Ανησυχία για το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ και πλήγμα στην παγκόσμια προσφορά – Πιθανά τα 130 δολάρια το βαρέλι
Ισχυρές αναταράξεις αναμένουν οι αναλυτές στις διεθνείς αγορές ενέργειας με το άνοιγμα των ασιατικών χρηματιστηρίων τα ξημερώματα της Δευτέρας, στον απόηχο της στρατιωτικής κλιμάκωσης μεταξύ ΗΠΑ, Ιράν και Ισραήλ.
Οι τιμές του πετρελαίου εκτιμάται ότι θα κινηθούν απότομα ανοδικά, με ορισμένους να προβλέπουν ακόμη και βραχυπρόθεσμα σοκ αντίστοιχα με εκείνα που είχαν καταγραφεί στις αρχές μεγάλων περιφερειακών συγκρούσεων. «Το πετρέλαιο θα ανοίξει πολύ ψηλότερα», δήλωσε ο Mark Spindel της Potomac River Capital. Η Carole Nakhle της Crystol Energy προειδοποίησε ότι «όσο μεγαλώνει ο φόβος, τόσο διογκώνεται το γεωπολιτικό premium».
Η τελευταία φορά που η αγορά αντέδρασε με έντονο τρόπο σε ένδειξη αμερικανικής εμπλοκής, οι τιμές είχαν εκτοξευτεί κατά 14% σε μία ημέρα. Αν και ακολούθησε σχετική σταθεροποίηση, το νέο κύμα έντασης θεωρείται σοβαρότερο.
Τα Στενά του Ορμούζ στο επίκεντρο
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος εντοπίζεται στα Στενά του Ορμούζ, μέσω των οποίων διακινείται σχεδόν το 20% της παγκόσμιας προσφοράς αργού. Αναλυτές από την JPMorgan, την RBC Capital Markets και το Rapidan Group εκτιμούν ότι μια πλήρης διακοπή της κυκλοφορίας θα μπορούσε να εκτοξεύσει την τιμή του Brent σε επίπεδα άνω των 110–130 δολαρίων το βαρέλι.
Ήδη, εταιρείες ενέργειας και ναυτιλιακοί όμιλοι αναζητούν εναλλακτικές οδεύσεις, καθώς κράτη όπως το Κατάρ και η Ελλάδα προειδοποιούν για τον κίνδυνο ναυσιπλοΐας στην περιοχή. Ο Anoop Singh σημείωσε ότι οι ναύλοι για ενεργειακά φορτία έχουν αυξηθεί αισθητά, γεγονός που επιβαρύνει περαιτέρω την εφοδιαστική αλυσίδα.
Το “σενάριο αποσταθεροποίησης” και η τιμή του πετρελαίου
Ιδιαίτερο βάρος δίνουν οι αγορές και σε ένα δεύτερο, πιο σύνθετο σενάριο: την ενδεχόμενη αποσταθεροποίηση του ιρανικού καθεστώτος. Ισραηλινοί αξιωματούχοι φέρονται να εκτιμούν ότι η στρατιωτική εκστρατεία έχει ως παράλληλο στόχο τη διάρρηξη της συνοχής της ιρανικής εξουσίας.
Αν και προς το παρόν το σενάριο αυτό θεωρείται μακρινό, η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι τέτοιες ανατροπές συνοδεύονται από ισχυρούς κραδασμούς στις αγορές ενέργειας. Η JPMorgan σημειώνει πως σε παρόμοιες περιπτώσεις στο παρελθόν, η τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε κατά 76% στην κορύφωση της κρίσης, με μέση σταθεροποίηση στο +30% σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα.
Το Ιράν παραμένει ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός στον ΟΠΕΚ, με κρίσιμη επιρροή στις αγορές της Ασίας. Τυχόν διακοπή των εξαγωγών του ή κατάρρευση της παραγωγικής του ικανότητας θα είχε άμεσο και βίαιο αντίκτυπο στις παγκόσμιες τιμές ενέργειας. Ειδικά σε περίπτωση που η Τεχεράνη αντιδράσει με πλήγματα σε ενεργειακές υποδομές τρίτων χωρών – όπως η Aramco στη Σαουδική Αραβία ή το Fujairah στα ΗΑΕ – το σοκ στην αγορά θα είναι διαρκείας.
Τι περιμένουμε με το άνοιγμα:
- Άμεση ανοδική αντίδραση («knee-jerk reaction») στις ασιατικές αγορές.
- Πιθανή εκκίνηση του Brent πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι.
- Σε καταστροφικά σενάρια, οι τιμές μπορούν να εκτοξευτούν στα 110–130 δολάρια.