σχέση με πέρυσι, ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα του Κρατικού Προϋπολογισμού ήταν 5,15 δισ. ευρώ, επίσης αυξημένο κατά 1,87 δισ. ευρώ.
Τα φορολογικά έσοδα συνέχισαν να αυξάνονται σημαντικά, κυρίως μέσω του φόρου εισοδήματος (+1,35 δισ. ευρώ) και των έμμεσων φόρων σε αγαθά και υπηρεσίες (+737 εκατ. ευρώ). Παράλληλα, οι δαπάνες του προϋπολογισμού μειώθηκαν κατά 1,58 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω περικοπών στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Εμπιστοσύνη και επενδυτική βαθμίδα, αλλά με καθυστερήσεις στα έργα
Η πρόσφατη αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου από τον οίκο Standard and Poor’s επιβεβαιώνει τη θετική δημοσιονομική πορεία και την εμπιστοσύνη των επενδυτών, ενώ η αύξηση της ευρωπαϊκής παρουσίας στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα ενισχύει την εξωστρέφεια και τη διασυνοριακή συνεργασία.
Ωστόσο, καθυστερήσεις στην υλοποίηση των επενδυτικών έργων του Ταμείου Ανάκαμψης εγείρουν ανησυχίες για επιπτώσεις στον ρυθμό ανάπτυξης και την ανανέωση του κεφαλαιακού αποθέματος.
Συμπεράσματα: Στοίχημα η ανθεκτικότητα μέσα σε διεθνή θύελλα
Το 2025 προδιαγράφεται ως μια χρονιά ασυνήθιστα υψηλής αστάθειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρά τις πιέσεις, η ελληνική οικονομία δείχνει αντοχές, στηριζόμενη σε δημοσιονομικά επιτεύγματα και την εμπιστοσύνη των αγορών. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη σταθερότητα θα εξαρτηθεί από την ικανότητα υλοποίησης μεταρρυθμίσεων, την επιτάχυνση επενδύσεων και τη διατήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας σε ένα μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο.
- ChatGPT: Εργαλείο μάθησης ή αιτία πνευματικής οκνηρίας;
- Σύννεφα αβεβαιότητας πάνω από την ελληνική οικονομία: Οι επιπτώσεις της κρίσης στη Μέση Ανατολή
- Ποιός είναι Ζόχραν Μαμντάνι και γιατί η εκλογή του μπορεί να προκαλέσει «σεισμό» στη Νέα Υόρκη
- Κλιμακώνεται και πάλι η σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ παρά την εκεχειρία: Κατηγορίες, διαψεύσεις και διεθνείς ανησυχίες
- Οι AC/DC επιστρέφουν στην Αυστραλία: Πέντε εκρηκτικές συναυλίες μετά από μια δεκαετία